Casati, Paolo, De igne dissertationes physicae, 1686

Page concordance

< >
Scan Original
271 259
272 260
273 261
274 262
275 263
276 264
277 265
278 266
279 267
280 268
281 269
282 270
283 271
284 272
285 273
286 274
287 275
288 276
289 277
290 278
291 279
292 280
293 281
294 282
295 283
296 284
297 285
298 286
299 287
300 288
< >
page |< < (260) of 672 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div22" type="section" level="1" n="19">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7917" xml:space="preserve">
              <pb o="260" file="0272" n="272" rhead="Diſſertatio Nona."/>
            truſus videtur ab externoaëre, vt vocant compreſſo; </s>
            <s xml:id="echoid-s7918" xml:space="preserve">nam ſic
              <lb/>
            expreſſo æthere comprimeretur magis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7919" xml:space="preserve">illum iterum momen-
              <lb/>
            to reſorberet, cum in aperto Recipiente aër deſineret eſſe rarus:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s7920" xml:space="preserve">Sin autem, vt Ariſtoteli tribuitur, tredecies milleſima pars aë-
              <lb/>
            ris, quæ priùs tam exiguo ſpatio continebatur, eadem adæqua-
              <lb/>
            tè repleat totum Recipiens, hoc illud eſt, quod omnem captum ſu-
              <lb/>
            perare dicitur; </s>
            <s xml:id="echoid-s7921" xml:space="preserve">perinde quippe eſt, ac ſi dixeris pollicem, nulla facta
              <lb/>
            adiectione, euadere in cubitum.</s>
            <s xml:id="echoid-s7922" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7923" xml:space="preserve">Grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s7924" xml:space="preserve">Equidem ab inanitatibus admittendis abhorreo: </s>
            <s xml:id="echoid-s7925" xml:space="preserve">ſicut
              <lb/>
            enim tredecim millibus cyathorum vini ſi quis cyathum vnum
              <lb/>
            aquæ admiſcuerit, non ſatis aptè aquâ plenum vas diceret, ſed
              <lb/>
            vino; </s>
            <s xml:id="echoid-s7926" xml:space="preserve">ita quoque ſi in Recipiente omne ſpatium fuerit inane,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s7927" xml:space="preserve">vnica tantùm pars tredecies milleſima relicta fuerit, abſolu-
              <lb/>
            tè vacuum pronunciandum eſſet (omitto hìc Logicum axioma,
              <lb/>
            *Negatio eſt malignantis naturæ*, nam exhauſtum & </s>
            <s xml:id="echoid-s7928" xml:space="preserve">exinanitum
              <lb/>
            dicimus cyathum, in quo vna aut altera vini guttula relicta eſt)
              <lb/>
            certè non plenum aëre, cùm inanitates tanto exceſſu ſuperent par-
              <lb/>
            ticulam illam. </s>
            <s xml:id="echoid-s7929" xml:space="preserve">Neque mihi facilè perſuadeo vim elaſticam aë-
              <lb/>
            ris, quæ vtique eſt naturalis virtus ſe explicandi, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7930" xml:space="preserve">dilatan-
              <lb/>
            di, eam eſſe, vt exigat in tota aëriâ regione, ſi exularent
              <lb/>
            vapores, tredecies millies plas eſſe Vacui quàm Aëris, atque
              <lb/>
            huiuſmodi eſſe aërem, qui ſupra Atmoſphæram ſimplex & </s>
            <s xml:id="echoid-s7931" xml:space="preserve">ra-
              <lb/>
            rus, neque compreſſus, reperitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s7932" xml:space="preserve">Admitterem potiùs vitrum
              <lb/>
            ſubtiliſſimo ætheri peruium, illumque eâdem vi, qua aër di-
              <lb/>
            ſtrahitur, intus attrahi, vt interijciatur ſeiunctis particulis, at-
              <lb/>
            que iterum exprimi ab aëre ſe contrahente, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7933" xml:space="preserve">ad naturales di-
              <lb/>
            menſiones recipiente. </s>
            <s xml:id="echoid-s7934" xml:space="preserve">Quamquam pro eâ animi propenſione,
              <lb/>
            qua in Ariſtotelicos feror, non adeò abſurdè eos loqui arbi-
              <lb/>
            tror, qui materiam eandem, ſi diuerſimodè afficiatur, modò
              <lb/>
            maiori, modò minori ſpatio coæquari poſſe exiſtimant. </s>
            <s xml:id="echoid-s7935" xml:space="preserve">Nemini
              <lb/>
            certè abſonum videtur corpus aliquod veloci motu percurrere cen-
              <lb/>
            tum palmos, quo tempore non niſi decem ſpatij palmos lento mo-
              <lb/>
            tu percurrebat: </s>
            <s xml:id="echoid-s7936" xml:space="preserve">quia nimirum huic ſpatio aut illi ſucceſſiuè coa-
              <lb/>
            ptarinon ex ſolâ corporis ſubſtantiâ pendet, ſed prout hac aut il-
              <lb/>
            lâ velocitate mouetur: </s>
            <s xml:id="echoid-s7937" xml:space="preserve">neque enim idem eſt, corpus exiſtere,
              <lb/>
            atque ipſum moueri hoc aut illo impetu, ſiuè extrinſecùs im-
              <lb/>
            preſſo, ſiue promanante à naturali facultate. </s>
            <s xml:id="echoid-s7938" xml:space="preserve">Cum itaque cor-
              <lb/>
            pus non ſit ita certo ſpatio aſfixum, vt nullatenus alibi </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>