1Aliæ verò quatuor, aut quinque occultæ
omnibus præterquàm ipſi Principi, ad
quinque millia, vel etiam longius in lu
cos denſos, & quos ſuccidere iam longa
conſuetudo prohibeat, finiantur. Pulchrè
enim hoc facit ad admittendos nuncios, ad
annonam importandam, ac præſidia indu
cenda. Ipſi domorum vrbis muri alio ( vt
dixi ) muro circumdentur, ac muniantur,
nulláque domus promineat. Nuper Bura
capta, cum ictu tormenti domus tugu
rium concidiſſet, prominebat enim, ciui
tatis Principes, qui in ea ad conſulendum
coierant extincti ſunt. Et dum Galli vr
bem noſtram obſiderent, M. Antonius
Columna, Camilluſque, Triuultius ſimi
li caſu periere, ob idque conciſæ illorum
vires primò, inde etiam fractæ, demum
ex Inſubria funditus potentia auulſa eſt.
Ipſarum autem virium, quæ ſecretò extra
vrbem feruntur, vſus ad emittendos ex
ploratores quaſi neceſſarius eſt. Nec pro
tinus ad hoc auxilium confugiendum, ne
que tantiſper expectandum donec res pe
rierit, ſed ſæuiente obſidione iam & in
opinato.
omnibus præterquàm ipſi Principi, ad
quinque millia, vel etiam longius in lu
cos denſos, & quos ſuccidere iam longa
conſuetudo prohibeat, finiantur. Pulchrè
enim hoc facit ad admittendos nuncios, ad
annonam importandam, ac præſidia indu
cenda. Ipſi domorum vrbis muri alio ( vt
dixi ) muro circumdentur, ac muniantur,
nulláque domus promineat. Nuper Bura
capta, cum ictu tormenti domus tugu
rium concidiſſet, prominebat enim, ciui
tatis Principes, qui in ea ad conſulendum
coierant extincti ſunt. Et dum Galli vr
bem noſtram obſiderent, M. Antonius
Columna, Camilluſque, Triuultius ſimi
li caſu periere, ob idque conciſæ illorum
vires primò, inde etiam fractæ, demum
ex Inſubria funditus potentia auulſa eſt.
Ipſarum autem virium, quæ ſecretò extra
vrbem feruntur, vſus ad emittendos ex
ploratores quaſi neceſſarius eſt. Nec pro
tinus ad hoc auxilium confugiendum, ne
que tantiſper expectandum donec res pe
rierit, ſed ſæuiente obſidione iam & in
opinato.
119[Figure 119]
Nocte poſt diem Martis hora ſexta nos
hoſtem aggrediemur: vos exite cum om
ni milite, fortiter que pugnate: tota enim
noſtra ſalus ex hoc pendet.
hoſtem aggrediemur: vos exite cum om
ni milite, fortiter que pugnate: tota enim
noſtra ſalus ex hoc pendet.
Eſt & aliud communicandorum conſi
liorum obſeſſis vrbibus remedium, quòd
tutum eſt & ſemper paratum: nec minus
licet intelligere quæ velint, qui auxilio
veniunt, aut venturi ſunt, quàm vrbis
ſtatum patefacere, parumque differt ab
epiſtola. Igitur ſi ciuitas ipſa cupit explo
ratori, quæ velit ſignificare, aut exerci
tus Duci in auxilium venienti, ſuper quin
que turres procul inuicem poſitas, ita vt
longè diſtinctæ videantur, ſingulæ faces
ardentes collocentur, ſingulique qui eas
tenent, verba quæ ſignificaturi ſunt ſcri
pta antè ſe habeant, & vt litera ſucce
dit, quæ ad facem pertineat ſuam, aut
duæ, treſve, eam, eaſve facem eleuando
aut deprimendo, aut in dextram, vel ſini
ſtram flectendo ſignificet. Pari ratione ex
altiſſima turri conſilia Ducis in auxilium
venientis exercitu hoſtium intermedio
quiſque literas coniungendo intelliget,
prorſus hoſtibus, nec aduertentibus, ne
dum inſciis, quòd faces auxiliariorum hu
miles erunt.
