Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

List of thumbnails

< >
161
161
162
162
163
163
164
164
165
165
166
166
167
167
168
168
169
169
170
170
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N15C17" level="2" n="3" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N25905" level="3" n="4" type="other" type-free="tractatus">
              <div xml:id="N2C8AE" level="4" n="5" type="chapter" type-free="capitulum">
                <p xml:id="N2CC3B">
                  <s xml:id="N2CC3F" xml:space="preserve">
                    <pb chead="Inductionis gradus ſūmi ↄ̨̨ſideratio." file="0279" n="279"/>
                  per quod in horas inducetur gradꝰ ſūmꝰ rarefiat
                    <lb/>
                  ſus gradū ſūmū tardiꝰ tñ rarefiat m oēm eius
                    <lb/>
                  pūctū ꝙ̄ g̈dꝰ ſūmꝰ īducat̄̄ q̇eſcēte rēiſſiori extremo.
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N2CC56" xml:space="preserve">Tūc manifeſtū ē /  ↄ̨tinuo pūcta in q̇bꝰ erit grg̈dꝰ
                    <lb/>
                  ſūmꝰ magꝪ diſtabūt ab extremo q̇eſcēte ꝙ̄ ſi nõ eēt
                    <lb/>
                  rarefactio: g̊ continuo inter ipſa et punctum a quo
                    <lb/>
                  incipit induci gradus ſummꝰ erit minꝰ de ſpacio
                    <lb/>
                  fixo ꝙ̄ ſi nõ rareficeret: et penes tale ſpacium cõmē­
                    <lb/>
                  ſuranda eſt inductionis gradꝰ ſūmi velocitas / vt
                    <lb/>
                  dicit ſolutio: ergo quãdocun ſubiectū rarefit -
                    <lb/>
                  ſus gradus ſūmū continuo gradus ſummus tar-
                    <lb/>
                  dius inducitur ꝙ̄ ſi nõ rarefieret. </s>
                  <s xml:id="N2CC69" xml:space="preserve">Iã ꝓbatur falſi-
                    <lb/>
                  tas ↄ̨ſequētis: et pono /  a. alteret̄̄ per totã partē
                    <lb/>
                  nõ ſummã alteratione vniformi: et arguo ſic: eque
                    <lb/>
                  cito erit gra. ſū. ad punctuꝫ ſiue extremuꝫ remiſſiꝰ
                    <lb/>
                  quieſcens ſiċ ſi nõ rarefieret ſubiectum / vt conſtat:
                    <lb/>
                  et nõ citius deueniet ad extremū remiſſiꝰ ꝙ̄ ad oīa
                    <lb/>
                  puncta intrinſeca ſimul: igitur eque cito a. erit ſū-
                    <lb/>
                  mū ac ſi nõ rarefieret: et per cõſequens nõ tradius
                    <lb/>
                  inducetur gradꝰ ſummꝰ ꝙ̄ ſi nõ rarefieret / quod eſt
                    <lb/>
                  opppſitum illati.
                    <note position="left" xlink:href="note-0279-01a" xlink:label="note-0279-01" xml:id="N2CCC6" xml:space="preserve">ↄ̨firma°.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2CC83" xml:space="preserve">¶ Et cõfiirmatur / q2 ſi velocitas
                    <lb/>
                  inductionis gradꝰ ſummꝰ deberet attendi penes
                    <lb/>
                  ſubiectū per quod adequate inducitur in eodem tē­
                    <lb/>
                  pore deductis aliis motibus: ſequeretur /  a. et b.
