Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Table of contents

< >
[15.] Quindecimum caput / quod obiicit ali-quibus que dicta ſunt in precedentibꝰ duo­bus capitibus: inferendo aliquas conclu-ſiones de velocitate motus in reſiſtētia dif­formiter difformi progrediente per medi-um non reſiſtens: et in latitudine vniformi­ter difformi condenſante ſe ad non quãtū in medio non reſiſtente.
Page: 122
[1.] Capitulū ṗmū / in quo ponūtur aliq̈ cõia elemēta ī hac materia definitiões vcꝫ diuiſionibꝰ adiunctis
Page: 129
[2.] Capitulum ſecundum / in quo inueſtiga­tur diſputatiue et per modum queſtionis penes quid attendi habeat motus loca-lis difformis quo ad ſubiectum velocitas
Page: 134
[3.] Capitulū tertiū / in quo oſtendit̄̄ modꝰ cogno-ſcendi ſiue cõmenſurandi motū vniformieer diffor-mem et difformiter difformem quo ad tempus quo ad velocitatem et tarditatem in omni ſpecie .etc̈. In oī ſpecie ꝓportiõis rõnalis et irrõalis per modū q̄ſtiõis ꝓcedendo.
Page: 141
[4.] Capitulum quartum in quo diſputatiue īquiritur quõ motus difformis quo ad ſubiectū et tp̄s ſimul: pa­riter motus mixti veloci­tas cognoſci debeat.
Page: 168
[1.] Capitulū primū in quo diſputatiue inquiritur. Quid ſi raritas et dēſitas et penes q̇d raritatis et dēſitatis intēſio et rarefactiõis et condenſationis ſit velocitas attendenda.
Page: 174
[2.] Secundū capitulū huiꝰ tractatus / in quo ſolito pro more diſputatiue inquirimus penes quid velo­citas augmētationis attendi habeat.
Page: 203
[1.] Capitulum primuꝫ in quo diſputatiue inquirit̄̄ penes quid motus alterationis velocitas attendi habeat.
Page: 218
[2.] Capitulum ſecundum in quo agitur de intenſione et remiſ-ſione formarum.
Page: 236
[3.] Caput .3.4. tractatus inquireas diſpu­tatiue. An qualitates contrarie ſe com-patiantur.
Page: 252
[4.] Capitulū q̈rtū / in quo principalr̄ q̄rit̄̄ penes quid attendi intenſio qualitatis difformis debeat.
Page: 263
[5.] Capitulum quintum inquirens penes quid gradus ſummi inductio ſit attendenda.
Page: 277
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N15C17" level="2" n="3" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N25905" level="3" n="4" type="other" type-free="tractatus">
              <div xml:id="N296E6" level="4" n="3" type="chapter" type-free="capitulum">
                <p xml:id="N2ADFD">
                  <s xml:id="N2AE02" xml:space="preserve">
                    <pb chead="De intenſione et remiſſione formarum" file="0263" n="263"/>
                  babilius eſt. </s>
                  <s xml:id="N2AE0C" xml:space="preserve">Prima pars ptꝫ per rationem in op-
                    <lb/>
                  poſitum queſtionis factam. </s>
                  <s xml:id="N2AE11" xml:space="preserve">Et ſecunda probatur /
                    <lb/>
                  quia non tot apparentia incõuenientia ſecūtur ad
                    <lb/>
                  qualitates ↄ̨trarias ſe compati quot ad oppoſitū /
                    <lb/>
