1qua in abſentia primi motoris moueat.
Ideoque concludit:
Ceſſat autem cum in ipſo contiguo minor fuerit virtus,
quàm vt moueat. Quæ ſanè virtus cum naturaliter aeri,
vel aquæ non inſit, ſatis conuincitur, eam ab alio, ſcilicet à
primo motore mutuari debere. Nec oppoſitum Ariſtote
lem ſenſiſſe, quippe qui paulò inferius tex. 85. loquens ad
huc de medio tanquam inſtrumento continuè mouente
ait: Aut ipſum oportet pellere, aut trahere, vel vtrumque
aliquid aliud excipiens ab alio (videlicet virtutem impreſ
ſam à primo motore) ſicut dudum dictum eſt in ijs, quæ
proijciuntur. Quibus conſentanea protulit 11. ſect. pro
blem quæſt. 6. vbi perpetuè motum mouere docet, ac mo
tum aerem motori ſuccedere, donec omnis conatus mo
uendi emarceſcat cum aer non amplius impellere, vel te
lum, vel aerem poteſt. Concedit igitur proprium cona
tum in aere, tanquam in inſtrumento ſeparato motoris, tan
dem marceſcere ob deſitionem potentiæ, ſeu virtutis im
pulſiuæ, qua eliciebatur in abſentia ipſius primi motoris.
Item 3. de Cælo tex. 28. loquendo de motione naturali, ac
violenta, ait, vtrique aerem, tanquam inſtrumentum extrin
ſecum, deſeruire. Sicut 8. Phyſicor. tex. 33. etiam dixerat,
afferens illud exemplum: Vt baculus (inquit) mouet lapi
dem, & mouetur à manu mota ab homine. Vnde colligit
vtraque mouere, & primum, & vltimum.
Ceſſat autem cum in ipſo contiguo minor fuerit virtus,
quàm vt moueat. Quæ ſanè virtus cum naturaliter aeri,
vel aquæ non inſit, ſatis conuincitur, eam ab alio, ſcilicet à
primo motore mutuari debere. Nec oppoſitum Ariſtote
lem ſenſiſſe, quippe qui paulò inferius tex. 85. loquens ad
huc de medio tanquam inſtrumento continuè mouente
ait: Aut ipſum oportet pellere, aut trahere, vel vtrumque
aliquid aliud excipiens ab alio (videlicet virtutem impreſ
ſam à primo motore) ſicut dudum dictum eſt in ijs, quæ
proijciuntur. Quibus conſentanea protulit 11. ſect. pro
blem quæſt. 6. vbi perpetuè motum mouere docet, ac mo
tum aerem motori ſuccedere, donec omnis conatus mo
uendi emarceſcat cum aer non amplius impellere, vel te
lum, vel aerem poteſt. Concedit igitur proprium cona
tum in aere, tanquam in inſtrumento ſeparato motoris, tan
dem marceſcere ob deſitionem potentiæ, ſeu virtutis im
pulſiuæ, qua eliciebatur in abſentia ipſius primi motoris.
Item 3. de Cælo tex. 28. loquendo de motione naturali, ac
violenta, ait, vtrique aerem, tanquam inſtrumentum extrin
ſecum, deſeruire. Sicut 8. Phyſicor. tex. 33. etiam dixerat,
afferens illud exemplum: Vt baculus (inquit) mouet lapi
dem, & mouetur à manu mota ab homine. Vnde colligit
vtraque mouere, & primum, & vltimum.
Illud autem his in locis magnopere obſeruandum eſt,
Ariſtotelem ſemper loqui de motore extrinſeco, quem in
motibus quoque naturalibus grauium, & leuium ibidem
admittit, ne concedere cogatur corpora inanimata moueri
à ſeipſis, huiuſmodi motus referens ad generantem grauita
tem, aut leuitatem, vel ad remouentem impedimenta.
Quamobrem ſicut ipſe Philoſophus non per hoc negat,
grauia, & leuia habere formam quandam inhærentem, at
que intrinſecam, quæ natura ſua tendunt ſurſum, aut deor
ſum, vt apertè conceſſerat tex. præcedenti nempe 8. Phyſic.
tex. 32. ita nec poteſt negare, proiecta præter causam ex
trinſecam ſuæ motionis præternaturalis, videlicet primum
Ariſtotelem ſemper loqui de motore extrinſeco, quem in
motibus quoque naturalibus grauium, & leuium ibidem
admittit, ne concedere cogatur corpora inanimata moueri
à ſeipſis, huiuſmodi motus referens ad generantem grauita
tem, aut leuitatem, vel ad remouentem impedimenta.
Quamobrem ſicut ipſe Philoſophus non per hoc negat,
grauia, & leuia habere formam quandam inhærentem, at
que intrinſecam, quæ natura ſua tendunt ſurſum, aut deor
ſum, vt apertè conceſſerat tex. præcedenti nempe 8. Phyſic.
tex. 32. ita nec poteſt negare, proiecta præter causam ex
trinſecam ſuæ motionis præternaturalis, videlicet primum