liorum obſeſſis vrbibus remedium, quòd
tutum eſt & ſemper paratum: nec minus
licet intelligere quæ velint, qui auxilio
veniunt, aut venturi ſunt, quàm vrbis
ſtatum patefacere, parumque differt ab
epiſtola. Igitur ſi ciuitas ipſa cupit explo
ratori, quæ velit ſignificare, aut exerci
tus Duci in auxilium venienti, ſuper quin
que turres procul inuicem poſitas, ita vt
longè diſtinctæ videantur, ſingulæ faces
ardentes collocentur, ſingulique qui eas
tenent, verba quæ ſignificaturi ſunt ſcri
pta antè ſe habeant, & vt litera ſucce
dit, quæ ad facem pertineat ſuam, aut
duæ, treſve, eam, eaſve facem eleuando
aut deprimendo, aut in dextram, vel ſini
ſtram flectendo ſignificet. Pari ratione ex
altiſſima turri conſilia Ducis in auxilium
venientis exercitu hoſtium intermedio
quiſque literas coniungendo intelliget,
prorſus hoſtibus, nec aduertentibus, ne
dum inſciis, quòd faces auxiliariorum hu
miles erunt.
Sed ad vrbis munitionem redeo: quæ ſi
muris altis conſtabit, præter ſumptus ma
ximos in extruendo id habet incommodi,
quòd vbi vi tormentorum muri deciderint,
commodiſſimum, ac tutiſſimum pontem
hoſtibus præbebunt. Humiliores verò vt
ſecuriores aduerſus extructos ab oppugna
toribus aggeres, neque domus, neque mi
lites tutos præſtant. Quæcunque ruere de
bent, antè edito ſtrepitu ruinam produnt,
Nam compages illa quum iam ſuſtineatur,
aliquid habet quo maneat, id ante ruinam
frangi neceſſe eſt: dum frangitur, ſtrepi
tus fit: ob id quibuſdam vnicus, in aliis
plures, in quibuſdam multò antè, ſtatim
in aliis fiunt. Rimæ quoque murorum quum
pars altera dehiſcit, periculum multò antè
prætendunt. Referunt quidam araneas fu
gere: adeò voluit natura videri plus ſapere,
quàm homines. At nihil certius inclinatio
ne in muris: nam etiamſi nullo preman
tur pondere, ſpontè ruunt. Cæterùm tur
res ornatus ſæpe cauſa fiunt, vt olim quum
Mediolanum trecentas haberet: quando
que magnificentiæ, vt Papiæ ac Piſis: non
nunquam tutelæ, at neque ornatus deeſt.
Apud Argentoratum Tabernam olim ci
uitatem Iulius Cæſar turribus quinquagin
ta duabus condiderat, atque inter duas
quaſque turres proximas ſeptem erant pin
næ, ſic turres hebdomadarum anni, pinnæ
dies implerent. Generaliter autem, vt etiam
multis qui iſta legunt, vel verbo vno
compendium rei familiaris afferamus, in
magnis ædificiis proprij currus ad vehen
dum authendumque non aſpernandam mi
nuendarum impenſarum vtilitatem affe
runt.
muris altis conſtabit, præter ſumptus ma
ximos in extruendo id habet incommodi,
quòd vbi vi tormentorum muri deciderint,
commodiſſimum, ac tutiſſimum pontem
hoſtibus præbebunt. Humiliores verò vt
ſecuriores aduerſus extructos ab oppugna
toribus aggeres, neque domus, neque mi
lites tutos præſtant. Quæcunque ruere de
bent, antè edito ſtrepitu ruinam produnt,
Nam compages illa quum iam ſuſtineatur,
aliquid habet quo maneat, id ante ruinam
frangi neceſſe eſt: dum frangitur, ſtrepi
tus fit: ob id quibuſdam vnicus, in aliis
plures, in quibuſdam multò antè, ſtatim
in aliis fiunt. Rimæ quoque murorum quum
pars altera dehiſcit, periculum multò antè
prætendunt. Referunt quidam araneas fu
gere: adeò voluit natura videri plus ſapere,
quàm homines. At nihil certius inclinatio
ne in muris: nam etiamſi nullo preman
tur pondere, ſpontè ruunt. Cæterùm tur
res ornatus ſæpe cauſa fiunt, vt olim quum
Mediolanum trecentas haberet: quando
que magnificentiæ, vt Papiæ ac Piſis: non
nunquam tutelæ, at neque ornatus deeſt.