                  vt patet ex deductione queſtionis: igitur probabi­
                    <lb/>
                  lius eſt qualitates ↄ̨trarias ſe cõpati ꝙ̄ oppoſitū.</s>
                </p>
                <p xml:id="N2AE1C">
                  <s xml:id="N2AE1D" xml:space="preserve">Ad rões ãte oppoſitū. </s>
                  <s xml:id="N2AE20" xml:space="preserve">Ad primã rñſū
                    <lb/>
                  eſt ibi vſ ad vltimã replicã. </s>
                  <s xml:id="N2AE25" xml:space="preserve">Ad quã rñdeo /  pḣs
                    <lb/>
                  ītelligit de mētalibꝰ actualibꝰ: et nego /  aſſumit ꝓ­
                    <lb/>
                  bandū: q2 nõ intēdit ꝓbare /  q̈litates actuales mē­
                    <lb/>
                  tales nõ ſe cõpatiunt̄̄. </s>
                  <s xml:id="N2AE2E" xml:space="preserve">Sꝫ  aſſenſus ↄ̈dictorii nõ ſe
                    <lb/>
                  cõpatiunt̄̄. </s>
                  <s xml:id="N2AE33" xml:space="preserve">¶ Ad ↄ̨firmationē rñdeo negãdo ſeq̄lã: et
                    <lb/>
                  rõ ē / q2 duo accidētia pñt eē ī eodē loco. </s>
                  <s xml:id="N2AE38" xml:space="preserve">Sed nõ due
                    <lb/>
                  ſbē ↄ̨plete. </s>
                  <s xml:id="N2AE3D" xml:space="preserve">qḋ fierit ſi due for̄e ſbãles ſe ↄ̨paterentt̄̄.</s>
                </p>
                <p xml:id="N2AE40">
                  <s xml:id="N2AE41" xml:space="preserve">Ad ſcḋam rõnē rñdet ſcḋa concluſio.
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N2AE45" xml:space="preserve">¶ Ad ↄ̨firmationē dico /  dabiles ſūt maxī q̇ ſe cõ-
                    <lb/>
                  patiunt̄̄ q̇lꝫ em̄ q̇ ſe ↄ̨patiunt̄̄ ſūt maxī q̇ ſe ↄ̨patiūt̄̄
                    <lb/>
                  copulatim. </s>
                  <s xml:id="N2AE4C" xml:space="preserve">¶ Ad aliud dico /  frigiditas ſumma
                    <lb/>
                  eſt minima cū qua caliditas remiſſa nõ poteſt ſtare</s>
                </p>
                <p xml:id="N2AE51">
                  <s xml:id="N2AE52" xml:space="preserve">Ad tertiã rõnē rñdeo negãdo ſequelã
                    <lb/>
                  et ad ꝓbationē nego ↄ̨ñaꝫ. </s>
                  <s xml:id="N2AE57" xml:space="preserve">¶ Ad primã ↄ̨firmatiõeꝫ
                    <lb/>
                  nego mīorē: et ad pūctū ꝓbatiõis: dico /  et ſi ſe ↄ̨pa­
                    <lb/>
                  tiunt̄̄ tñ in ſuis denoīatiõibꝰ ſe īpediūt. </s>
                  <s xml:id="N2AE5E" xml:space="preserve">q̇cq̇d ſit de
                    <lb/>
                  datis diffinitiõibꝰ. </s>
                  <s xml:id="N2AE63" xml:space="preserve">¶ Ad pūctū .2. ↄ̨fir̄atiõis dico /
                    <lb/>
                   ̄uis ille q̈litates ſe īpediãt ne alṫa illaꝝ totaliṫ
                    <lb/>
                  denoīet: nõ tñ ſe īpediūt a denoīatiõe ꝑtiali gñica.