                    <lb/>
                  nūc ſunt oīno cõſimilia quãtitatiue et qualitatiue
                    <lb/>
                  vnifor. diffor. termīata ad ſum: et incipiūt alterari
                    <lb/>
                  cõſimili latitudine vniformi. </s>
                  <s xml:id="N2CC92" xml:space="preserve">Et tamē ī duplo aut
                    <lb/>
                  in maiori proportione inducetur gradꝰ ſummus
                    <lb/>
                  velociꝰ in a. ꝙ̄ in b. ceteris aliis motibus deductis
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N2CC9A" xml:space="preserve">Sed cõſequens videt̄̄ impoſſibile: igit̄̄ illud ex quo
                    <lb/>
                  ſequitur </s>
                  <s xml:id="N2CC9F" xml:space="preserve">Seq̄la probatur et pono /  ſint a. et b. oī­
                    <lb/>
                  no ſimilia / vt ponitur: et inducat̄̄ pertibiliṫ latitu-
                    <lb/>
                  do equalis alterationis vniformis per a. et per b.
                    <lb/>
                  eo mõ quo inducitur reſiſtētia in mediū nõ reſiſtēs
                    <lb/>
                  et ī vtro progrediatur vniformiter cõtinuo quo
                    <lb/>
                  ad partes ſubiecti in duplo tamē velociꝰ cõtinuo
                    <lb/>
                  progrediatur per a. ꝙ̄ per b. </s>
                  <s xml:id="N2CCAE" xml:space="preserve">Quo poſito manife-
                    <lb/>
                  ſtū eſt ꝙ̄ in duplo citius quilibet pūctus a. efficiet̄̄
                    <lb/>
                  ſummus ꝙ̄ correſpõdens punctꝰ in b. cum ad illū
                    <lb/>
                  in duplo citius deueniat alteratio et illa puncta
                    <lb/>
                  ſint cõſimilia in a. et b. / igitur in duplo velocius
                    <lb/>
                  inducetur gradus ſummus in a. ꝙ̄ in b. </s>
                  <s xml:id="N2CCBB" xml:space="preserve">Et tamen
                    <lb/>
                  a. et b. ſunt equalia oīo etc̈. / et alterantur conſimili
                    <lb/>
                  latitudine vniformi etc̈. / quod fuit inferendum.</s>
                </p>
                <p xml:id="N2CCCC">
                  <s xml:id="N2CCCD" xml:space="preserve">In appoſitum ar̄ ſic. </s>
                  <s xml:id="N2CCD0" xml:space="preserve">Quia inductio
                    <lb/>
                  gradus ſummi nõ eſt niſi quedã particĺis progreſ­
                    <lb/>
                  ſio per partes ſubiecti: ergo ſequitur /  quãto pro­
                    <lb/>
                  greſſio eſt maior tanto inductio gradus ſummi eſt
                    <lb/>
                  velocior: tanto autem progreſſio eſt maior quãto
                    <lb/>
                  fit per maiorem partem ſubiecti vel per maiꝰ ſub-
                    <lb/>
                  iectum. </s>
                  <s xml:id="N2CCDF" xml:space="preserve">igitur tanto inductio gradꝰ ſummi eſt ve-
                    <lb/>
                  locior quanto fit per maius ſubiectum.</s>
                </p>
                <p xml:id="N2CCE4">
                  <s xml:id="N2CCE5" xml:space="preserve">Huius queſtiõis talis eſt ordo primo
                    <lb/>
                  ponuntur notabilia. </s>
                  <s xml:id="N2CCEA" xml:space="preserve">Secundo concluſiones. </s>
                  <s xml:id="N2CCED" xml:space="preserve">Ter-
                    <lb/>
                  tio ſoluentur rationes ante oppoſitum.</s>
                </p>
                <p xml:id="N2CCF2">
                  <s xml:id="N2CCF3" xml:space="preserve">Notandū eſt.
