Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
251 199
252 200
253 201
254 202
255 203
256 204
257 205
258 206
259 207
260 208
261 209
262 210
263 211
264 212
265 213
266 214
267 215
268 216
269 217
270 218
271 219
272 220
273 221
274 222
275 223
276 224
277 225
278 226
279 227
280 228
< >
page |< < (223) of 389 > >|
275223PARS TERTIA. punctum materiæ prætervolet per quandam punctorum veluti
11quaque. Quo.
modo hæc in
homogeneo me-
dio habeatur.
ſilvam, quorum alia ab aliis diſtent:
neceſſario enim mutabit
diſtantiam ab iis, a quibus minimum diſtat, jam accedens non-
nihil, jam recedens.
Verum ubi diftributio particularum ad
æqualitatem quandam multum acceſſerit, inæqualitas virium
erit perquam exigua;
ſi omnium virium habeatur ratio, quas
exercent omnia puncta diſpoſita circa id punctum ad interval-
lum, ad quod ſatis ſenſibiles meæ curvæ vires protenduntur.
Concipiamus enim ſphæram quandam, quæ habeat pro ſemi-
diametro illam diſtantiam, ad quam protenduntur flexus cur-
væ virium primigeniæ, ſive ad quam vires ſingulorum puncto-
rum ſatis ſenſibiles pertingunt.
Si medium ſatis ad homoge-
neitatem accedat;
ſecta illa ſphæra in duas partes utcunque per
centrum, in utraque numerus punctorum materiæ erit quam-
proxime idem, &
ſumma virium quam proxime eadem, ſe
compenſantibus omnibus exiguis inæqualitatibus in tanta mul-
titudine, quod in omnibus fit ſatis numeroſis fortuitis combi-
nationibus:
adeoque ſine ullo ſenſibili impedimento, ſine in-
genti ſlexione progredietur punctum quodcunque motu vel re-
ctilineo, vel tremulo quidem nonnihil, ſed parum admodum,
&
ad ſenſum æque in omnem plagam.
480. Quod ſi accedat ingens velocitas; multo adhuc minor
22Quomodo in.
gens velocitas
exiguam inæ-
qualitatem elu-
dat: exemplum
in turbine li-
gneo non ca-
dente.
erit inæqualitatum effectus, tum quod multo minus habebunt
temporis vires, ut agant, tum quod in ipſo continuato pro-
greſſu inæqualitates jam in unam plagam prævalebunt, jam in
aliam, quibus ſibi mutuo celerrime ſuccedentibus, magis ad-
huc uniformis, &
rectilineus erit progreſſus. Sic ubi turbo
ligneus gyrat celerrime circa verticalem axem cuſpide tenuiſ-
ſima innixum ſolo, ſtat utique, inæqualitate ponderis, quæ
ad caſum determinat, jam ad aliam plagam jacente, &
totam
inclinante molem, jam ad aliam, qui, celeritate motus cir-
cularis imminuta, decidit inclinatus, quo exigit præponde-
rantia.
481. Quod autem homogeneitas medii, & velocitas præſtant
33Accedere ne-
xum inter pun-
cta particulæ:
quid is præſtet.
ſimul, id adhuc auget multo magis is nexus, qui eſt inter
materiæ puncta particulam componentia, &
æquali ad ſenſum
velocitate delata, qui mutuis viribus cum acceſſum ad ſe in-
vicem punctorum particulam componentium, &
receſſum im-
pediat, cogit totam particulam ſimul trepidare eo ſolo motu,
quem inducit ſumma inæqualitatum pertinentium ad puncta
omnia, quæ ſumma adhuc magis ad æqualitatem accedit:
nam
in fortuitis, &
temere hac, illac diſperſis, vel concurrentibus
caſu circumſtantiis, quo major numerus accipitur, eo inæqua-
litatum irregularium ſumma decreſcit magis.
482. Demum raritas medii ad id ipſum confert adhuc ma-
44Raritatem plu-
rimum prodeſ-
ſe: omnes eas
quatuor cauſas
habere locum
gis:
quo enim major eſt raritas, eo minor occurrit puncto-
rum numerus intra illam ſphæram, adeoque eo minor virium
componendarum multitudo, &
inæqualitas adhuc multo

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index