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N2AE6B" xml:space="preserve">¶ Ad .3. ↄ̨firmationē ↄ̨cedo ſequelã et nego falſitatē
                    <lb/>
                  ↄ̨ñtis et ad ꝓbationē concedo añs et nego ↄ̨ñam: q2
                    <lb/>
                  ̄uis in aliquo non tamen ſunt ei eque ↄ̨uenientia.</s>
                </p>
                <p xml:id="N2AE72">
                  <s xml:id="N2AE73" xml:space="preserve">Ad quartã rõne rñdeo negãdo ſeq̄lã
                    <lb/>
                  de actualibꝰ. </s>
                  <s xml:id="N2AE78" xml:space="preserve">Nã et ſi q̈litates ↄ̈rie corporales ſe cõ­
                    <lb/>
                  patiant̄̄: nõ tñ mētales actules: cuiꝰ rõ eſt ſola expe­
                    <lb/>
                  riētia. </s>
                  <s xml:id="N2AE7F" xml:space="preserve">¶ Ad primã ↄ̨fir̄atiõeꝫ ↄ̨cedo ſeq̄lã de hītua-
                    <lb/>
                  libꝰ: et cū ꝓbat̄̄ q2 nõ dico /  nõ q̄lꝫ tꝰ denoīat qñ ē
                    <lb/>
                  ꝑmixta ↄ̈rio. </s>
                  <s xml:id="N2AE86" xml:space="preserve">¶ Ad ſcḋaꝫ ↄ̨fir̄atiõeꝫ ↄ̨cedo ſeq̄lã ne-
                    <lb/>
                  gata fĺitate ↄ̨ñtis et ad ꝓbatiõeꝫ q̄ īnitit̄̄ diffinitiõi
                    <lb/>
                  ſanitatꝪ dico /  diffinitio d3 ſic ītelligi ſanitas eſt
                    <lb/>
                  diſpõ nat̄̄alis etc̈. a q̈ ꝓueniūt vĺ ꝓuenirēt oꝑatiões
                    <lb/>
                  ꝓportiõate ſi nõ eēt īpedimētū egritudīs. </s>
                  <s xml:id="N2AE91" xml:space="preserve">Auctori-
                    <lb/>
                  tas aūt pḣi ītelligr̄ de his ṫmīs ſanū et egrū. </s>
                  <s xml:id="N2AE96" xml:space="preserve">¶ Ad
                    <lb/>
                  tertiã ↄ̨fir̄atiõeꝫ dico /  auctoritas pḣi ītelligr̄ de
                    <lb/>
                  ṫmīs ṗmis. </s>
                  <s xml:id="N2AE9D" xml:space="preserve">Nõ aūt de ṫmīs ↄ̨comitãtibꝰ.
                    <note position="left" xlink:href="note-0263-01a" xlink:label="note-0263-01" xml:id="N2AEB0" xml:space="preserve">Doctor
                      <lb/>
                    ſubtilis ī
                      <lb/>
                    4. d. 10. q̄
                      <lb/>
                    .2.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2AEA5" xml:space="preserve">Sūt aūt
                    <lb/>
                  ṫmī primi ṗuatio ṫmī ad quē et ṫminꝰ ad quē vt be­
                    <lb/>
                  ne dicit doctor ſubtilis in q̈rto d. 10. q̄ſtione ſecūda.</s>
                </p>
                <p xml:id="N2AEBC">
                  <s xml:id="N2AEBD" xml:space="preserve">Ad quintã rõne rñdeo negando ſeq̄lã
                    <lb/>
                  et ad ꝓbationē negat̄̄ mīor ad ꝓbatiõeꝫ negat̄̄ ↄ̨ña
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N2AEC3" xml:space="preserve">Et rõ eſt / q2 qñ eſt mutua actio īter q̈litates primas
                    <lb/>
                  nõ ſolū q̈litas ṗma īducit ī paſſū ſibi ſimilē q̈litatē
                    <lb/>
                  verū etiã ꝓducit q̈litatē ſcḋaꝫ ita  cū calidū agit ī
                    <lb/>
                  frigidū ex actiõe calididatꝪ et frigiditatꝪ ꝓducit̄̄ q̈li­
                    <lb/>
                  tas ſcḋa tualr̄ ↄ̨tinēs caliditatē et frigiditatē et ſi
                    <lb/>
                  caliditas et frigiditas ab eq̈li ꝓportiõe agãt tunc
                    <lb/>
                  q̈litas illa ſcḋa eq̈liṫ tualr̄ ↄ̨tinet caliditatē et fri-
                    <lb/>
                  giditatē et ſi caliditas agat a maiori ꝓportiõe tūc
                    <lb/>
                  taĺ q̈litas ſcḋa tualr̄ magis ↄ̨tinet caliditatē et a
                    <lb/>
                  minori minus etc. </s>
                  <s xml:id="N2AED8" xml:space="preserve">Ratio in oppoſitū facile ex dictis
