Musschenbroek, Petrus van, Physicae experimentales, et geometricae de magnete, tuborum capillarium vitreorumque speculorum attractione, magnitudine terrae, cohaerentia corporum firmorum dissertationes: ut et ephemerides meteorologicae ultraiectinae

Table of handwritten notes

< >
< >
page |< < (258) of 795 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div160" type="section" level="1" n="160">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6118" xml:space="preserve">
              <pb o="258" file="0272" n="272" rhead="DISSERTATIO"/>
            erit iis, qui corporum naturam jam callent, eamque determinant,
              <lb/>
            quod nobis ob nimiam mentis caliginem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6119" xml:space="preserve">obſcuras Mathemati-
              <lb/>
            cas cogitationes intelligi non poſſe videtur.</s>
            <s xml:id="echoid-s6120" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div161" type="section" level="1" n="161">
          <head xml:id="echoid-head171" xml:space="preserve">EXPERIMENTUM CXXXIV.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6121" xml:space="preserve">Virga ferrea tenuis & </s>
            <s xml:id="echoid-s6122" xml:space="preserve">longa, Experimenti CXXXI, in Igne can-
              <lb/>
            defacta fuit, ex quo ope ænei forcipis extracta, immergebatur
              <lb/>
            Aquæ, ſitu ad horizontem parallelo & </s>
            <s xml:id="echoid-s6123" xml:space="preserve">in Meridiano Magnetico;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6124" xml:space="preserve">extinctæ oſtendit illico cuſpis Borea vim poli Borei, qua Verſorii
              <lb/>
            polum Auſtralem attraxit; </s>
            <s xml:id="echoid-s6125" xml:space="preserve">cuſpis Auſtralis attraxit Verſoriipolum
              <lb/>
            Boreum: </s>
            <s xml:id="echoid-s6126" xml:space="preserve">erat autem Virgæ in Aquâ extinctæ vis attrahens multo
              <lb/>
            major, quam cum antea ſupra ſolum refrigerio committebatur: </s>
            <s xml:id="echoid-s6127" xml:space="preserve">Ad-
              <lb/>
            notarunt hoc mecum Gilbertus, Rohaultus, Boyleus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6128" xml:space="preserve">Wol-
              <lb/>
            fius; </s>
            <s xml:id="echoid-s6129" xml:space="preserve">verum nuper Cl. </s>
            <s xml:id="echoid-s6130" xml:space="preserve">Reaumurius hoc obſervatum in dubium vo-
              <lb/>
            cavit in L’Hiſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s6131" xml:space="preserve">de L’ Acad. </s>
            <s xml:id="echoid-s6132" xml:space="preserve">Roy. </s>
            <s xml:id="echoid-s6133" xml:space="preserve">A°. </s>
            <s xml:id="echoid-s6134" xml:space="preserve">1723. </s>
            <s xml:id="echoid-s6135" xml:space="preserve">affirmans ſe ſæpius
              <lb/>
            hoc tentaſſe, ſed nunquam immediate poſt Ferri extinctionem ul-
              <lb/>
            lam vim Magneticam deprehendiſſe: </s>
            <s xml:id="echoid-s6136" xml:space="preserve">ſuſpicatus igitur Gilbertum & </s>
            <s xml:id="echoid-s6137" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Rohaultum non ſatis circumſpecte attendiſſe, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6138" xml:space="preserve">concuſſiones aliquas
              <lb/>
            cum Ferro, cum extinguebatur, fuiſſe communicatas; </s>
            <s xml:id="echoid-s6139" xml:space="preserve">obſervave-
              <lb/>
            rat enim mallei ictus aut concuſſiones aptas eſſe ad Ferrum vi Ma-
              <lb/>
            gnetica imprægnandum: </s>
            <s xml:id="echoid-s6140" xml:space="preserve">Quid autem in hac controverſia agemus,
              <lb/>
            a cujus parte ſtabit veritas? </s>
            <s xml:id="echoid-s6141" xml:space="preserve">experientia me docuit, tum Gilbertum
              <lb/>
            cum ſibi aſſentientibus, tum Reaumurium fuiſſe veritatem aſſecu-
              <lb/>
            tos: </s>
            <s xml:id="echoid-s6142" xml:space="preserve">Ecce in quonam hic lateat ſubtilitas: </s>
            <s xml:id="echoid-s6143" xml:space="preserve">ſi capiatur virga longa
              <lb/>
            tenuiſque, quali nos uſi fuimus in Experimento CXXXI, ſemper
              <lb/>
            poſt exſtinctionem in Aqua obſervatur illico vis ingens Magnetica; </s>
            <s xml:id="echoid-s6144" xml:space="preserve">
              <lb/>
            verum ejuſdem virgæ portio unius pollicis duntaxat, aut virga ma-
              <lb/>
            joris craſſitiei & </s>
            <s xml:id="echoid-s6145" xml:space="preserve">ſimul admodum brevis, in Aqua extincta, nun-
              <lb/>
            quam acquirit vim Magneticam, ſenſibus obſervabilem: </s>
            <s xml:id="echoid-s6146" xml:space="preserve">idcirco
              <lb/>
            certum eſt, Reaumurium in ſuis Experimentis uſum fuiſſe virgis ni-
              <lb/>
            mis brevibus & </s>
            <s xml:id="echoid-s6147" xml:space="preserve">craſſis, in quibus vim Magneticam conſpicerenon
              <lb/>
            potuit; </s>
            <s xml:id="echoid-s6148" xml:space="preserve">Gilbertus, Rohaultus, Boyleus, Wolfius inſtituerunt Ex-
              <lb/>
            perimentum cum virgis tenuibus & </s>
            <s xml:id="echoid-s6149" xml:space="preserve">longis, ideo opinati vim Ma-
              <lb/>
            gneticam in omnibus extinctis obtinere ferramentis: </s>
            <s xml:id="echoid-s6150" xml:space="preserve">Diſcimus ex
              <lb/>
            ejuſmodi controverſiis, quanta cum cura ad omnes </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>