275251LIBER X. CAPUT XV.
foraminum IIS *.
altitudinis IIS *.
latitudinis S I *** carchebi ſucularum
foraminum IIS. I *. craſſitudo foraminis SII *. latitudo I. S. transverſa-
riis cum cardinibus longitudo foraminum x *. latitudo I. S. *. de- cem et craſſitudo, brachii longitudo I S. foraminum VII. craſſitudo ab radice foraminis F Z. in ſummo foraminis UZ. curvaturae foraminum octo.
Haec iis proportionibus aut adjectionibus aut detractionibus comparan-
tur. Nam ſi capitula altiora, quam erit latitudo, facta fuerint (quae ana-
tona dicuntur) de brachiis demetur, ut quo mollior eſt tonus, propter alti-
tudinem capituli, brachii brevitas faciat plagam vehementiorem. Si mi-
nus altum capitulum fuerit (quod catatonum dicitur) propter vehemen-
tiam, brachia paulo longiora conſtituentur, uti facile ducantur. Namque
quemadmodum vectis, cum eſt longitudine pedum quatuor quod onus
quatuor hominibus extollitur, is ſi eſt pedum octo, a duobus ele- vatur: eodem modo brachia, quo longiora ſunt, mollius, quo breviora,
durius ducuntur.
foraminum IIS. I *. craſſitudo foraminis SII *. latitudo I. S. transverſa-
riis cum cardinibus longitudo foraminum x *. latitudo I. S. *. de- cem et craſſitudo, brachii longitudo I S. foraminum VII. craſſitudo ab radice foraminis F Z. in ſummo foraminis UZ. curvaturae foraminum octo.
Haec iis proportionibus aut adjectionibus aut detractionibus comparan-
tur. Nam ſi capitula altiora, quam erit latitudo, facta fuerint (quae ana-
tona dicuntur) de brachiis demetur, ut quo mollior eſt tonus, propter alti-
tudinem capituli, brachii brevitas faciat plagam vehementiorem. Si mi-
nus altum capitulum fuerit (quod catatonum dicitur) propter vehemen-
tiam, brachia paulo longiora conſtituentur, uti facile ducantur. Namque
quemadmodum vectis, cum eſt longitudine pedum quatuor quod onus
quatuor hominibus extollitur, is ſi eſt pedum octo, a duobus ele- vatur: eodem modo brachia, quo longiora ſunt, mollius, quo breviora,
durius ducuntur.
CAPUT XVI.
De baliſtarum rationibus.
De baliſtarum rationibus.
Catapultarum rationes ex quibus membris et portionibus componantur,
dixi. Baliſtarum autem rationes variae ſunt et differentes unius effectus
cauſa comparatae. Aliae enim vectibus et ſuculis, nonnullae polyſpas- tis, aliae ergatis, quaedam etiam tympanorum torquentur rationibus. Sed
tamen nulla baliſta perſicitur, niſi ad propoſitam magnitudinem ponderis
ſaxi, quod id organum mittere debet. Igitur de ratione earum non eſt
12345
dixi. Baliſtarum autem rationes variae ſunt et differentes unius effectus
cauſa comparatae. Aliae enim vectibus et ſuculis, nonnullae polyſpas- tis, aliae ergatis, quaedam etiam tympanorum torquentur rationibus. Sed
tamen nulla baliſta perſicitur, niſi ad propoſitam magnitudinem ponderis
ſaxi, quod id organum mittere debet. Igitur de ratione earum non eſt
12345