1bet contrarietatem cum grauitate, aut leuitate, quæ ſunt
qualitates inter ſe contrariæ. Et confirmari adhuc poteſt,
quia ſi gradus aliquis grauitatis expelleretur è proiecto, id
fieret per introductionem ſimilis gradus leuitatis, vt gradus
frigoris per gradum caloris; atque adeò non per introdu
ctionem qualitatis impetus, quæ indifferens eſt ad coexi
ſtendum cum grauitate, aut leuitate. Licet quandoque ex
prædominio impediat effectum, ſeu motum vtriuſque vel
alterutræ qualitatis oppoſitæ. Nam ſi dirigatur ad latera
per lineam horizonti paralellam, nec ſinit proiectum aſcen
dere, nec deſcendere; ac ſurſum ferens pondera prohibet
deſcenſum, non minus ac aſcenſum leuium dum ea deorſum
deprimit. Quod ſi pleraque grauia nimia grauitate proijci
minimè valeant, nullamque propterea impetus introductio
nem, aut productionem in ſe admittant: hoc certè non pro
uenit ex contrarietate, quam formaliter grauitas habeat
cum impetu; ſed ex repugnantia, quam dicit ad motum
præter naturalem, ac requiſitum tanquam conditionem ad
hoc vt impetus producatur, & incutiatur. Etenim quod mo
neri nequit, nec poteſt impelli, & abſque impulſu, nulla fieri
valet proiectio. Sicut contrà quantò plus, aut velociùs
graue aliquod à proijciente agitatur, tantò maiorem ab eo
impetum recipit, longiusque proijcitur.
qualitates inter ſe contrariæ. Et confirmari adhuc poteſt,
quia ſi gradus aliquis grauitatis expelleretur è proiecto, id
fieret per introductionem ſimilis gradus leuitatis, vt gradus
frigoris per gradum caloris; atque adeò non per introdu
ctionem qualitatis impetus, quæ indifferens eſt ad coexi
ſtendum cum grauitate, aut leuitate. Licet quandoque ex
prædominio impediat effectum, ſeu motum vtriuſque vel
alterutræ qualitatis oppoſitæ. Nam ſi dirigatur ad latera
per lineam horizonti paralellam, nec ſinit proiectum aſcen
dere, nec deſcendere; ac ſurſum ferens pondera prohibet
deſcenſum, non minus ac aſcenſum leuium dum ea deorſum
deprimit. Quod ſi pleraque grauia nimia grauitate proijci
minimè valeant, nullamque propterea impetus introductio
nem, aut productionem in ſe admittant: hoc certè non pro
uenit ex contrarietate, quam formaliter grauitas habeat
cum impetu; ſed ex repugnantia, quam dicit ad motum
præter naturalem, ac requiſitum tanquam conditionem ad
hoc vt impetus producatur, & incutiatur. Etenim quod mo
neri nequit, nec poteſt impelli, & abſque impulſu, nulla fieri
valet proiectio. Sicut contrà quantò plus, aut velociùs
graue aliquod à proijciente agitatur, tantò maiorem ab eo
impetum recipit, longiusque proijcitur.
Soluit igitur quæſtionem Ariſtoteles dicens, proiecta ex
eo à latione ceſſare, quod virtus motiua impellens, quam
vocat potentiam, & qua ipſa ferebantur, tandem deſinat,
atque marceſcat. Quod profectò duplici ex cauſa euenire
poſſe ſubiungit. Nimirum vel propter ſimplicem retractio
nem, vt cum proiecta alterius corporis obiectu, ſiue repulſu
retrahuntur à tali motu, ac ſiſtere coguntur: ( Nam quippe
tunc ceſſante progreſſu, ac motu, ceſſat & impetus, qui ſicut
præuio motu producitur, ita quamdiu durat conſeruatur in
motu tanquam cum propria diſpoſitione;) vel propter in
clinationem, quam potius ipſa proiecta habeant ad alium
motum, vt ſurſum, vel deorſum per naturalem grauitatem,
aut leuitatem quando talis inclinatio rurſus coeperit præ-
eo à latione ceſſare, quod virtus motiua impellens, quam
vocat potentiam, & qua ipſa ferebantur, tandem deſinat,
atque marceſcat. Quod profectò duplici ex cauſa euenire
poſſe ſubiungit. Nimirum vel propter ſimplicem retractio
nem, vt cum proiecta alterius corporis obiectu, ſiue repulſu
retrahuntur à tali motu, ac ſiſtere coguntur: ( Nam quippe
tunc ceſſante progreſſu, ac motu, ceſſat & impetus, qui ſicut
præuio motu producitur, ita quamdiu durat conſeruatur in
motu tanquam cum propria diſpoſitione;) vel propter in
clinationem, quam potius ipſa proiecta habeant ad alium
motum, vt ſurſum, vel deorſum per naturalem grauitatem,
aut leuitatem quando talis inclinatio rurſus coeperit præ-
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib