1leriter paruum magnum, iſtud contingit totum ex conditionibus
a, id eſt, materiæ & quantitatis: uelut, gratia exempli, ſi a eſſet in ua
ſculo palmi, non poſſet implere iugerum, & hoc non oſtendit ullam
imperfectionem in b. Et ſicut homines omnes ſunt in carcere huius
mundi, & tamen uidentur eſſe ſibi liberi, & appellant ſolum illos eſſe
in carcere qui ſunt in ergaſtulo, ita omnis materia, & omnis quan
titas habet conditiones, per quas (ut ita dicam) conſtringitur, & repu
gnat eas mutari, & ideò uitam agunt ſine ulla proportione. Quod ue
rò dictum eſt, ſupra dictum fuit, per exemplum dictum eſt, non quia
ita ſit, finge ergo quod in aliquo pariete, non ſit albitudo, niſi unius
gradus, illa non operabitur niſi per unum gradum, etiam ſi calx eſſet
infinitè alba, & ſimiliter de luce Solis, ergo omnes mentes mouent
ſine proportione, & non poſſunt dici finitæ uel infinitæ, quia ipſæ
ſunt expertes omnis quantitatis, imò omnis relationis ad quantita
tem, & hoc eſt quod latuit multos, & maximè propter dictum Phi
loſophi, eſt ergo omnis operatio iuxta id quod eſt in materia, &
non quod una mens maiores habeat uires, alia cum non ſit in eis,
neque maius neque minus.
a, id eſt, materiæ & quantitatis: uelut, gratia exempli, ſi a eſſet in ua
ſculo palmi, non poſſet implere iugerum, & hoc non oſtendit ullam
imperfectionem in b. Et ſicut homines omnes ſunt in carcere huius
mundi, & tamen uidentur eſſe ſibi liberi, & appellant ſolum illos eſſe
in carcere qui ſunt in ergaſtulo, ita omnis materia, & omnis quan
titas habet conditiones, per quas (ut ita dicam) conſtringitur, & repu
gnat eas mutari, & ideò uitam agunt ſine ulla proportione. Quod ue
rò dictum eſt, ſupra dictum fuit, per exemplum dictum eſt, non quia
ita ſit, finge ergo quod in aliquo pariete, non ſit albitudo, niſi unius
gradus, illa non operabitur niſi per unum gradum, etiam ſi calx eſſet
infinitè alba, & ſimiliter de luce Solis, ergo omnes mentes mouent
ſine proportione, & non poſſunt dici finitæ uel infinitæ, quia ipſæ
ſunt expertes omnis quantitatis, imò omnis relationis ad quantita
tem, & hoc eſt quod latuit multos, & maximè propter dictum Phi
loſophi, eſt ergo omnis operatio iuxta id quod eſt in materia, &
non quod una mens maiores habeat uires, alia cum non ſit in eis,
neque maius neque minus.
Com.
Per 3. Petit.
Propoſitio ducenteſima uigeſima ſexta.
Proportio ſublimis non conſiſtit in magnitudine, ſed ordine
iuxta quem differentia eſt eius quod eſt ante & poſt.
iuxta quem differentia eſt eius quod eſt ante & poſt.
Non enim poteſt eſſe comparatio iuxta magnitudines motas,
quoniam uel ſunt corpora cœleſtia, uel elementaria, elementaria eſſe
non poſſunt, quia illa cum ſint corruptioni obnoxia, id eſt, tranſmu
tationi, ſecundum qualitatem non poſſunt eſſe ſubiecta in corpor ca
rum ſubſtantiarum, neque à primis ſubſtantijs moueri, neque etiam ex
cipere primò lumen ſuum, ſed mouentur per uim influxam à cœle
ſtibus corporibus, neque etiam per motum corporum cœleſtium, nam
illa non mouentur ſecundum proportionem mentis ad corpus, ſed
iuxta rationem finis, à qua circumſcribuntur, & ideo quod Satur
nus moueatur uelociore motu, quàm Iuppiter ab Oriente in Occi
dentem, hoc non eſt, quia uitæ quæ mouet Saturnum fit robuſtior
uita quę mouet Iouem, cum ſint una & eadem: uel ſi dicas quod ſint
diuerſæ uita Saturni, non tamen eſt ualidior in comparatione ad
ſuum cœlum, uita Iouis non moueret celerius Saturnum ab Occi
dente in Orientem, quàm uita Iouis Iouem, quod eſt falſum, ſed ta
lis motus uelo citas eſt ratione finis, quia oportet ut pariter mouea
tur eo motu, & quia cœlum Saturni eſt maius, ideo celerius moue
tur quam Iouis, & hoc ratione corporis mobilis, & non ratione pro
portionis ad corpus. Dico etiam, quod non habent potestatem
aliam, per quam ſubeant proportionem, nam quęritur cuius
quoniam uel ſunt corpora cœleſtia, uel elementaria, elementaria eſſe
non poſſunt, quia illa cum ſint corruptioni obnoxia, id eſt, tranſmu
tationi, ſecundum qualitatem non poſſunt eſſe ſubiecta in corpor ca
rum ſubſtantiarum, neque à primis ſubſtantijs moueri, neque etiam ex
cipere primò lumen ſuum, ſed mouentur per uim influxam à cœle
ſtibus corporibus, neque etiam per motum corporum cœleſtium, nam
illa non mouentur ſecundum proportionem mentis ad corpus, ſed
iuxta rationem finis, à qua circumſcribuntur, & ideo quod Satur
nus moueatur uelociore motu, quàm Iuppiter ab Oriente in Occi
dentem, hoc non eſt, quia uitæ quæ mouet Saturnum fit robuſtior
uita quę mouet Iouem, cum ſint una & eadem: uel ſi dicas quod ſint
diuerſæ uita Saturni, non tamen eſt ualidior in comparatione ad
ſuum cœlum, uita Iouis non moueret celerius Saturnum ab Occi
dente in Orientem, quàm uita Iouis Iouem, quod eſt falſum, ſed ta
lis motus uelo citas eſt ratione finis, quia oportet ut pariter mouea
tur eo motu, & quia cœlum Saturni eſt maius, ideo celerius moue
tur quam Iouis, & hoc ratione corporis mobilis, & non ratione pro
portionis ad corpus. Dico etiam, quod non habent potestatem
aliam, per quam ſubeant proportionem, nam quęritur cuius