Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
259
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1741
"/>
<
lb
/>
in mouendo mouetur, quod .ſ. </
s
>
<
s
>eſt mobile primum. </
s
>
<
s
>atque hoc
<
expan
abbr
="
corporeũ
">corporeum</
expan
>
eſt, & diuiduum, &
<
expan
abbr
="
vſq.
">vſque</
expan
>
<
lb
/>
ad hanc metam demonſtrationem ſeptimi peruenire profitemur. </
s
>
<
s
>Cęterùm, cùm id reſoluatur
<
lb
/>
in aliud mouens, cuiuſmodi hoc ſit, perquiri dicimus in 8. Nanque oportebit hoc mouens eſſe
<
lb
/>
indiuiduum, quod item erit duplex, vel immobile per ſe,
<
expan
abbr
="
ſolumq́
">ſolumque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>per accidens mobile, vel immo
<
lb
/>
bile vtroque modo, huiuſmodi autem erit id quod verè primum mouens eſt. </
s
>
<
s
>At ſiquis intimè
<
lb
/>
rerum
<
expan
abbr
="
naturã
">naturam</
expan
>
contempletur, optimè perſpiciet, tale mouens eſſe inanimali: quapropter ab Ari
<
lb
/>
ſtotele dictum eſt,
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
ab animo incipere
<
expan
abbr
="
oẽm
">omnem</
expan
>
motum:
<
expan
abbr
="
quandoquidẽ
">quandoquidem</
expan
>
illud ſolum eſt quod à ſeipſo
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1742
"/>
<
lb
/>
planè mouetur; cùm in eo propter partium
<
expan
abbr
="
difformitatẽ
">difformitatem</
expan
>
pars mouens à mobili ſeparata ſit; ina
<
lb
/>
nima verò diſtinguantur ab eo, quia cùm moueantur ab alio (nihil
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
ſeipſum mouet primò, vt
<
lb
/>
hæc demonſtratio docet) externum aliquid poſcant; licet id fortaſſe lateat à quo mouentur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Inanimato
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
eſt & primum corporeum, vnde alia mouentur, tum intra animal, tum extra, quod
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1743
"/>
<
lb
/>
aut cor eſt, aut illi pro portione reſpondet; eſt & id eiuſmodi, vt per ſe moueatur, hoc eſt, manen
<
lb
/>
tibus aliis; alia verò non moueantur ſine ipſo, ſiue, dum ipſum mouetur, & per contactum, ſiue
<
lb
/>
per virtutem ab eo transfuſam. </
s
>
<
s
>Nam fieri poteſt
<
expan
abbr
="
nonnunquã
">nonnunquam</
expan
>
, vt motu partis illius deficiente.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>aut etiam cùm ablata fuerit,
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
aliquandiu reliquæ partes moueantur. </
s
>
<
s
>Quo fit, vt tum Galenus,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1744
"/>
<
lb
/>
tum Auerroës in eo lapſi ſint; ille, dum inſultat Ariſtoteli: hic, dum Galeno repugnat: ille dicens
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1745
"/>
<
lb
/>
cor non eſſe
<
expan
abbr
="
principiũ
">principium</
expan
>
motus, eo quòd animal quoddam ambulat ſine corde; hic dum ironicè op
<
lb
/>
ponit ſe
<
expan
abbr
="
arietẽ
">arietem</
expan
>
ſine capite vidiſſe currentem. </
s
>
<
s
>Nanque hic aliquid accipit, quod nullo modo fieri
<
lb
/>
poſsit. </
s
>
<
s
>Etenim animalia perfectiora non ſuſtinent tantam
<
expan
abbr
="
noxã
">noxam</
expan
>
, & quanuis adhuc viuerent mo
<
lb
/>
ueri non poſſent; ex ceruice
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
vincula pendent, actu diſtincta, quibus vniuerſæ partes corporis
<
lb
/>
colligantur, ſuſtinentur, & afferunt robur, quo maximè
<
expan
abbr
="
op9
">opus</
expan
>
} eſt in motu, quibus diſſolutis, ne dum
<
lb
/>
robur habeat, quale requiritur in motu, ſed protinus concidat neceſſe eſt, ille non animaduertit
<
lb
/>
virtutem à principe membro
<
expan
abbr
="
cõmunicatam
">communicatam</
expan
>
diutius poſſe conſeruari, quamobrem etiam didici
<
lb
/>
mus caput marinæ teſtudini abſciſſum
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
continuò mori,
<
emph
type
="
sup
"/>
d
<
emph.end
type
="
sup
"/>
ſed & videre, & ſi ante oculos ei ma
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1746
"/>
<
lb
/>
nus obuerſetur, illos claudere, & paullò etiam propius, ſi
<
expan
abbr
="
manũ
">manum</
expan
>
admoueas, mordere. </
s
>
<
s
>Atque hoc
<
lb
/>
primum mouens
<
expan
abbr
="
corporeũ
">corporeum</