Apud Argentoratum Tabernam olim ci
uitatem Iulius Cæſar turribus quinquagin
ta duabus condiderat, atque inter duas
quaſque turres proximas ſeptem erant pin
næ, ſic turres hebdomadarum anni, pinnæ
dies implerent. Generaliter autem, vt etiam
multis qui iſta legunt, vel verbo vno
compendium rei familiaris afferamus, in
magnis ædificiis proprij currus ad vehen
dum authendumque non aſpernandam mi
nuendarum impenſarum vtilitatem affe
runt.
Sed iam aliud ſubtilius exemplum, nec
minus vtile tranſeamus. Eius autor fuit
C. Cæſar, vt in quarto de bello Gallico
refert. Pontem ſuper Rhenum in decem die
bus, hac ratione perfecit, quem vt à
paucis bene intellectum docere inſtitui
mus. Tigna bina C litera ſignificata ſeſ
quipedali craſſitudine, longitudine tanta,
vt in imo fluminis fixa aquæ ſuperficiem
attingant, duorum pedum interuallo vtrin
que iunge. Inde præacuta facta ab imo ma
chinationibus immiſſa, fiſtuciſque firmata
ad fluminis naturam prona ex vno latere, fi
ges, ſic vt tignorum alterum ripæ proximius
ſit. Totidem æqualiaque ſimiliter iuncta
æquidiſtantia quadraginta pedum interual
lo in inferiore fluminis parte aduerſus il
lius impetum prona defigito, vocenturque
F. Supremas iuncturas C & F, trabe lati
tudinis pedum duorum ſcilicet pro iunctu
ræ magnitudine iunges, binis fibulis ex
vtroque latere, ex interiore parte tigni
reuinctis: incluſæ enim fibulæ vincie
bantur tignis, eaque ratione poſitæ, vt
quo magis diſcluderentur, eo firmius tra
bem continerent: quod illam ex aduer
ſo premerent. Æqualia his atque è di
recto poſita ex altera parte fluminis ſic vt
trabs D trabi alteri æquidiſtet, conſtrues,
minus vtile tranſeamus. Eius autor fuit
C. Cæſar, vt in quarto de bello Gallico
refert. Pontem ſuper Rhenum in decem die
bus, hac ratione perfecit, quem vt à
paucis bene intellectum docere inſtitui
mus. Tigna bina C litera ſignificata ſeſ
quipedali craſſitudine, longitudine tanta,
vt in imo fluminis fixa aquæ ſuperficiem
attingant, duorum pedum interuallo vtrin
que iunge. Inde præacuta facta ab imo ma
chinationibus immiſſa, fiſtuciſque firmata
ad fluminis naturam prona ex vno latere, fi
ges, ſic vt tignorum alterum ripæ proximius
ſit. Totidem æqualiaque ſimiliter iuncta
æquidiſtantia quadraginta pedum interual
lo in inferiore fluminis parte aduerſus il
lius impetum prona defigito, vocenturque
F. Supremas iuncturas C & F, trabe lati
tudinis pedum duorum ſcilicet pro iunctu
ræ magnitudine iunges, binis fibulis ex
vtroque latere, ex interiore parte tigni
reuinctis: incluſæ enim fibulæ vincie
bantur tignis, eaque ratione poſitæ, vt
quo magis diſcluderentur, eo firmius tra
bem continerent: quod illam ex aduer
ſo premerent. Æqualia his atque è di
recto poſita ex altera parte fluminis ſic vt
trabs D trabi alteri æquidiſtet, conſtrues,