                    <lb/>
                  ſoluitur. </s>
                  <s xml:id="N2AEDD" xml:space="preserve">Et hec de queſtione.</s>
                </p>
              </div>
              <div xml:id="N2AEE0" level="4" n="4" type="chapter" type-free="capitulum">
                <head xml:id="N2AEE5" xml:space="preserve">Capitulū q̈rtū / in quo principalr̄ q̄rit̄̄ penes quid
                  <lb/>
                attendi intenſio qualitatis difformis debeat.</head>
                <p xml:id="N2AEEA">
                  <s xml:id="N2AEEB" xml:space="preserve">AGgrediēdo vnū de precipuis
                    <lb/>
                  mēbris huiꝰ .4. tractatꝰ q̄ro. </s>
                  <s xml:id="N2AEF0" xml:space="preserve">Utrū ītēſio
                    <lb/>
                  q̈litatꝪ vniformis attēdi d3 penes multi­
                    <lb/>
                  tudinē graduū penetratiue et vnitiue ſe habētiū. </s>
                  <s xml:id="N2AEF7" xml:space="preserve">Et
                    <lb/>
                  vniformiter: et difformiter difformis intēſio penes
                    <lb/>
                  reductionem ad vniformitatem.</s>
                </p>
                <p xml:id="N2AEFE">
                  <s xml:id="N2AEFF" xml:space="preserve">Et argr̄ primo ↄ̨̨tra primã partē /  nõ
                    <lb/>
                  q2 intēſio taĺ q̈litatꝪ d3 attendi penes diſtãtiã a nõ
                    <cb chead="De intenſione et remiſſione formarum"/>
                  g̈du: igr̄ nõ d3 attendi penes multitudinē g̈dus .etc̈.
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N2AF08" xml:space="preserve">Probat̄̄ añs / q2 quãto aliq̈ q̈litas eſt intēſior: tan­
                    <lb/>
                  to ipſa magis diſtat a non gradu qualitatis: igr̄
                    <lb/>
                  ſua intenſio mētiri d3 penes diſtantiã a nõ gradu.
                    <lb/>
                    <note position="right" xlink:href="note-0263-02a" xlink:label="note-0263-02" xml:id="N2AF21" xml:space="preserve">Dicitur</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2AF16" xml:space="preserve">¶ Dices et bene ↄ̨cedendo añs et negando ↄ̨ñam: et
                    <lb/>
                  rõ eſt / q2 vtro mõ mēſurari põt q̈litatis intēſio vcꝫ
                    <lb/>
                  et penes mĺtitudinē g̈duū et penes diſtãtiã a nõ g̈du</s>
                </p>
                <p xml:id="N2AF27">
                  <s xml:id="N2AF28" xml:space="preserve">Sed ↄ̨̨tra q2 tūc ſeq̄ret̄̄ /  deberet attē­
                    <lb/>
                  di penes ꝓpinq̇tatē ad nõ gradū. </s>
                  <s xml:id="N2AF2D" xml:space="preserve">Sed ↄ̨ñs eſt flm̄:
                    <lb/>
                  (q2 tūc quãto pauciores gradꝰ ↄ̨tineret tanto eſſet
                    <lb/>
                  intēſior) / igr̄ illud ex q̊ ſequit̄̄. </s>
                  <s xml:id="N2AF34" xml:space="preserve">Seq̄la ꝓbat̄̄: q2 intē-
                    <lb/>
                  ſio ꝑ te attēdit̄̄ penes diſtantiã a nõ gradu. </s>
                  <s xml:id="N2AF39" xml:space="preserve">Et oīs
                    <lb/>
                  diſtãtiã a nõ gradu eſt ꝓpinquitas ad nõ gradum
                    <lb/>
                  (ſuppono em̄ opinionē noīaliū nõ diſtīguentē ꝓpī­
                    <lb/>
                  quitatē a diſtãtia) / igr̄ intēſio attēdit̄̄ penes ꝓpin-
                    <lb/>
                  quitatē ad nõ gradū. </s>
                  <s xml:id="N2AF44" xml:space="preserve">Ptꝫ hec ↄ̨ña in .4. figura. </s>
                  <s xml:id="N2AF47" xml:space="preserve">Si-
                    <lb/>
                  mile argumētū põt fieri ꝓbãdo /  nõ attēdit̄̄ penes
                    <lb/>
                  multitudinē graduū: hoc addito /  oīs multitudo
                    <lb/>
                  graduū eſt paucitas.
