Cardano, Girolamo, De subtilitate, 1663

Table of figures

< >
[Figure 91]
[Figure 92]
[Figure 93]
[Figure 94]
[Figure 95]
[Figure 96]
[Figure 97]
[Figure 98]
[Figure 99]
[Figure 100]
[Figure 101]
[Figure 102]
[Figure 103]
[Figure 104]
[Figure 105]
[Figure 106]
[Figure 107]
[Figure 108]
[Figure 109]
[Figure 110]
[Figure 111]
[Figure 112]
[Figure 113]
[Figure 114]
[Figure 115]
[Figure 116]
[Figure 117]
[Figure 118]
[Figure 119]
[Figure 120]
< >
page |< < of 403 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.011846">
                <pb pagenum="619" xlink:href="016/01/266.jpg"/>
              Aliæ verò quatuor, aut quinque occultæ
                <lb/>
              omnibus præterquàm ipſi Principi, ad
                <lb/>
              quinque millia, vel etiam longius in lu­
                <lb/>
              cos denſos, & quos ſuccidere iam longa
                <lb/>
              conſuetudo prohibeat, finiantur. </s>
              <s id="s.011847">Pulchrè
                <lb/>
              enim hoc facit ad admittendos nuncios, ad
                <lb/>
              annonam importandam, ac præſidia indu­
                <lb/>
              cenda. </s>
              <s id="s.011848">Ipſi domorum vrbis muri alio ( vt
                <lb/>
              dixi ) muro circumdentur, ac muniantur,
                <lb/>
              nulláque domus promineat. </s>
              <s id="s.011849">Nuper Bura
                <lb/>
              capta, cum ictu tormenti domus tugu­
                <lb/>
              rium concidiſſet, prominebat enim, ciui­
                <lb/>
              tatis Principes, qui in ea ad conſulendum
                <lb/>
              coierant extincti ſunt. </s>
              <s id="s.011850">Et dum Galli vr­
                <lb/>
              bem noſtram obſiderent, M. </s>
              <s id="s.011851">Antonius
                <lb/>
              Columna, Camilluſque, Triuultius ſimi­
                <lb/>
              li caſu periere, ob idque conciſæ illorum
                <lb/>
              vires primò, inde etiam fractæ, demum
                <lb/>
              ex Inſubria funditus potentia auulſa eſt.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.011852">Ipſarum autem virium, quæ ſecretò extra
                <lb/>
              vrbem feruntur, vſus ad emittendos ex­
                <lb/>
              ploratores quaſi neceſſarius eſt. </s>
              <s id="s.011853">Nec pro­
                <lb/>
              tinus ad hoc auxilium confugiendum, ne­
                <lb/>
              que tantiſper expectandum donec res pe­
                <lb/>
              rierit, ſed ſæuiente obſidione iam & in
                <lb/>
              opinato.
