Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
255
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1722
"/>
<
lb
/>
toleretur. </
s
>
<
s
>Siquidem ea quæ de genere dicuntur, quatenus eſt genus, ſiue in quid, ſiue in quale,
<
lb
/>
eadem quoque de omni illius ſpecie prædicentur: nam corpus, quod de animali dicitur, etiam
<
lb
/>
de homine prædicatur: & ſenſu
<
expan
abbr
="
pręditũ
">pręditum</
expan
>
, aut progrediens de animali ſimul & de homine
<
expan
abbr
="
dicũtur
">dicuntur</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Deinde quia ſequitur propoſitio quæ eſſe non poſsit, cùm prædicatum ſpeciei repugnat, licet
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
<
lb
/>
repugnet generi, veluti rationis compos animali non repugnat, neque tamen eſſe poteſt ea propo
<
lb
/>
ſitio, equus eſt rationis compos. </
s
>
<
s
>Cùm ergo ſit animal in equo, nec animali repugnet eſſe rationis
<
lb
/>
compos; idem erit equus rationis impos, & quia ſit animal, rationis compos. </
s
>
<
s
>Conſimiliter, cùm
<
lb
/>
cęlum ſit corpus, & hoc poſsit eſſe diuiduum: neceſſariò quoque cęlum erit diuiduum. </
s
>
<
s
>Hęc
<
lb
/>
Auicennæ ratio fuit. </
s
>
<
s
>Sigillatim verò, quod pertinet ad rem
<
expan
abbr
="
noſtrã
">noſtram</
expan
>
,
<
expan
abbr
="
quoniã
">quoniam</
expan
>
ſequetur non fore ne
<
lb
/>
ceſſarium id quod in Ariſtotelica ratione colligitur: cùm illud efficitur. </
s
>
<
s
>Omne quod mouetur,
<
lb
/>
ab alio moueri. </
s
>
<
s
>nil
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
prohibebit, quominus à ſe moueatur. </
s
>
<
s
>Nam, ſi ob eam rem fieri nequit, quo
<
lb
/>
niam ex quiete partis manere poſsit, & iam cęlum ex partis quiete non manet. </
s
>
<
s
>Ergo ſequitur, vt
<
lb
/>
à ſe moueri poſsit. </
s
>
<
s
>Ita
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
collegimus hanc rationem in Auerroëm, eam videntes alio pacto cogi à
<
lb
/>
nonnullis; in qua certè, ſi diligenter aduertas, nulla neceſsitas apparet. </
s
>
<
s
>At verò facilè ſeſe expe
<
lb
/>
diret Auerroës ex illo primo; quòd in iis quæ ſunt ad vnum, veritatem habet illiuſmodi canon,
<
lb
/>
vt enti non repugnat non eſſe in ſubiecto, quod tamen accidenti repugnat. </
s
>
<
s
>Cùm igitur cęlum
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1723
"/>
<
lb
/>
& ea quæ ambitu cęli continentur, ſint ad vnum, non eſt abſurdum, ſi id quod ſequitur totum,
<
lb
/>
partibus aduerſetur. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Eaq́
">Eaque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ratione factum eſt, vt id quod eſt diuidi, & habere primum quod mo
<
lb
/>
uetur, inſit in corpore ſimpliciter, huic tamen corpori repugnet. </
s
>
<
s
>Prætereà quòd ex Auicenna op
<
lb
/>
ponitur, ſatis infirmum eſt. </
s
>
<
s
>Nam tametſi ea propoſito non poteſt eſſe, equus eſt rationis com
<
lb
/>
pos; contracta eſt illa natura
<
expan
abbr
="
cõmunis
">communis</
expan
>
ad equum, nec eſt amplius animal ſimpliciter, ſed tale ani
<
lb
/>
mal quod neceſſariò non eſt rationis compos. </
s
>
<
s
>Verùm ſi animal ipſum vniuerſale ſpectes, ſiue
<
lb
/>
ſecundùm rem, ſeu rationem ſeparatum; hoc illi non aduerſabitur, neque minus erit ad hoc
<
lb
/>
animal per ſe propenſum, quàm ad oppoſitum ea ratione qua eſt animal. </
s
>
<
s
>Nam ſicut ea ratione
<
lb
/>
qua eſt animal, poteſt eſſe equus, & non eſſe, neque
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
eſſe equum eſt illius eſſentia, ſic & rationis
<
lb
/>
compos & impos eſſe poteſt, & ratione quidem, & poteſtate ſimul vtrunque; re verò in diuerſis
<
lb
/>
partibus. </
s
>
<
s
>Sic de corpore & cęlo dicemus, nam corpus à cęlo ratione ſeparatum aliud eſt, & alia
<
lb
/>
ſuſtinet attributa, neque proptereà ſequitur, vt cęlum ſit diuiduum ſimul, & indiuiduum. </
s
>
<
s
>Quin
<
lb
/>
vbi etiam accipiatur ratio ſola: de eodem repugnantia, quatenus idem eſt animo anticipari non
<
lb
/>
inconuenit, vnde ipſe etiam Ariſtoteles cęlum quieſcere fingit,
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