                    <note position="right" xlink:href="note-0263-03a" xlink:label="note-0263-03" xml:id="N2AF6E" xml:space="preserve">Confir.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2AF55" xml:space="preserve">¶ Et ↄ̨firmat̄̄ / q2 ſi attenderet̄̄
                    <lb/>
                  intēſio penes diſtantiã a nõ gradu: ſequeret̄̄ gradū
                    <lb/>
                  ſummū eſſe remiſſum. </s>
                  <s xml:id="N2AF5C" xml:space="preserve">Sed ↄ̨ñs eſt flm̄: igr̄ illud ex q̊
                    <lb/>
                  ſequit̄̄. </s>
                  <s xml:id="N2AF61" xml:space="preserve">Seq̄la ꝓbat̄̄: q2 in duplo plus diſtat a non
                    <lb/>
                  gradu ꝙ̄ gradꝰ mediꝰ vt ↄ̨ſtat: g̊ eſt in duplo magꝪ
                    <lb/>
                  intēſus ꝙ̄ g̈dꝰ mediꝰ et ꝑ ↄ̨ñs in duplo minꝰ remiſſus /
                    <lb/>
                  et ſic ſequit̄̄ /  eſt remiſſus / quod fuit ꝓbandum:</s>
                </p>
                <p xml:id="N2AF74">
                  <s xml:id="N2AF75" xml:space="preserve">Scḋo prīcipalr̄ ↄ̨̨tra ſcḋaꝫ ꝑtē q̄ſtio-
                    <lb/>
                  nis argr̄ ſic: q2 nulla ē q̈litas vniformiṫ difformis:
                    <lb/>
                  igr̄ illa pars ſupponit flm̄. </s>
                  <s xml:id="N2AF7C" xml:space="preserve">Cõſequētia ptꝫ et ꝓbat̄̄
                    <lb/>
                  añs. </s>
                  <s xml:id="N2AF81" xml:space="preserve">q2 ſi eſſet aliqua. </s>
                  <s xml:id="N2AF84" xml:space="preserve">Seq̄ret̄̄ /  quelꝫ q̈litas cuius
                    <lb/>
                  oēs partes īmediate ſcḋm extēſionē ſunt īmediate
                    <lb/>
                  ſcḋm intenſionē: q̄ vcꝫ ſic ſe hꝫ /  captis quibuſcun
                    <lb/>
                  duabꝰ partibꝰ īmediatis remiſſiſſimꝰ gradꝰ qui eſt
                    <lb/>
                  in vna eſt remiſſimꝰ qui nõ eſt in alia: eſſet vniformi­
                    <lb/>
                  ter difformis. </s>
                  <s xml:id="N2AF91" xml:space="preserve">Sed ↄ̨ñs eſt flm̄: igr̄ et añs: ſeq̄la patꝫ
                    <lb/>
                  mediãte loco a diffinitione. </s>
                  <s xml:id="N2AF96" xml:space="preserve">Sed falſitas ↄ̨ñtis ꝓ-
                    <lb/>
                  batur. </s>
                  <s xml:id="N2AF9B" xml:space="preserve">Et ſigno vnū bipedale cuiꝰ vna medietas ſit
                    <lb/>
                  vniformiter difformis a .4. vſ ad .8. </s>
                  <s xml:id="N2AFA0" xml:space="preserve">Et alia medie­
                    <lb/>
                  tas ſit ab .8. vſ ad .16. </s>
                  <s xml:id="N2AFA5" xml:space="preserve">Quo poſito ſic argumētor /
                    <lb/>
                  illa eſt q̈litas cuiꝰ oēs partes īmediate ſcḋm extēſi-
                    <lb/>
                  onē ſūt īmediate ſcḋm intēſionē etc̈. </s>
                  <s xml:id="N2AFAC" xml:space="preserve">Et tñ nõ eſt vni­
                    <lb/>
                  formiter difformis: igr̄ illud ↄ̨ñs eſt flm̄. </s>
                  <s xml:id="N2AFB1" xml:space="preserve">Probatur
                    <lb/>
                  mīor: q2 illa nõ correſpõdet g̈dui medio hoc eſt exi-
                    <lb/>
                  ſtenti in medio illiꝰ q̈ualitatis qui eſt vt .8. / igr̄ illa
