Caverni, Raffaello, Storia del metodo sperimentale in Italia, 1891-1900
page |< < of 3504 > >|
Figura 247.
Si mobile moveatur deorsum tempore AC
(fig.
247), et tempore AB, et augeatur velocitas qua­
dratice
, quaeritur ratio spatiorum.
Dico sic: Spatia peracta habent rationem
compositam
ex ratione velocitatum, et ex ratione
temporum
.
Sint spatia peracta AB, AC, tempora
vero
DE, DF.
Supponamus mobile in B et in C
converti
horizontaliter.
Jam impetus in B, ad im­
petum
in C, erit ut quadratum temporis DE, ad
quadratum
DF.
Ergo spatium BH, factum tempore casus AB, ad spatium CI,
factum
tempore casus AC, rationem habebit compositam rectae DE ad DF,
et
quadrati DE ad quadratum DF.
Ergo spatium BH ad CI erit ut cubus DE
ad
DF.
Sed ut spatia BH, CI, ita sunt spatia AB, AC, ipsorum submultiplicia
aequaliter
, ergo patet etc.
PROPOSIZIONE XII. Cadat mobile aliquod horizontaliter concitatum
ex
plano DA (fig.
248), ita ut duos impetus habeat, alterum aequabilem
753[Figure 753]
Figura 248.
horizontalem versus partes EC. alterum de­
scendentem
acceleratum quadratice.
Dico pa­
rabolam
cubicam fieri.
Hoc ex dictis patet. Nam consideretur
mobile
in quibuslibet punctis B, C.
Cum im­
petus
horizontalis externus sit et aequabilis,
erunt
CI, BH ut tempora casuum.
Sed spatia
peracta
EC, FB sunt ut cubi temporum; ergo
cubi
rectarum CI, BH erunt ut EC, FB, sive
ut
IA ad AH (ibid., T. XXXI, fol.
341).
Perchè dunque la proposta verità, dato il lemma, è patente, si può quello
stesso
lemma dimostrare nella sua universalità, d'onde ne derivi la univer­
salità
sua anche la proposizione ora scritta.
Chiamati S, S′, V, V′, T, T′ due
spazi
, due varie velocità, due vari tempi, abbiamo, per le note leggi del moto,
S
:S′=V.T:V′.T′.
Che se l'accelerazione è lineare, ossia se V:V′=
T
:T′, sarà S:S′=T2:T′2; se l'accelerazione è quadratica, e perciò V:V=
T2
:T′2, sarà S:S′=T3:T′3: se poi l'accelerazione è cubica, e V:V′=
T3
:T′3, sarà S:S′=T1:T′1, e in generale, se l'accelerazione è di grado n,
sarà
S:S′=Tn+1n+1. Cosicchè, facendone l'applicazione alla para­
bola
, rappresentata dalla stessa ultima figura, sarà l'equazione di lei espressa
da
AH:AI=HB
n+1:ICn+1.

Text layer

  • Dictionary
  • Places

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index