vt ex eius quiete motus initia
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1724
"/>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1725
"/>
<
lb
/>
veſtiget, & elementa orta quæ tamen æterna eſſe probauerit. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Illud quod à nobis oppoſitum eſt,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1726
"/>
<
lb
/>
efficax eſſe arbitramur: nanque efficietur id neceſſariò, aut demonſtrationem illam futuram non
<
lb
/>
eſſe vniuerſalem, aut nil vetare, quominus ſaltem
<
expan
abbr
="
cęlũ
">cęlum</
expan
>
ipſum per ſe moueatur. </
s
>
<
s
>Ita non ſuppedi
<
lb
/>
tabit nobis hæc demonſtratio
<
expan
abbr
="
viã
">viam</
expan
>
, qua poſsit inueniri primùm mouens quod ſit ab omni materia
<
lb
/>
liberum: iam
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
ipſum cęlum erit quod per ſe primùm mouebitur, habens in ſe prima ſui motus
<
lb
/>
initia, nec aliunde accerſita. </
s
>
<
s
>Quanquam neque planè talis ratio ſatisfeciſſe videtur Auerroi:
<
lb
/>
proinde poſteriorem excogitauit, quam à philoſophis iunioribus approbatum eſſe perſpicio: ap
<
lb
/>
pellant verò de extremo conditionali ſic. </
s
>
<
s
>Omne quod mouetur, cuius ſi pars aliqua quieſcit, to
<
lb
/>
tum quieſcit, ab alio mouetur. </
s
>
<
s
>Omne quod mouetur eſt huiuſmodi. </
s
>
<
s
>Itaque omne quod moue
<
lb
/>
tur, ab alio mouetur. </
s
>
<
s
>Incidunt hi viri in
<
expan
abbr
="
Scyllã
">Scyllam</
expan
>
Charybdin euitare cupientes. </
s
>
<
s
>Nam, quis eſt eius
<
lb
/>
propoſitionis ſenſus? </
s
>
<
s
>profectò, quòd illud ab alio mouetur quod habet partem, ex cuius quiete
<
lb
/>
manet totum. </
s
>
<
s
>Verùm ego hîc oppono. </
s
>
<
s
>Aut hoc adiectum arctat
<
expan
abbr
="
ſubiectũ
">ſubiectum</
expan
>
propoſitionis, aut non.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>quòd ſi primùm dederis: ergo medium in prima figura minus amplum erit, qui ſubiectum; ſi ve
<
lb
/>
rò placeat ſecundùm, aut erit vera propoſitio ſine conditione, videlicet: Omne quod mouetur, ex
<
lb
/>
partis quiete manet, & ſic nulla vis erit eius conditionis, aut, ſi non ſimpliciter fuerit vera, poterit
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1727
"/>
<
lb
/>
eſſe quippiam quod moueatur non quieſcens ad quietem partis; id autem per ſeipſum poterit
<
lb
/>
moueri primò. </
s
>
<
s
>Et ſic Ariſtotelis demonſtratio non attinget ſcopum ſuum, neque
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
neceſſariò re
<
lb
/>
ſoluetur in primum motorem quo contendit. </
s
>
<
s
>Ex eo quòd nihil ſeipſum mouet primò, occaſio
<
lb
/>
datur inueniendi motorem à quo primum mobile moueatur: ſiquidem: in infinitum non ſit pro
<
lb
/>
ceſſus in monentibus. </
s
>
<
s
>Nec certè negari poteſt, quin nihil olere dialecticæ videatur hæc ratio, ſi
<
lb
/>
quidem, aut
<
expan
abbr
="
nullũ
">nullum</
expan
>
ſit adiectæ conditionis officium, ſi non arctat, aut ſi arctat, quin demonſtratio
<
lb
/>
non ſit vniuerſalis, & id planè ſub dubio relinquat quod potiſsimè veſtigatur. </
s
>
<
s
>hoc in ea liquidò
<
lb
/>
apparet, quod accipitur ſecundùm quid, in ferri ſimpliciter. </
s
>
<
s
>Sic fit, vt eiuſmodi rationum progreſ
<
lb
/>
ſus inductus ab Auerroë mihi probari non poſsit. </
s
>
<
s
>Quòd autem opponitur in hypotheſi repu
<
lb
/>
gnantiam
<
expan
abbr
="
cõtineri
">contineri</
expan
>
, neque
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
fieri poſſe, vt ſi
<
expan
abbr
="
totũ
">totum</
expan
>
moueatur, pars eius aliqua maneat, aut
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
com
<
lb
/>
mitti principij petitionem, dum ſtatuitur partem in toto manere, quod eſt idem àc ſi totum non
<
lb
/>
per ſe primo ponatur moueri, quod ſanè poſteà concludendum eſt, ſic reſpondetur. </
s
>
<
s
>Ac primùm
<
lb
/>
quod pertinet ad illam hypotheſin generatim, ac ſpeciatim aliqua ſubueniunt quæ non debeant
<
lb
/>
prætermitti. </
s
>
<
s
>Nanque illud quod audio placere nonnullis, hypotheſin quæ continet id quod fieri </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>