Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509
page |< < of 290 > >|
269 Sed iã probo /  illa qualitas que extendit̄̄ pro to-
tum prīo denoīat aliq̈liter et q̄ ꝑ totū reſiduū a pri­
ma in f. ꝓportione minꝰ ꝙ̄ illa q̄ extēditur ꝑ totum:
et ſic ↄ̨ñten.
Qm̄ oēs ille qualitates ſunt equalis
intēſionis: et q̄libet ſequēs ꝑ minꝰ in f. ꝓportiõe ex-
extēdit̄̄ ꝙ̄ precedēs: qm̄ totū illud corpus eſt in f. ꝓ­
portiõe maius ꝙ̄ totū aggregatū ex oībus ꝑtibus
ꝓportionalibꝰ eius ſequētibus primã: et totū reſi-
duū a prima eſt in f. ꝓportiõe maius toto reſiduo a
prīa et ſcḋa: et ſic ↄ̨ñter: vt pꝫ ex prīa cõcluſione quin­
ti capitis prime partis: hoc addito /  quacū pro­
portiõe diuidit̄̄ totū eadē proportõe diuidit̄̄ aggre­
gatū ex oībus ꝑtibus ꝓportionalibꝰ ſequētibꝰ pri­
mã: et etiã ſequētibꝰ ſcḋam: et tertiã: et q̈rtã: et ſic ↄ̨ſe­
quenter: igr̄ illa qualitas q̄ ꝑ totū extenditur deno­
minãt aliquãtulū: et q̄ ꝑ totuꝫ reſiduū a prīa in f. ꝓ­
portiõe minꝰ: et q̄ per totū reſiduū a ṗma et ſecūda
in f. ꝓportiõe minꝰ ꝙ̄ illa q̄ per totū reſiduū a prīa /
et ſic ↄ̨ñter / qḋ erat ꝓbandū
Ptꝫ hec ↄ̨ña ꝑ ſecundã
partē prīe ꝓpõnis vltimi notabilis. 111. correĺ.
Ex hac ↄ̨clu-
ſione ſeq̇tur prīo /  ſi aliqḋ corpus diuidatur ꝑ par­
tes ꝓportionales ꝓportiõe tripla: et ṗma pars ꝓ-
portionalis eiꝰ ſit aliquaĺr intenſa: et ſcḋa ī duplo
et tertia in triplo plus ꝙ̄ ṗma cõtinuo eadē qualita­
te: et ſic ↄ̨ñter: ſine aliqua ↄ̈rii admixtione: totū ē in
ſexquialtero intenſius ṗma parte ꝓportionali.
Et
ſi diuidat̄̄ corpꝰ ꝓportiõe quadrupla totū erit intē­
ſius prima parte ꝓportionali in ſexq̇tertio.
Et ſi ꝓ-
portiõe quītupla: erit intēſius prīa parte ꝓportio-
nali in ſexq̇quarto.
Et ſi ſextupla in ſexq̇quīto. Et ſi
ſeptupla in ſexq̇ſextor / et ſic ↄ̨ñter ꝓcedēdo ꝑ ſpecies
ꝓportõis multiplicis et ſuꝑparticularis.
Probat̄̄ /
hoc correlariū: q2 corpus diuiſum ꝓportiõe tripla
ſe hꝫ ad primã ꝑtē ꝓportionalē eius in ꝓportiõe ſex­
quialtera: et diuiſum quadrupla ſe hꝫ ad p̄mã par-
tē proportionalē in ꝓportiõe ſexq̇tertia: et diuiſum
quintupla ſe hꝫ ad primã partē ꝓportionalē in ꝓ-
portione ſexq̇quarta: et ſic ↄ̨ñter: vt pꝫ ex primo cor­
relario tertie ↄ̨°nis quīti capitis prime partis: igr̄
in caſu correlarii ſequit̄̄ ſi diuidat̄̄ corpus ꝓportio­
ne tripla  ip̄m erit intēſius prima parte ꝓportio­
nali in ſexq̇altero: et ſi quadrupla ī ſexq̇tertio: et ſi
quintupla in ſexq̇quinto: et ſic ↄ̨ñter.