                    <note position="left" xlink:href="note-0279-02a" xlink:label="note-0279-02" xml:id="N2CD81" xml:space="preserve">q̈d g̈. ſū.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2CCFB" xml:space="preserve">Primo / quid eſt gradus
                    <lb/>
                  ſūmꝰ et q̇d eiꝰ īductio. </s>
                  <s xml:id="N2CD00" xml:space="preserve">Uñ ꝓprie gradꝰ ſūmꝰ eſt in­
                    <lb/>
                  tenſiſſima q̈litas naturalr̄ in ſua ſp̄e poſſibilis q̈
                    <lb/>
                  ꝓduct̄̄ a. agēs ceſſat agere ad pūctū ad quē ipſa ē
                    <lb/>
                  ꝓducta </s>
                  <s xml:id="N2CD09" xml:space="preserve">Utrū aūt ſit dabilis gradꝰ ſūmꝰ ſimpĺr di­
                    <lb/>
                  co /  illḋ eſt mihi dubiū. </s>
                  <s xml:id="N2CD0E" xml:space="preserve">dicit tñ doctor ſubtilis in
                    <lb/>
                  3.  ſic. </s>
                  <s xml:id="N2CD13" xml:space="preserve">Inductio aūt gra. ſū. diffinit̄̄ a. Calcuĺ: iſto
                    <lb/>
                  mõ.
                    <note position="left" xlink:href="note-0279-03a" xlink:label="note-0279-03" xml:id="N2CD87" xml:space="preserve">q̇d īduc°
                      <lb/>
                    g̈dꝰ ſūmꝰ</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2CD1D" xml:space="preserve">Inductio gradꝰ ſūmꝰ eſt ꝓgreſſio illiꝰ gradꝰ
                    <lb/>
                  ſūmi ſiue ꝑtialis acq̇ſitio eiꝰ q̊ ad ꝑtes ſubiecti. </s>
                  <s xml:id="N2CD22" xml:space="preserve">vt
                    <lb/>
                  ſi g̈dꝰ octauꝰ q̇ ſignet̄̄ ſūmus ꝓgrediat̄̄ ſiue īducat̄̄
                    <lb/>
                  ꝑtibilr̄ quo ad ꝑtes ſubiecti: ita  ad omnē pūctū
                    <lb/>
                  ꝓpinquiꝰ extremo a q̊ īcipit induci citiꝰ ꝓducat̄̄ ̄
                    <lb/>
                  ad remotiꝰ ac ſi eſſet vnꝰ punctꝰ mouēs ſupra idē
                    <lb/>
                  ſubiectū illud ſubiectū ꝑtialr̄ ꝑtrãſiens. </s>
                  <s xml:id="N2CD2F" xml:space="preserve">Talis pro­
                    <lb/>
                  greſſio ſiue a ſiue ymagīaris dr̄ īductio gra. ſū.
                    <cb chead="Inductionis gradus ſūmi ↄ̨̨ſideratio."/>
                  </s>
                  <s xml:id="N2CD37" xml:space="preserve">Hoc mõ declarat hãc diffinitionē calculator ī prī-
                    <lb/>
                  cipio c. huiꝰ materie.
                    <note position="right" xlink:href="note-0279-04a" xlink:label="note-0279-04" xml:id="N2CD8F" xml:space="preserve">Correĺ.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2CD41" xml:space="preserve">¶ Ex q̊ ſequit̄̄ /  q̈uis ī aīam
                    <lb/>
                  poſſit ꝓduci gra. ſūmꝰ </s>
                  <s xml:id="N2CD46" xml:space="preserve">nõ tñ põt ꝓduci ī aīaꝫ gra.
                    <lb/>
                  ſūmꝰ. </s>
                  <s xml:id="N2CD4B" xml:space="preserve">pꝫ / q2 ibi nõ põt eē ꝑtibilꝪ acq̇ſitio q̊ od ſub­
                    <lb/>
                  iectū
                    <note position="right" xlink:href="note-0279-05a" xlink:label="note-0279-05" xml:id="N2CD95" xml:space="preserve">2. correĺ.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2CD55" xml:space="preserve">¶ Sequit̄̄ .2. /  ſi aliqḋ vniforme alteret̄̄ lati-
                    <lb/>
                  tudīe vni. ꝑ totū ita  eq̄ cito ſit ꝑ totū gradꝰ ſū.
