Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
261 209
262 210
263 211
264 212
265 213
266 214
267 215
268 216
269 217
270 218
271 219
272 220
273 221
274 222
275 223
276 224
277 225
278 226
279 227
280 228
281 229
282 230
283 231
284 232
285 233
286 234
287 235
288 236
289 237
290 238
< >
page |< < (212) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="212" file="0264" n="264" rhead="THEORIÆ"/>
            que magnæ; </s>
            <s xml:space="preserve">devenitur enim ſaltem ad primum aſymptoticum
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0264-01" xlink:href="note-0264-01a" xml:space="preserve">fifti a primo cru-
                <lb/>
              re repulſivo pro
                <lb/>
              receſſu bini ca-
                <lb/>
              ſu;
                <unsure/>
              . In primo
                <lb/>
              cruris attracti-
                <lb/>
              vi aſymptotici
                <lb/>
              femper ſiſti re-
                <lb/>
              ceſſum etiam.</note>
            crus, quod in infinitum protenditur: </s>
            <s xml:space="preserve">at pro receſſu duo hic
              <lb/>
            caſus occurrunt potiſſimum conſiderandi. </s>
            <s xml:space="preserve">Vel enim etiam in
              <lb/>
            receſſu devenitur ad aliquod crus aſymptoticum attractivum
              <lb/>
            cum area infinita, de cujuſmodi caſibus egimus jam num. </s>
            <s xml:space="preserve">195,
              <lb/>
            vel devenitur ad arcum attractivum recedentem longiſſime, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            continentem aream admodum ingentem, ſed finitam. </s>
            <s xml:space="preserve">In utro-
              <lb/>
            que caſu actio punctorum, quæ extra maſſam ſunt ſita, alio-
              <lb/>
            rum punctorum maſſæ inteſtino illo motu agitatæ ofcillatio-
              <lb/>
            nem augebit, aliorum imminuet, & </s>
            <s xml:space="preserve">puncta alia poſt alia pro-
              <lb/>
            current ulterius verſus aſymptotum, vel limitem terminantem
              <lb/>
            attractivas vires: </s>
            <s xml:space="preserve">quin etiam actiones mutuæ punctorum non
              <lb/>
            in directum jacentium in maſſa multis punctis conſtante, mu-
              <lb/>
            tabunt ſane ſingulorum punctorum maximos excurſus hinc, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            inde, & </s>
            <s xml:space="preserve">variabunt plurimum acceſſus mutuos, ac receſſus,
              <lb/>
            qui in duobus punctis ſolis motum habentibus in recta, quæ
              <lb/>
            illa conjungit, deberent, uti monuimus num. </s>
            <s xml:space="preserve">192, ſine exter-
              <lb/>
            nis actionibus eſſe conſtantis ſemper magnitudinis. </s>
            <s xml:space="preserve">In acceſſu
              <lb/>
            tamen in utroque caſu ad compenetrationem ſane nunquam
              <lb/>
            deveniretur: </s>
            <s xml:space="preserve">in receſſu vero in primo caſu cruris aſymptotici,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">attractionis in infinitum creſcentis cum area curvæ i
              <lb/>
            n infi-
              <lb/>
            nitum aucta, itidem nunquam deveniretur ad diſtantiam illius
              <lb/>
            aſymptoti. </s>
            <s xml:space="preserve">Quare in eo primo caſu utcunque vehemens eſſet
              <lb/>
            interna maſſæ fermentatio, utcunque magnis viribus ab exter-
              <lb/>
            nis punctis in majore diſtantia ſitis perturbaretur eadem maſſa,
              <lb/>
            ipſius diſſolutio per nullam finitam vim, aut velocitatem al-
              <lb/>
            teri parti impreſſam haberi unquam poſſet.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">461. </s>
            <s xml:space="preserve">At in ſecundo caſu, in quo arcus attractivus ille ulti-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0264-02" xlink:href="note-0264-02a" xml:space="preserve">In ſecundo ca-
                <lb/>
              fu arcus attra-
                <lb/>
              ctivi ingentis,
                <lb/>
              ſed finiti egreſ-
                <lb/>
              ſus partis pun-
                <lb/>
              ctorum excuſſo-
                <lb/>
              rum e fine oſcil-
                <lb/>
              lationis ſine re-
                <lb/>
              greſſu.</note>
            mus ejus ſpatii ingens eſſet, ſed finitus, poſſet utique quorun-
              <lb/>
            dam punctorum in illa agitatione augeri excurſus uſque ad li-
              <lb/>
            mitem, poſt quem limitem ſuccedente repulſione, jam illud
              <lb/>
            punctum a maſſa illa quodammodo velut avulſum avolaret, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            motu accelerato recederet. </s>
            <s xml:space="preserve">Si poſt eum limitem ſumma area-
              <lb/>
            rum repulſivarum eſſet major, quam ſumma attractivarum, do-
              <lb/>
            nec deveniatur ad arcum illum, qui gravitatem exprimit, in
              <lb/>
            quo vis jam eſt perquam exigua, & </s>
            <s xml:space="preserve">area aſymptotica ulterior
              <lb/>
            in infinitum etiam producta, eſt finita, & </s>
            <s xml:space="preserve">exigua; </s>
            <s xml:space="preserve">tum vero
              <lb/>
            puncti elapſi receſſus ab illa maſſa nunquam ceſſaret actione
              <lb/>
            maſſæ ipſius, ſed ipſum punctum pergeret recedere, donec a-
              <lb/>
            liorum punctorum ad illam maſſam non pertinentium viribus
              <lb/>
            ſiſteretur, vel detorqueretur utcunque. </s>
            <s xml:space="preserve">In fortuita autem agi-
              <lb/>
            tatione interna, ut & </s>
            <s xml:space="preserve">in externa perturbatione fortuita, illud
              <lb/>
            accidet, quod in omnibus fortuitis combinationibus accidit,
              <lb/>
            ut numerus caſuum cujuſdam dati generis in dato ingenti nu-
              <lb/>
            mero caſuum æque poſſibilium dato tempore recurrat ad ſen-
              <lb/>
            ſum idem, adeoque effluxus eorum punctorum, ſi maſſa per-
              <lb/>
            ſeveret ad ſenſum eadem, erit dato tempore ad ſenſum idem,
              <lb/>
            vel, maſſa multum imminuta, imminuetur in aliqua </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>