Ptꝫ hec ↄ̨ña ꝑ
cõcluſioneꝫ. 222. correĺ.
¶ Seq̇tur ſcḋo /  ſi diuidat̄̄ corpus per
partes ꝓportiõales proportõe dupla et diſtribuat̄̄
aliqua intēſio ꝑ illas partes ꝓportionales / vt po-
nitur in p̄cedēti correlario: tūc totū eſt in duplo in-
tenſius prīa ſui ꝑte ꝓportionali.
Probat̄̄ / q2 totuꝫ
diuiſum per partes ꝓportionales ꝓportiõe dupla
eſt duplū ad primã partē ꝓportionalē eiꝰ / vt ptꝫ ex
primo correlario tertie ↄ̨cluſionis prime partis p̄-
allegato: igr̄ ꝑ cõcluſionē illud eſt intēſius ſuã prīa
parte ꝓportionali in ꝓportiõe dupla. 333. correĺ.
¶ Sequitur
tertio /  diuiſo corpore ſic ꝑ partes ꝓportionales
ꝓportione dupla etc. / vt ponit̄̄ in añti correlario to-
tū eſt ita intenſum ſicut ſcḋa ꝑs ꝓportionalis eius.
ꝓbat̄̄ / q2 in duplo intēſiꝰ prīa vt p̄cedēs correlariū
oſtēdit: et ſcḋa ꝑs ꝓportionalis ē eēt in duplo ītēſior
prima: g̊ totum eſt ita intenſum ſicut ſcña pars pro­
portionalis / quod fuit probandum.
Patet cõſequē­
tia per hanc maximam habentia equalem propor­
tionem ad vnum tertium ſunt equalia.
Et hec eſt pri­
ma concluſio calculatoris in capite de difformibꝰ.
444. correĺ
¶ Sequitur quarto /  ſi aliquod corpus diuidatur
proportione ſexquialtera: et prima pars propor-
tionalis ſit aliqualiter intenſa: et ſecunda in duplo
plus: et tertia in triplo ꝙ̄ prima: et ſic conſequenter /
vt ̀ concluſionis: tunc totum eſt in
triplo intenſius prima parte proportionali.
Et ſi
diuidatur ꝓportiõe ſexquitertia: totum erit inten-
ſius prima parte proportionali in quadruplo.
Et
ſi diuidatur ꝓportione ſexquiquarta totum erit in­
tenſius prima parte ꝓportionali in quintuplo.
Et
ſi ſexquiquinta totum erit intenſius prima parte ꝓ­
portionali in ſextuplo.
Et ſi ſexq̇ſexta in ſeptuplor /
et ſic cõſequēter ꝓcedendo cõtinuo ꝑ ſpecies propor­
tionis ſuperparticularis in diuiſione corporis: et
per ſpecies ꝓportionis multiplicis ex parte inten-
ſionis.
Probatur hoc correlariū: quia totum diui­
ſum proportione ſexquialtera eſt triplum ad pri-
mam partem ꝓportionalē eius et diuiſum ſexq̇ter-
tium eſt quadruplū: et ſexquiquarta eſt quintupluꝫ
et ſexq̇quinta ſextuplū ad primã eius partē ꝓpor-
tionalē: vt pꝫ ex quarta cõcluſiõe quinti capitis pri­
me partis: g̊ in eiſdē ꝓportionibus ſe habēt inten-
ſiones totius ad intenſionē prime partis ꝓportio­
ntialis / vt patet ex cõcluſione: igr̄ correlariū verum
¶ Sequitur quīto /  ſi diuidatur corpus / vt dicitur
in precedēti correlario: vt puta ꝓportiõe ſexq̇alte-
ra et prima pars ſit aliqualiter intēſa: et ſecūda in
duplo plus: et tertia ī triplo plus ꝙ̄ prima etc. / vt ibi
dicitur: totū eſt ita intenſū ſicut tertia pars ꝓpor-
tionalis.