                    <lb/>
                  talis alteratio ad gra. ſū: ſiue acq̇ſitio gra. ſū. nõ
                    <lb/>
                  eſt īductio gra. ſūmi. </s>
                  <s xml:id="N2CD5E" xml:space="preserve">pꝫ ex diffinitiõe
                    <note position="right" xlink:href="note-0279-06a" xlink:label="note-0279-06" xml:id="N2CD9B" xml:space="preserve">3. correĺ.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2CD66" xml:space="preserve">¶ Sequit̄̄ .3 /
                    <lb/>
                   ꝑ nullã alteratione vn. vniformiṫ extēſã ꝑ ali-
                    <lb/>
                  qḋ vniforme ꝑ totū: v3 aliquo° īduci gra. ſū. ad
                    <lb/>
                  vnū pūctū ꝙ̄ ad alteꝝ / qḋ eſt ↄ̈ rõnē īductiõis. </s>
                  <s xml:id="N2CD6F" xml:space="preserve">Hoc
                    <lb/>
                  tñ nõ obſtãte põt ꝑ alṫationē vniformē īduci gra.
                    <lb/>
                  ſū. ſubiectū vni. dū mõ alṫatio ꝓgrediat̄̄ ꝑtibiĺr q̊
                    <lb/>
                  ad ſubiectū: ſꝫ tūc illq̈ totale ſubiectū īcipit eē dif-
                    <lb/>
                  for̄e / vt ↄ̨ſtat </s>
                  <s xml:id="N2CD7A" xml:space="preserve">Et ī ꝓpoſito iſto terīo vtimur ꝑ ītē°ne</s>
                </p>
                <p xml:id="N2CDA1">
                  <s xml:id="N2CDA2" xml:space="preserve">Notãdū eſt. </s>
                  <s xml:id="N2CDA5" xml:space="preserve">Scḋo /  gradꝰ ſummꝰ
                    <lb/>
                  aliqñ īducit̄̄ in ſubiectū ab aliis motibꝰ alienū: ali­
                    <lb/>
                  qñ o īducit̄̄ in ſubectū qḋ localr̄ mouet̄̄ vt viſū eſt
                    <lb/>
                  in argumētꝪ. </s>
                  <s xml:id="N2CDAE" xml:space="preserve">aliqñ aūt ī ſubiectū qḋ rarefit aut cõ­
                    <lb/>
                  dēſat̄̄. </s>
                  <s xml:id="N2CDB3" xml:space="preserve">Et hoc duplr̄ aut extremo remiſſiori, aut nõ
                    <lb/>
                  g̈. q̇eſcēte a rarefactiõe, aut extrēo ītēſiori. </s>
                  <s xml:id="N2CDB8" xml:space="preserve">Itē qñ
                    <lb/>
                  q̇eſcit extremū rēiſſiꝰ aut ītēſiꝰ mouēt̄̄ velociꝰ ꝑ ra­
                    <lb/>
                  refactionē ꝙ̄ gra. ſū. īcipiat īduci: aut eq̄uelociter
                    <lb/>
                  aut tardiꝰ. </s>
                  <s xml:id="N2CDC1" xml:space="preserve">Itē cū extremū remiſſiꝰ mouet̄̄: et ītēſiꝰ
                    <lb/>
                  q̇eſcit, aut rarefit ſcḋm ſe totū: aut rarefit p̄ciſe m
                    <lb/>
                  partē remiſſã. </s>
                  <s xml:id="N2CDC8" xml:space="preserve">multꝪ aliis modis põt ymagīari g̈.
