1prius exiſtimo, cur quamuis geminatos oculos habeamus, res tamen vnicæ
non ſolent geminatæ videri, dummodo oculi à naturali ſuo ſitu non luxen
tur, quod etiam à Vitell. propoſit. 28. & 46. lib. 3. pertractatur: quamuis
commentum illud Vitell. & Alaz. non placeat de neruorum opticorum
vnione, eò quod Anatomici refragentur.
non ſolent geminatæ videri, dummodo oculi à naturali ſuo ſitu non luxen
tur, quod etiam à Vitell. propoſit. 28. & 46. lib. 3. pertractatur: quamuis
commentum illud Vitell. & Alaz. non placeat de neruorum opticorum
vnione, eò quod Anatomici refragentur.
Dicendum igitur, quod cùm anima vna ſit, & obiectum etiam ſit vnum,
& cùm vterque; oculus habeat conſimilem omninò ſitum, ſit etiam, vt ſpecies
obiecti repreſentatiua eodem modo in vtroque oculo ſituetur, ob quem con
ſimilem ſitum, tum oculi, tum ſpeciei ſit, vt anima vtatur duobus oculis,
tanquam vno oculo, & duabus ſpeciebus tanquam vna ſpecie: ſi enim alter
oculus alteri oculo imponeretur, eſſent omninò partes vnius congruentes
partibus alterius, & ſpecies vnius oculi congrueret, & vniretur pœnitus
cum altera alterius, ſecundum ſingulas earum partes conſimiles. vt autem
ſpecies ſituentur conſimiliter in vtroque oculo neceſſe eſt, vt vterque; oculus
eodem modo aſpiciat obiectum; quod tunc ſit, quando axes viſuales vtriuſq;
oculi vniuntur in obiecto. axis porrò viſualis eſt linea ab obiecto tendens ad
centrum oculi, quæ tamen tranſeat per centra corneæ, vueæ, & pupillæ. tunc
partes ſpecierum erunt omninò conſimiliter collocatæ in vtroque viſu: ita
vt pars ſpeciei, quæ dextra eſt in vno, ſit etiam dextra in altero. Intelligo
eandem partem reſpectu obiecti, quæ refert eandem obiecti partem. quem
admodum igitur nec duabus auribus audimus duas voces, nec duabus nari
bus geminos odores, nec duplici manu duplicatas res tactas: ita anima,
ſeruatis, quæ nuper dixi, duobus viſibus res vnam vnicè videre debet.
& cùm vterque; oculus habeat conſimilem omninò ſitum, ſit etiam, vt ſpecies
obiecti repreſentatiua eodem modo in vtroque oculo ſituetur, ob quem con
ſimilem ſitum, tum oculi, tum ſpeciei ſit, vt anima vtatur duobus oculis,
tanquam vno oculo, & duabus ſpeciebus tanquam vna ſpecie: ſi enim alter
oculus alteri oculo imponeretur, eſſent omninò partes vnius congruentes
partibus alterius, & ſpecies vnius oculi congrueret, & vniretur pœnitus
cum altera alterius, ſecundum ſingulas earum partes conſimiles. vt autem
ſpecies ſituentur conſimiliter in vtroque oculo neceſſe eſt, vt vterque; oculus
eodem modo aſpiciat obiectum; quod tunc ſit, quando axes viſuales vtriuſq;
oculi vniuntur in obiecto. axis porrò viſualis eſt linea ab obiecto tendens ad
centrum oculi, quæ tamen tranſeat per centra corneæ, vueæ, & pupillæ. tunc
partes ſpecierum erunt omninò conſimiliter collocatæ in vtroque viſu: ita
vt pars ſpeciei, quæ dextra eſt in vno, ſit etiam dextra in altero. Intelligo
eandem partem reſpectu obiecti, quæ refert eandem obiecti partem. quem
admodum igitur nec duabus auribus audimus duas voces, nec duabus nari
bus geminos odores, nec duplici manu duplicatas res tactas: ita anima,
ſeruatis, quæ nuper dixi, duobus viſibus res vnam vnicè videre debet.
Hinc facilius cognoſcemus, qua de cauſa res viſa aliquando geminetur.
quoties enim ſpecies eiuſdem obiecti in altero oculorum habet alium ſitum,
quàm in altero, geminatio accidit, quia non habet conſimilem ſitum, & ſi
vna alteri ſupponeretur, non reſponderent partes vnius dexteræ, v. g. par
tibus dextris alterius; vnde non identificarentur; nec quæ eſſent in eadem
parti oculi repreſentarent eandem obiecti partem; & propterea oculi non
eſſent quodammodo vnus oculus, cùm alter ab altero diuerſimodè à ſpecie
informaretur. vt autem ſpecies vtrumque oculum conſimiliter informent, ne
165[Figure 165]
ceſſe eſt, vt axes viſuales, quales
ſunt in appoſita figura, C B, D B,
ab oculis C, D, ad obiectum B,
ducti, in ipſo obiecto B. imò in
eodem ipſius puncto vniantur:
quoties. n. res viſa non eſt in con
curſu axium, vt eſt res A. tunc
diſſimiliter ſpeciem ad oculos
mittit, nam ſpecies puncti A, in oculo D, erit ad ſiniſtram centri pupillæ;
in oculo verò C, erit ad dextram.
quoties enim ſpecies eiuſdem obiecti in altero oculorum habet alium ſitum,
quàm in altero, geminatio accidit, quia non habet conſimilem ſitum, & ſi
vna alteri ſupponeretur, non reſponderent partes vnius dexteræ, v. g. par
tibus dextris alterius; vnde non identificarentur; nec quæ eſſent in eadem
parti oculi repreſentarent eandem obiecti partem; & propterea oculi non
eſſent quodammodo vnus oculus, cùm alter ab altero diuerſimodè à ſpecie
informaretur. vt autem ſpecies vtrumque oculum conſimiliter informent, ne
165[Figure 165]ceſſe eſt, vt axes viſuales, quales
ſunt in appoſita figura, C B, D B,
ab oculis C, D, ad obiectum B,
ducti, in ipſo obiecto B. imò in
eodem ipſius puncto vniantur:
quoties. n. res viſa non eſt in con
curſu axium, vt eſt res A. tunc
diſſimiliter ſpeciem ad oculos
mittit, nam ſpecies puncti A, in oculo D, erit ad ſiniſtram centri pupillæ;
in oculo verò C, erit ad dextram.
Quando pariter alterum oculorum digito ſurſum, aut deorſum compri
mimus, fit, vt ille aliquantulum à loco ſuo naturali, & conſimili ſitui alte
rius dimoueatur; quare neceſſe, vt axis ipſius ſimiliter ad motum oculi di
moueatur, nec amplius concurrat cum altero axe, in eodem obiecti puncto,
in quod alter tendet, vel et in alterum obiectum. vide Vitell. prop. 103. & 104. li. 4.
mimus, fit, vt ille aliquantulum à loco ſuo naturali, & conſimili ſitui alte
rius dimoueatur; quare neceſſe, vt axis ipſius ſimiliter ad motum oculi di
moueatur, nec amplius concurrat cum altero axe, in eodem obiecti puncto,
in quod alter tendet, vel et in alterum obiectum. vide Vitell. prop. 103. & 104. li. 4.