Et ſi ꝓportione ſexquitertia: ſicut quarta
ꝑs ꝓportionalis.
Et ſi ſexq̇quarta ſicut quinta ꝑs
ꝓportionalis.
Et ſi ſexquiq̇nta ſicut ſexta pars ꝓ-
portionalis: et ſic ↄ̨ñter deſcendendo per partes ꝓ-
portionales et ꝑ ſpecies proportionis ſuperparti­
ticularis in infinitum.
Probatur / quoniam ſi cor-
pus ſit diuiſum proportione ſexquialtera ipſuꝫ eſt
in triplo intenſius prima parte eius ꝓportionali /
vt patet ex precedenti correlario: et tertia pars pro­
portionalis eſt etiam in triplo intenſior prima / vt
patet ex caſu: ergo ita intenſum eſt tale corpus ſi-
cut tertia pars proportionalis.
Item ſi diuidatur
proportione ſexquitertia ipſum eſt in quadruplo
intenſius prima eius parte proportionali ex pre-
cedēti correlario.
et etiã quarta pars proportiona­
lis eius ē in quadruplo intenſior prima ex caſu: igi­
tur illud corpus ita diuiſuꝫ proportione ſexquiter­
tia eſt ita intenſum ſicut quarta pars proportiona­
lis eius.
Et iſto modo ꝓbabis ceteras ꝑticulas cor­
relarii.
¶ Sequitur ſexto /  ſi aliquod corpus diui­
datur ꝑ partes ꝓportionales ꝓportione ſuprabi-
partiente tertias et ꝑtes eiꝰ ſint intēſe vt ſepiꝰ dcim̄
eſt totū erit intēſiꝰ prīa ꝑte ꝓportionali ī ꝓportiõe
dupla ſexq̇altera: ita  ſi prima ſit calida vt .2. to-
tum eſt calidum vt .5.
Probat̄̄ correlariū / qm̄ totū
eſt intenſiꝰ prīa ꝑte ꝓportionali in tali caſu in pro­
portione qua ſe habet aliqḋ totū diuiſum ꝑ ꝑtes ꝓ­
portionales ꝓportiõe ſuprabiꝑtiēte tertias ad ſuã
primã ꝑtē ꝓportionalē / vt pꝫ ex ↄ̨°ne: ſꝫ talis ē ꝓpor­
tio dupla ſexq̇altera / vt pꝫ intelligēti .5. cõcluſioneꝫ
quinti capitis ṗme partis: igit̄̄ correlariū verum.
Secūda cõcluſio. diuiſo corpore qua
volueris ꝓportiõe: et in q̈cū ꝓportiõe ſe habuerīt
ꝑtes aliq̄ proportiõalis ī eadē vel maiori ſe habue­
rit intēſio mīoris ad intēſionē maioris: totū illud
corpꝰ eſt īfinite intēſuꝫ.
Exēplum / vt ſi diuiſo corꝑe
ꝓportõe dupla: et prīa ꝑs ꝓportionalis ſit aliq̈liṫ
alba: et ſcḋa ī duplo plꝰ: et tertia ī duplo plꝰ ꝙ̄ .2. et
4. in duplo plꝰ ꝙ̄ .3. / et ſic ↄ̨ñter: totū illḋ corpꝰ ē infi-
nire albū q2 q̄lꝫ ꝑs tm̄ denoīat ſicut prima: et ſunt
infinite
(Sꝑ aūt ītelligo ſine ↄ̈rii ꝑmixtiõe) Proba­
tur ↄ̨° facile: qm̄ ex caſu ↄ̨°nis cõtinuo talis eſt pro-
portio ꝑtiū ſubiecti q̈lis eſt proportio intenſionis

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index