                    <lb/>
                  ſūmꝰ īduci ī ſubiectū aliis motibꝰ mutatū. </s>
                  <s xml:id="N2CDCD" xml:space="preserve">Et ſiĺr
                    <lb/>
                  dicas de ↄ̨dēſatiõe. </s>
                  <s xml:id="N2CDD2" xml:space="preserve">Ad hñdã aūt vĺr notitiã veloci­
                    <lb/>
                  tatis īductiõis gra. ſūmi. </s>
                  <s xml:id="N2CDD7" xml:space="preserve">Pono aliq̈s ꝓportiões
                    <lb/>
                    <note position="right" xlink:href="note-0279-07a" xlink:label="note-0279-07" xml:id="N2CEB8" xml:space="preserve">ṗma ꝓpõ</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2CDE1" xml:space="preserve">¶ Prīa ꝓpõ velocitas īductiõis gra. ſū nõ d3 vĺr
                    <lb/>
                  attēdi penes manitudinē ſubiecti per qḋ īducitur
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N2CDE7" xml:space="preserve">Probat̄̄ / q2 obſtat rarefactio et ↄ̨dēſatio / vt ptꝫ ex
                    <lb/>
                  4. argumēto ãte oppoſitū
                    <note position="right" xlink:href="note-0279-08a" xlink:label="note-0279-08" xml:id="N2CEBE" xml:space="preserve">2. porpõ.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2CDF1" xml:space="preserve">¶ Scḋa ꝓpõ. </s>
                  <s xml:id="N2CDF4" xml:space="preserve">Uelocitas
                    <lb/>
                  īductiõis gra. ſū. nõ eſt vĺr attēdēda penes ſpaciū
                    <lb/>
                  fixū īterceptū in fine īductiõis īter pūctū a q̊ incipit
                    <lb/>
                  īduci g̈. ſū. et pūctū ad quē terīat̄̄ īductio gra. ſū. / pꝫ
                    <lb/>
                  hec clare ex deductiõe argumēti 4. obſtat em̄ motꝰ
                    <lb/>
                  localis
                    <note position="right" xlink:href="note-0279-09a" xlink:label="note-0279-09" xml:id="N2CEC4" xml:space="preserve">3. propõ.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2CE06" xml:space="preserve">¶ Tertia ꝓpõ. </s>
                  <s xml:id="N2CE09" xml:space="preserve">Uelocitas īductiõis gra. ſū.
                    <lb/>
                  nõ d3 vĺr attēdi penes motū imagīariū pūcti exi-
                    <lb/>
                  ſtētis ↄ̨tinuo cū gra. ſū. </s>
                  <s xml:id="N2CE10" xml:space="preserve">Ptꝫ etiã hec ꝓpõ ex p̄alle-
                    <lb/>
                  grato argumēto
                    <note position="right" xlink:href="note-0279-10a" xlink:label="note-0279-10" xml:id="N2CECA" xml:space="preserve">4. propõ</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2CE1A" xml:space="preserve">¶ Quarta ꝓpõ. </s>
                  <s xml:id="N2CE1D" xml:space="preserve">Uelocitas īducti­
                    <lb/>
                  onis g̈. ſū. ī ſubiectū: nec rarefactū nec ↄ̨dēſatū ſiue
                    <lb/>
                  moueat̄̄ localr̄ ſiue nõ: ſꝑ attēdenda eſt penes ma-
                    <lb/>
                  gnitudinē ſubiecti. </s>
                  <s xml:id="N2CE26" xml:space="preserve">pꝫ / q2 nõ apparet alter modꝰ
                    <lb/>
                  cognoſcēde velocitatꝪ. </s>
                  <s xml:id="N2CE2B" xml:space="preserve">īductiõis gra. ſū. ī tali caſu
                    <lb/>
                    <note position="right" xlink:href="note-0279-11a" xlink:label="note-0279-11" xml:id="N2CED0" xml:space="preserve">5. propõ.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2CE35" xml:space="preserve">¶ Quīta ꝓpõ </s>
                  <s xml:id="N2CE38" xml:space="preserve">Uelocitas īductiõis g̈. ſū. cū ſubiectū
                    <lb/>
                  rarefit aut ↄ̨dēſat̄̄ gra. ſū. ↄ̨tīuo manēte ī eodē pū­
                    <lb/>
                  cto ſpacii fixi d3 attēdi penes ſpaciū īterceptū īter
                    <lb/>
                  tale pūctū ſpacii fixi ī q̊ ↄ̨tinuo eſt gra. ſū. et pūctū
                    <lb/>
                  fixū in q̊ erat pūctꝰ ſubiecti in quē mõ ṗmo inducit̄̄
                    <lb/>
                  exēplū / vt poſito /  a. in qḋ īducit̄̄ g̈. ſū. in prīcipio
                    <lb/>
                  fit bipedale: et rarefiat ſus gra. ſū. et īductio g̈. ſū.
