Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Page concordance

< >
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.004621">
                <pb pagenum="266" xlink:href="009/01/266.jpg"/>
              eſt. </s>
              <s id="s.004622">idem quærit etiam problemate 42. Hæc de ratione multiplici, & ſuper­
                <lb/>
              particulari dicta ſunt ex veterum ſententia: recentiores enim muſicæ de­
                <lb/>
              prauatores plures alias rationes perperam inter harmonicas intruſerunt.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004623">
                <arrow.to.target n="marg379"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.004624">
                <margin.target id="marg379"/>
              388</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004625">Probl. 35.
                <emph type="italics"/>
              (Cur Diapaſon conſonantia omnium pulcherrima eſt? </s>
              <s id="s.004626">An quod
                <lb/>
              integris terminis huius proportiones continentur: cæterarum autem non integris?
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.004627">cùm enim Nete dupla ad hypaten ſit, quocunque in genere Nete duo tenuerit, hy­
                <lb/>
              pate vnum habebit; & vbi hypate duo, Nete quatuor reſonabit, & ita deinceps.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.004628">At verò eadem Nete meſes ſeſquialtera eſt: proportio
                <expan abbr="namq;">namque</expan>
              ſeſquialtera, qua
                <expan abbr="cõ-ſonantia">con­
                  <lb/>
                ſonantia</expan>
              diapente concluditur, non integris numeris poſita eſt: maior enim mino­
                <lb/>
              rem intra ſe continet totum, & partem eius dimidiam. </s>
              <s id="s.004629">quamobrem non integri
                <lb/>
              cùm integris comparantur, ſed partes ſuperſunt. </s>
              <s id="s.004630">Conſonantia quoque Diateſſa­
                <lb/>
              ron proportione ſeſquitertia continetur, quæ terminis conſtat, quorum maior mi­
                <lb/>
              norem totum continet, & inſuper tertiam eius partem. </s>
              <s id="s.004631">An quod ex amba­
                <lb/>
              bus conſiſtit, perfectiſſima eſt? </s>
              <s id="s.004632">& quoniam modulandi menſuram hæc tenet, meri­
                <lb/>
              tò omnium elegantiſſima)
                <emph.end type="italics"/>
              Proportio conſonantiæ Diapaſon eſt ſicuti 2. ad 1.
                <lb/>
              vbi vides vtrunque terminum eſſe integrum, quia maior minorem bis inte­
                <lb/>
              grè continet. </s>
              <s id="s.004633">proportio verò conſonantiæ Diapente, eſt ſicuti 3. ad 2. vbi
                <lb/>
              maior terminus minorem non integrè continet, ſed ſemel, & adhuc
                <expan abbr="dimidiũ">dimidium</expan>
                <lb/>
              illius. </s>
              <s id="s.004634">proportio
                <expan abbr="deniq́">denique</expan>
              ; Diateſſaron eſt ſicuti 4. ad 3. vbi maior
                <expan abbr="minorẽ">minorem</expan>
              non
                <lb/>
              integrè continet, ſed ſemel, & adhuc tertiam ipſius partem: breuiter deno­
                <lb/>
              minationes
                <expan abbr="harũ">harum</expan>
                <expan abbr="proportionũ">proportionum</expan>
              ſunt hi, 2/1. 1 1/2. 1 1/3. vbi vides,
                <expan abbr="primũ">primum</expan>
              , qui eſt
                <lb/>
              Diapaſon conſtare ex integris numeris. </s>
              <s id="s.004635">ſecundum verò, & tertium, qui ſunt
                <lb/>
              Diapente, & Diateſſaron exintegro cum fractione. </s>
              <s id="s.004636">maior autem perfectio
                <lb/>
              eſt integritas, quam fractio, aut diuiſio. </s>
              <s id="s.004637">propterea perfectior reliquis eſt
                <lb/>
              conſonantia Diapaſon: & Diapente adhuc perfectior, quam Diateſſaron,
                <lb/>
              quia illius numeri minorem habent fractionem, quam huius. </s>
              <s id="s.004638">Aliter reſpon­
                <lb/>
              det poſtea dicens, Diapaſon perfectam eſſe adeò conſonantiam; quoniam
                <lb/>
              ex duabus Diapente, & Diateſſaron conſtat, vt ſupra ex diuiſione mono­
                <lb/>
              chordij, & in præcedenti etiam problemate patuit. </s>
              <s id="s.004639">quæ ratio, quantum va­
                <lb/>
              leat, alij viderint. </s>
              <s id="s.004640">Reſpondet tandem Diapaſon ideò perfectiſſimam eſſe,
                <lb/>
              quia ipſa ſit modulandi menſura, ideſt, quia intra terminos huius
                <expan abbr="conſonã-tiæ">conſonan­
                  <lb/>
                tiæ</expan>
              omnes aliæ ſimplices conſonantiæ continentur, vt ſupra initio explica­
                <lb/>
              ui. </s>
              <s id="s.004641">meritò igitur omnium elegantiſſima eſt. </s>
              <s id="s.004642">In græco textu ſuperſunt
                <expan abbr="nō-nulla">non­
                  <lb/>
                nulla</expan>
              , quæ meritò Gaza omiſit, cum nullo pacto cùm præcedentibus cohæ­
                <lb/>
              reant. </s>
              <s id="s.004643">Verba illa
                <emph type="italics"/>
              (Cum enim nete ad hypatem dupla ſit, quocunque in genere
                <lb/>
              duo tenuerit, hypate vnŭμ habebit &c.)
                <emph.end type="italics"/>
              Videntur
                <foreign lang="grc">νστερογ πρωτερον·</foreign>
              cum debuiſ­
                <lb/>
              ſet dicere, hypatem duplam eſſe ipſius netes, vt ſupra patuit ex diuiſione
                <lb/>
              regulæ harmonicæ. </s>
              <s id="s.004644">Fortè vult dicere neten eſſe duplò acutiorem,
                <expan abbr="quã">quam</expan>
              hy­
                <lb/>
              pate: vel fuit memoriæ lapſus. </s>
              <s id="s.004645">quod ait
                <emph type="italics"/>
              (At verò eadem nete Meſes ſeſqui­
                <lb/>
              altera eſt)
                <emph.end type="italics"/>
              vult dicere Meſen ad neten habere ſeſquialteram proportionem,
                <lb/>
              quamuis inuersè loquatur: qua ratione verò Meſe ad netem ſeſquialtera
                <lb/>
              ſit, ex diuiſione monochordij initio tradita ſatis patere poteſt.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004646">
                <arrow.to.target n="marg380"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.004647">
                <margin.target id="marg380"/>
              389</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.004648">Probl. 36.
                <emph type="italics"/>
              (Cur ſi neruus medius ex ſuo intentionis modo dimotus fuerit, cæte­
                <lb/>
              ris
                <expan abbr="quoq;">quoque</expan>
              omnes nerui, ſonos diſſonos reddent: ſed ſi, immoto illo manente, ali­
                <lb/>
              quis ex cæteris dimotus fuerit, ſolus hic, qui modo ſuo caruerit, aberrabit? </s>
              <s id="s.004649">An,
                <lb/>
              quod ratio concinendi, aptaneruorum omnium intentione continetur, quæ non niſ
                <emph.end type="italics"/>
              i </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>