265213PARS TERTIA.
maſſæ, cum a multitudine punctorum pendeat etiam caſuum
poſſibilium multitudo.
poſſibilium multitudo.
462.
Hic jam] plurima conſiderari poſſent, &
caſuum dif-
11Inde pro diver
ſa arcuum for-
ma evaporatio
enta. ferentium, ac combinationum numerus in immenſum excre-
ſcit: ſed pauca quædam adnotabimus. Ubi intervallum, quod
maſſam claudit inter limites acceſſus, & receſſus, eſt aliquan-
to majus, & poſteriorum arearum repulſivarum ſumma non
multum excedit ſummam attractivarum, fiet paullatim lenta
quædam evaporatio: puncta quæ in fortuita agitatione ad eum
finem deveniunt, erunt pauca reſpectu totius maſſæ, quæ ta-
men in ingenti maſſa, & eodem fermentationis ſtatu erunt eo-
dem tempore ad ſenſum æquali numero, ac, maſſa imminuta,
imminuetur & is numerus, maſſa autem diu perſeverabit ad
ſenſum nihil mutata. Habebitur ibi quædam velut ebullitio,
& vaporum quantitas, ac vis in egreſſu in diverſis ſubſtantiis
variari plurimum poterit, cum pendeat a ſitu, in quo illa
puncta collocata ſint intra curvam: nam poſſunt in aliis ſub-
ſtantiis eſſe citra alios ingentes arcus attractivos, quorum po-
ſteriores vel ſint prioribus minus validi, vel arcus repulſivos
ſe ſubſequentes minus validos habeant.
11Inde pro diver
ſa arcuum for-
ma evaporatio
enta. ferentium, ac combinationum numerus in immenſum excre-
ſcit: ſed pauca quædam adnotabimus. Ubi intervallum, quod
maſſam claudit inter limites acceſſus, & receſſus, eſt aliquan-
to majus, & poſteriorum arearum repulſivarum ſumma non
multum excedit ſummam attractivarum, fiet paullatim lenta
quædam evaporatio: puncta quæ in fortuita agitatione ad eum
finem deveniunt, erunt pauca reſpectu totius maſſæ, quæ ta-
men in ingenti maſſa, & eodem fermentationis ſtatu erunt eo-
dem tempore ad ſenſum æquali numero, ac, maſſa imminuta,
imminuetur & is numerus, maſſa autem diu perſeverabit ad
ſenſum nihil mutata. Habebitur ibi quædam velut ebullitio,
& vaporum quantitas, ac vis in egreſſu in diverſis ſubſtantiis
variari plurimum poterit, cum pendeat a ſitu, in quo illa
puncta collocata ſint intra curvam: nam poſſunt in aliis ſub-
ſtantiis eſſe citra alios ingentes arcus attractivos, quorum po-
ſteriores vel ſint prioribus minus validi, vel arcus repulſivos
ſe ſubſequentes minus validos habeant.
463.
Sed ſi intervallum, quod maſſam claudit inter limites
22Vel ſubita ex.
ploſio, & defla-
gratio: ac trans-
tormationes va-
riæ, avolante par-
te mixti. acceſſus, & receſſus, ſit perquam exiguum, arcus attractivus
poſtremus non ſit ita validus, & ſuccedat arcus repulſivus va-
lidiſſimus; fieri utique poterit, ut maſſa, quæ reſpective quie-
ſcebat, adveniente exiguo motu a particulis externis ſatis pro-
xime accedentibus, ut poſſint inæqualem motum imprimere
punctis particularum maſſæ, agitatio ejuſmodi in ipſa maſſa
oriatur, qua breviſſimo tempore puncta omnia tranſcendant
limitem, & cum ingenti repulſiva vi, ac velocitate a ſe invi-
cem diſcedant. Id videtur accidere in exploſione ſubita pulve-
ris pyrii, qui plerumque non accenditur contuſione ſola; ſed
exigua ſcintilla accedente diſſilit fere momento temporis, &
tanta vi repulſiva globum e tormento ejicit. Idem apparet in
iis phoſphoris, quæ deflagrant ſolo aeris contactu: ac nemo
non videt, quanta in iis omnibus haberi poſſunt diſcrimina.
Poſſunt nimirum alia facilius, alia difficilius deflagrare, alia ſe-
rius, alia citius: poteſt ſine lenta evaporatione ſolvi tota maſſa
tempore breviſſimo: poteſt, ubi maſſa fuerit heterogenea, avo-
lare unum ſubſtantiæ genus aliis remanentibus, & interea poſſunt
ex iis, quæ remanent, fieri alia mixta admodum diverſa a præ-
cedentibus, mutato etiam textu particularum altiorum ordinum
per id, quod plures particulæ ordinum inferiorum, quæ perti-
nebant ad diverſas particulas ſuperiorum, coaleſcant in particu-
lam ordinis ſuperioris novi generis: hinc tam multæ compoſi-
tiones, & transformationes in Natura, & in Chemia inprimis:
hinc tam multa, tam diverſa vaporum genera, & in aere e-
laſtico a tam diverſis corporibus fixis genito tantum diſcri-
men. Patet ubique immenſus excurſui campus: ſed eo
22Vel ſubita ex.
ploſio, & defla-
gratio: ac trans-
tormationes va-
riæ, avolante par-
te mixti. acceſſus, & receſſus, ſit perquam exiguum, arcus attractivus
poſtremus non ſit ita validus, & ſuccedat arcus repulſivus va-
lidiſſimus; fieri utique poterit, ut maſſa, quæ reſpective quie-
ſcebat, adveniente exiguo motu a particulis externis ſatis pro-
xime accedentibus, ut poſſint inæqualem motum imprimere
punctis particularum maſſæ, agitatio ejuſmodi in ipſa maſſa
oriatur, qua breviſſimo tempore puncta omnia tranſcendant
limitem, & cum ingenti repulſiva vi, ac velocitate a ſe invi-
cem diſcedant. Id videtur accidere in exploſione ſubita pulve-
ris pyrii, qui plerumque non accenditur contuſione ſola; ſed
exigua ſcintilla accedente diſſilit fere momento temporis, &
tanta vi repulſiva globum e tormento ejicit. Idem apparet in
iis phoſphoris, quæ deflagrant ſolo aeris contactu: ac nemo
non videt, quanta in iis omnibus haberi poſſunt diſcrimina.
Poſſunt nimirum alia facilius, alia difficilius deflagrare, alia ſe-
rius, alia citius: poteſt ſine lenta evaporatione ſolvi tota maſſa
tempore breviſſimo: poteſt, ubi maſſa fuerit heterogenea, avo-
lare unum ſubſtantiæ genus aliis remanentibus, & interea poſſunt
ex iis, quæ remanent, fieri alia mixta admodum diverſa a præ-
cedentibus, mutato etiam textu particularum altiorum ordinum
per id, quod plures particulæ ordinum inferiorum, quæ perti-
nebant ad diverſas particulas ſuperiorum, coaleſcant in particu-
lam ordinis ſuperioris novi generis: hinc tam multæ compoſi-
tiones, & transformationes in Natura, & in Chemia inprimis:
hinc tam multa, tam diverſa vaporum genera, & in aere e-
laſtico a tam diverſis corporibus fixis genito tantum diſcri-
men. Patet ubique immenſus excurſui campus: ſed eo