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1635"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.011854">
                <margin.target id="marg1632"/>
              Ratio mu­
                <lb/>
              niendarum
                <lb/>
              vrbium.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.011855">
                <margin.target id="marg1633"/>
              Muri quot
                <lb/>
              lateres con­
                <lb/>
              tineant.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.011856">
                <margin.target id="marg1634"/>
              Fornicum
                <lb/>
              conſtruenda­
                <lb/>
              rum ratio.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.011857">
                <margin.target id="marg1635"/>
              Quomodo
                <lb/>
              cum vrbe ob­
                <lb/>
              ſeſſa per fa­
                <lb/>
              ces procul
                <lb/>
              colloqui li­
                <lb/>
              ceat.</s>
            </p>
            <figure id="id.016.01.266.1.jpg" xlink:href="016/01/266/1.jpg" number="119"/>
            <p type="caption">
              <s id="s.011858">
                <emph type="italics"/>
              Nocte poſt diem Martis hora ſexta nos
                <lb/>
              hoſtem aggrediemur: vos exite cum om­
                <lb/>
              ni milite, fortiter que pugnate: tota enim
                <lb/>
              noſtra ſalus ex hoc pendet.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.011859">Eſt & aliud communicandorum conſi­
                <lb/>
              liorum obſeſſis vrbibus remedium, quòd
                <lb/>
              tutum eſt & ſemper paratum: nec minus
                <lb/>
              licet intelligere quæ velint, qui auxilio
                <lb/>
              veniunt, aut venturi ſunt, quàm vrbis
                <lb/>
              ſtatum patefacere, parumque differt ab
                <lb/>
              epiſtola. </s>
              <s id="s.011860">Igitur ſi ciuitas ipſa cupit explo­
                <lb/>
              ratori, quæ velit ſignificare, aut exerci­
                <lb/>
              tus Duci in auxilium venienti, ſuper quin­
                <lb/>
              que turres procul inuicem poſitas, ita vt
                <lb/>
              longè diſtinctæ videantur, ſingulæ faces
                <lb/>
              ardentes collocentur, ſingulique qui eas
                <lb/>
              tenent, verba quæ ſignificaturi ſunt ſcri­
                <lb/>
              pta antè ſe habeant, & vt litera ſucce­
                <lb/>
              dit, quæ ad facem pertineat ſuam, aut
                <lb/>
              duæ, treſve, eam, eaſve facem eleuando
                <lb/>
              aut deprimendo, aut in dextram, vel ſini­
                <lb/>
              ſtram flectendo ſignificet. </s>
              <s id="s.011861">Pari ratione ex
                <lb/>
              altiſſima turri conſilia Ducis in auxilium
                <lb/>
              venientis exercitu hoſtium intermedio
                <lb/>
              quiſque literas coniungendo intelliget,
                <lb/>
              prorſus hoſtibus, nec aduertentibus, ne­
                <lb/>
              dum inſciis, quòd faces auxiliariorum hu­
                <lb/>
              miles erunt. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.011862">Sed ad vrbis munitionem redeo: quæ ſi
                <lb/>
              muris altis conſtabit, præter ſumptus ma­
                <lb/>
              ximos in extruendo id habet incommodi,
                <lb/>
              quòd vbi vi tormentorum muri deciderint,
                <lb/>
              commodiſſimum, ac tutiſſimum pontem
                <lb/>
              hoſtibus præbebunt. </s>
              <s id="s.011863">Humiliores verò vt
                <lb/>
              ſecuriores aduerſus extructos ab oppugna­
                <lb/>
              toribus aggeres, neque domus, neque mi­
                <lb/>
              lites tutos præſtant. </s>
              <s id="s.011864">Quæcunque ruere de­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1636"/>
                <lb/>
              bent, antè edito ſtrepitu ruinam produnt,
                <lb/>
              Nam compages illa quum iam ſuſtineatur,
                <lb/>
              aliquid habet quo maneat, id ante ruinam
                <lb/>
              frangi neceſſe eſt: dum frangitur, ſtrepi­
                <lb/>
              tus fit: ob id quibuſdam vnicus, in aliis
                <lb/>
              plures, in quibuſdam multò antè, ſtatim
                <lb/>
              in aliis fiunt. </s>
              <s id="s.011865">Rimæ quoque murorum quum
                <lb/>
              pars altera dehiſcit, periculum multò antè
                <lb/>
              prætendunt. </s>
              <s id="s.011866">Referunt quidam araneas fu­
                <lb/>