                    <lb/>
                  maneat in eodē pūcto fixo: tūc dico /  cū g̈. ſū. ṗmo
                    <lb/>
                  fuerit īductꝰ ꝑ totū ṗmū pedale qḋ tã tūc erit maiꝰ
                    <lb/>
                  tã velociṫ fuit īductꝰ g̈. cū. ac ſi pedale q̇euiſſet a mo
                    <lb/>
                  in rarefactiõis.
                    <note position="right" xlink:href="note-0279-12a" xlink:label="note-0279-12" xml:id="N2CED6" xml:space="preserve">6. propõ.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2CE54" xml:space="preserve">¶ Sexta ꝓpõ. </s>
                  <s xml:id="N2CE57" xml:space="preserve">Uelocitas īductiõis
                    <lb/>
                  g̈. ſū. cū. g̈. ſū. mouet̄̄ in ordine ad ſpaciū fixū motu
                    <lb/>
                  o vĺ imagīario et ſubiectū rarefit vĺ ↄ̨dēſat̄̄ d3 at­
                    <lb/>
                  tēdi penes ſpaciū fixū qḋ deſcribit. </s>
                  <s xml:id="N2CE60" xml:space="preserve">exemplū habes
                    <lb/>
                  in argumēto .4.
                    <note position="right" xlink:href="note-0279-13a" xlink:label="note-0279-13" xml:id="N2CEDC" xml:space="preserve">Correĺ.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2CE6A" xml:space="preserve">¶ Ex hoc ſeq̇t̄̄ /  in caſu p̄cedēti cõ­
                    <lb/>
                  cĺonis in toto tꝑe q̊ gra. ſū. īducit̄̄ ꝑ totū gra. ſū. eq̄­
                    <lb/>
                  uelociṫ īducit̄̄ ac ſi q̇eſceret a rarefactiõe. </s>
                  <s xml:id="N2CE71" xml:space="preserve">et ī q̈lꝫ ꝑte
                    <lb/>
                  illiꝰ tꝑis terīata ad prīcipiū totiꝰ tꝑis īducit̄̄ tar-
                    <lb/>
                  diꝰ et ī q̈lꝫ terīata ad finē īducit̄̄ velociꝰ </s>
                  <s xml:id="N2CE78" xml:space="preserve">Hoc correĺ.
                    <lb/>
                  pꝫ bñ ↄ̨ſiderati vltimã replicã .4. argumēti ãte op­
                    <lb/>
                  poſitū. </s>
                  <s xml:id="N2CE7F" xml:space="preserve">Et hec ſūt dicta cõforīter ad opinionē quã
                    <lb/>
                  recitat et īpugnare nititur calcu. quaſi ī principio
                    <lb/>
                  2. c. de inducti. g̈. ſ. </s>
                  <s xml:id="N2CE86" xml:space="preserve">Sed tenēdo modum dicendi cal­
                    <lb/>
                  cu. pono .7. ꝓpoſitionem
                    <note position="right" xlink:href="note-0279-14a" xlink:label="note-0279-14" xml:id="N2CEE2" xml:space="preserve">7. propõ</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N2CE90" xml:space="preserve">¶ Septīa propoſitio. </s>
                  <s xml:id="N2CE93" xml:space="preserve">Ue- </s>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>