1fertur, vt impellat: & quoniam ipſius lati grauitas nutu
ſuo declinat magis, quàm impellentis in ante ſit potentia.
ſuo declinat magis, quàm impellentis in ante ſit potentia.
COMMENTARIVS.
Cvm frequentiſſimè de impetu, ſiue impulſu, quo
grauia in diuerſa loca feruntur ſermo in his quæſtio
nibus incidiſſet, nunquam quod ille ſit, huiuſque de
terminauerat Ariſtoteles. Quod licet obſcurinſculè, op
portunè tamen hic præſtat agendo de motu proiectorum,
poſt proximam quæſtionem, qua de ceſſatione illorum à
motu, ac deſitione eiuſdem impulſus, vt vidimus pertran
ſiuit.
grauia in diuerſa loca feruntur ſermo in his quæſtio
nibus incidiſſet, nunquam quod ille ſit, huiuſque de
terminauerat Ariſtoteles. Quod licet obſcurinſculè, op
portunè tamen hic præſtat agendo de motu proiectorum,
poſt proximam quæſtionem, qua de ceſſatione illorum à
motu, ac deſitione eiuſdem impulſus, vt vidimus pertran
ſiuit.
Quærit igitur cur proiecta moueantur, quamuis impel
lens, ea impellendo, non conſequatur; ſed ab eis rema
neat ſeiunctum, cum certè ſibi naturalis ac propria non
ſit ea latio vel motus. Aitque id fieri quoniam proijciens,
quod eſt primum impellens efficit, vt proiectum quoque
ipſum impellat alterum (nempe aerem, vel aliud interme
dium) quouſque eò deueniat, vt nequeat amplius illud im
pellere, langueſcente nimirum, ac tandem deficiente virtu
te à primo impulſore accepta. Nam tunc ipſius lati gra
uitas nutu ſuo declinat magis, ſeu deorſum mouere magis
præualet, quàm virtus illa deficiens impellentis in ante. Im
plicitè igitur docet Ariſtoteles, formam intrinſecam à qua
efficienter, & immediatè prouenit motus proiectorum
poſtquam è manibus proijcientium ea fuerint egreſſa, eſſe
virtutem quandam motiuam ab impulſore productam, & in
illis receptam, ex natura ſua defectibilem, qua tamen perdu
rante, dum ea informantur, ipſa quoque proiecta valent alia
corpora impellere, ac præſertim aerem, vel aquam, aut
aliud intermedium, vt ſibi locum cedant, ac procedant vlte
rius, tendendo ſecundum eandem directionem. Non ſecus
ac per inhærentem grauitatem, aut leuitatem ſimilia corpo
ra ſurſum, aut deorſum mouentur, aliaque ſibi occurrentia
promouent verſus eundem locum. Quamobrem idem Ari
lens, ea impellendo, non conſequatur; ſed ab eis rema
neat ſeiunctum, cum certè ſibi naturalis ac propria non
ſit ea latio vel motus. Aitque id fieri quoniam proijciens,
quod eſt primum impellens efficit, vt proiectum quoque
ipſum impellat alterum (nempe aerem, vel aliud interme
dium) quouſque eò deueniat, vt nequeat amplius illud im
pellere, langueſcente nimirum, ac tandem deficiente virtu
te à primo impulſore accepta. Nam tunc ipſius lati gra
uitas nutu ſuo declinat magis, ſeu deorſum mouere magis
præualet, quàm virtus illa deficiens impellentis in ante. Im
plicitè igitur docet Ariſtoteles, formam intrinſecam à qua
efficienter, & immediatè prouenit motus proiectorum
poſtquam è manibus proijcientium ea fuerint egreſſa, eſſe
virtutem quandam motiuam ab impulſore productam, & in
illis receptam, ex natura ſua defectibilem, qua tamen perdu
rante, dum ea informantur, ipſa quoque proiecta valent alia
corpora impellere, ac præſertim aerem, vel aquam, aut
aliud intermedium, vt ſibi locum cedant, ac procedant vlte
rius, tendendo ſecundum eandem directionem. Non ſecus
ac per inhærentem grauitatem, aut leuitatem ſimilia corpo
ra ſurſum, aut deorſum mouentur, aliaque ſibi occurrentia
promouent verſus eundem locum. Quamobrem idem Ari