              gere: adeò voluit natura videri plus ſapere,
                <lb/>
              quàm homines. </s>
              <s id="s.011867">At nihil certius inclinatio­
                <lb/>
              ne in muris: nam etiamſi nullo preman­
                <lb/>
              tur pondere, ſpontè ruunt. </s>
              <s id="s.011868">Cæterùm tur­
                <lb/>
              res ornatus ſæpe cauſa fiunt, vt olim quum
                <lb/>
              Mediolanum trecentas haberet: quando­
                <lb/>
              que magnificentiæ, vt Papiæ ac Piſis: non­
                <lb/>
              nunquam tutelæ, at neque ornatus deeſt.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.011869">Apud Argentoratum Tabernam olim ci­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1637"/>
                <lb/>
              uitatem Iulius Cæſar turribus quinquagin­
                <lb/>
              ta duabus condiderat, atque inter duas
                <lb/>
              quaſque turres proximas ſeptem erant pin­
                <lb/>
              næ, ſic turres hebdomadarum anni, pinnæ
                <lb/>
              dies implerent. </s>
              <s id="s.011870">Generaliter autem, vt etiam
                <lb/>
              multis qui iſta legunt, vel verbo vno
                <lb/>
              compendium rei familiaris afferamus, in
                <lb/>
              magnis ædificiis proprij currus ad vehen­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1638"/>
                <lb/>
              dum authendumque non aſpernandam mi­
                <lb/>
              nuendarum impenſarum vtilitatem affe­
                <lb/>
              runt. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.011871">
                <margin.target id="marg1636"/>
              Domus cur
                <lb/>
              antequam
                <lb/>
              ruant ſtrepi­
                <lb/>
              tum edant.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.011872">
                <margin.target id="marg1637"/>
              Tabernæ ci­
                <lb/>
              uitatis pul­
                <lb/>
              chritudo
                <lb/>
              murorum.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.011873">
                <margin.target id="marg1638"/>
              Ædifican­
                <lb/>
              tium com­
                <lb/>
              pendium.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.011874">Sed iam aliud ſubtilius exemplum, nec
                <lb/>
              minus vtile tranſeamus. </s>
              <s id="s.011875">Eius autor fuit
                <lb/>
              C. Cæſar, vt in quarto de bello Gallico
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1639"/>
                <lb/>
              refert. </s>
              <s id="s.011876">Pontem ſuper Rhenum in decem die­
                <lb/>
              bus, hac ratione perfecit, quem vt à
                <lb/>
              paucis bene intellectum docere inſtitui­
                <lb/>
              mus. </s>
              <s id="s.011877">Tigna bina C litera ſignificata ſeſ­
                <lb/>
              quipedali craſſitudine, longitudine tanta,
                <lb/>
              vt in imo fluminis fixa aquæ ſuperficiem
                <lb/>
              attingant, duorum pedum interuallo vtrin­
                <lb/>
              que iunge. </s>
              <s id="s.011878">Inde præacuta facta ab imo ma­
                <lb/>
              chinationibus immiſſa, fiſtuciſque firmata
                <lb/>
              ad fluminis naturam prona ex vno latere, fi­
                <lb/>
              ges, ſic vt tignorum alterum ripæ proximius
                <lb/>
              ſit. </s>
              <s id="s.011879">Totidem æqualiaque ſimiliter iuncta
                <lb/>
              æquidiſtantia quadraginta pedum interual­
                <lb/>
              lo in inferiore fluminis parte aduerſus il­
                <lb/>
              lius impetum prona defigito, vocenturque
                <lb/>
              F. </s>
              <s id="s.011880">Supremas iuncturas C & F, trabe lati­
                <lb/>
              tudinis pedum duorum ſcilicet pro iunctu­
                <lb/>
              ræ magnitudine iunges, binis fibulis ex
                <lb/>
              vtroque latere, ex interiore parte tigni
                <lb/>
              reuinctis: incluſæ enim fibulæ vincie­
                <lb/>
              bantur tignis, eaque ratione poſitæ, vt
                <lb/>
              quo magis diſcluderentur, eo firmius tra­
                <lb/>
              bem continerent: quod illam ex aduer­
                <lb/>
              ſo premerent. </s>
              <s id="s.011881">Æqualia his atque è di­
                <lb/>
              recto poſita ex altera parte fluminis ſic vt
                <lb/>
              trabs D trabi alteri æquidiſtet, conſtrues, </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>