                    <lb/>
                  nõ eſt vniformiṫ difformis. </s>
                  <s xml:id="N2AFBA" xml:space="preserve">ↄ̨ña patꝫ et ꝓbat̄̄ añr: q2
                    <lb/>
                  tota illa q̈litas eſt intēſa vt .9. cū vna medietas ſit
                    <lb/>
                  vt .12. et denoīet vt .6. et alia ſit vt .6. et denoīet vt .3. /
                    <lb/>
                  igr̄ tota denoīatio eſt vt .9. et nõ vt .8. / quod fuit ꝓ-
                    <lb/>
                  bandum. </s>
                  <s xml:id="N2AFC5" xml:space="preserve">Maior ptꝫ: q2 .4. īmediate .5, īmediate, 6.
                    <lb/>
                  īmediate, et ſic de quibuſcū duabꝰ partibꝰ īmedia­
                    <lb/>
                  tis ſunt īmediate ſunt intēſionē: igr̄ oēs partes il-
                    <lb/>
                  liꝰ īmediate ſcḋm extēſionē ſunt īmediate ſcḋm in-
                    <lb/>
                  tenſionē.
                    <note position="right" xlink:href="note-0263-04a" xlink:label="note-0263-04" xml:id="N2AFF7" xml:space="preserve">Dicitur.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2AFD5" xml:space="preserve">¶ Dices et bene negando añs: et ad ꝓba-
                    <lb/>
                  tionē negando ſequelã. </s>
                  <s xml:id="N2AFDA" xml:space="preserve">Et cū ꝓbat̄̄ negando illam
                    <lb/>
                  eſſe diffinitionē q̈litatis vniformiter difformis vt
                    <lb/>
                  bene ꝓbat argumentū.
                    <note position="right" xlink:href="note-0263-05a" xlink:label="note-0263-05" xml:id="N2AFFD" xml:space="preserve">Calcula.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2AFE6" xml:space="preserve">¶ Et ſi querat̄̄ diffinitio: dicit̄̄
                    <lb/>
                  forte cū calculatore in capĺo de inductione gradus
                    <lb/>
                  ſummi  q̈litas vniformiter difformis eſt illa que
                    <lb/>
                  ſic ſe hꝫ  cuiuſlꝫ partis eius gradꝰ medius .1. qui
                    <lb/>
                  eſt in medio tantū exceditur a ſumo eiuſdem par-
                    <lb/>
                  tis quantum excedit infimum.</s>
                </p>
                <p xml:id="N2B003">
                  <s xml:id="N2B004" xml:space="preserve">Sed ↄ̨̨tra q2 aliqua qualitas eſt vni-
                    <lb/>
                  formiter difformis, et tamen non cuiuſlibet partis
                    <lb/>
                  eius gradus qui eſt in medio tantum exceditur etc̈ /
                    <lb/>
                  igitur illa diffinitio nulla: probatur antecedēs. </s>
                  <s xml:id="N2B00D" xml:space="preserve">Et
                    <lb/>
                  capio vnam lineam giratiuam ad ymaginationē
                    <lb/>
                  nominaliū girantem oēs partes proportionales
                    <lb/>
                  vniꝰ colūne per totum vniformiter difformis ab .8.
                    <lb/>
                  vſ ad non gradum. </s>
                  <s xml:id="N2B018" xml:space="preserve">quo poſito argr̄ ſic: illa linea
                    <lb/>
                  giratiua eſt pars illꝰ q̈litatis vniformiṫ difformis
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N2B01E" xml:space="preserve"/>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>
Impressum