expan
>
in corpus & animam diſtribuitur: quandò animus eſt mouens, cor
<
lb
/>
autem mobile. </
s
>
<
s
>Sed enim quia talis forma quoquomodo pendet à materia, contingit, vt mouea
<
lb
/>
tur ad motum eius in quo eſt, & per accidens; idcirco animus non eſt primùm mouens ſimplici
<
lb
/>
ter, neque ob id cor eſt mobile penitus primum. </
s
>
<
s
>Itaque rerum ordo nos eò deducit, vt aliquid
<
lb
/>
tale ſimpliciter inueniamus quod ſit prorſus immobile cum per ſe, tum etiam per accidens: hoc
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1747
"/>
<
lb
/>
autem erit id à quo cęlum proximè mouetur. </
s
>
<
s
>Quare cęlum erit illud animal quod verè primùm
<
lb
/>
erit, & primùm mobile, & cùm ſit primùm, vnde reliqua corpora mouentur, id quod per ſe mo
<
lb
/>
uetur, idcircò diuiditur in partem per ſe mouentem, & partem per ſe mobilem, atque illam quæ
<
lb
/>
per ſe mouet, eiuſmodi, vt ſit omnino, & omnibus modis immobilis; hæc verò vt talis eſſe poſsit,
<
lb
/>
ab omni materiæ concretione libera ponenda eſt, & vt per
<
expan
abbr
="
indiuiduã
">indiuiduam</
expan
>
ſpeciem cum reipſa mobili
<
lb
/>
copuletur, & ita moueat, non quia mobili det quendam impulſum,
<
expan
abbr
="
quemadmodũ
">quemadmodum</
expan
>
ille qui agitat,
<
lb
/>
& voluit
<
expan
abbr
="
rotã
">rotam</
expan
>
, aut pilam: ſed quia cùm ſit præſens ipſi mobili, ſuiipſius imitandi cupidinem incu
<
lb
/>
tiat, ſiue ea ſit naturalis, ſiue animalis, ſiue vtroque modo, dicetur alio loco. </
s
>
<
s
>Sic facilè apparet, vt
<
lb
/>
hæc demonſtratio non reſoluatur in primum mobile, & primum mouens ſimpliciter, ſed egeat
<
lb
/>
alterius quæ ſubuectitur 8. Phyſ. & vt hæc ſine illa prorſus ſit mutilata &
<
expan
abbr
="
mãca
">manca</
expan
>
: à primo
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
quod
<
lb
/>
mouetur inter corpora, in
<
expan
abbr
="
quoq.
">quoque</
expan
>
motu reperiuntur primum mobile ſimpliciter, & primùm mo
<
lb
/>
uens. </
s
>
<
s
>quem nexum
<
expan
abbr
="
rerũ
">rerum</
expan
>
, quia parum, aut nihil obſeruarunt eorum
<
expan
abbr
="
voluminũ
">voluminum</
expan
>
interpretes,
<
expan
abbr
="
imper-fectũ
">imper
<
lb
/>
fectum</
expan
>
progreſſum phyſicę auditionis effeciſſe mihi videntur. </
s
>
<
s
>Perſequitur ego Ariſtoteles 7. Phyſ.
<
lb
/>
corpora ipſa naturalia ſolùm, nec procedit vlterius, vt
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
in animante in quo peculiari quodam
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1748
"/>
<
lb
/>
beneficio partes ita connexæ ſunt, vt vna poſsit abſolutè moueri, & vbi moueatur, alias
<
expan
abbr
="
cõcitare
">concitare</
expan
>
,
<
lb
/>
cùm cęteroqui continua ſint, quorum motus eſt vnus, & ea pars prima, vnde omnis motus in ani
<
lb
/>
mali deducitur in
<
expan
abbr
="
partẽ
">partem</
expan
>
adhuc per ſe mobilem; atque alteram, quæ per ſe moueat, partiatur; nil
<
lb
/>
prætereà ſpectet demonſtratio præſens præter id, vt ex partibus corporis, & integrantibus
<
expan
abbr
="
cõſtet
">conſtet</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>de quibus communiter, vt corpora ſunt, & vt ex partibus integrantibus componuntur,
<
expan
abbr
="
oſtẽdatur
">oſtendatur</
expan
>
<
lb
/>
à ſeipſa non poſſe moueri primò, ſic vt
<
expan
abbr
="
totũ
">totum</
expan
>
à ſeiſpo toto moueatur, ſed ab aliquo moueri neceſ
<
lb
/>
ſarium ſit, ſiue ab externo, ſiue interno principio, nihil refert. </
s
>
<
s
>Nanque in animante, ſi ad id deune
<
lb
/>
nire oporteat, vnde motus exoritur, planum quòd erit vna
<
expan
abbr
="
quædã
">quædam</
expan
>
pars à qua toti corpori motus
<
lb
/>
impertiatur. </
s
>
<
s
>Quare non à ſeipſo primùm mouebitur animans. </
s
>
<
s
>In cęteris corporibus quę conti
<
lb
/>
nua ſunt, etiam motus naſcatur ab alio neceſſe eſt, quòd à toto mobili ſecretum ſit, ſiue vt pars in
<
lb
/>
tegrans à reliquo corpore (tametſi id in animali ſolo contingere dicimus) ſiue extra mobile exi
<
lb
/>
ſtat, quod erit generatim de inanimis poſteà peragendum. </
s
>
<
s
>Nam, ſi rectè inſpicias id quod infer
<
lb
/>
tur ab Ariſtotele in
<
expan
abbr
="
cõplexione
">complexione</
expan
>
ſui ſyllogiſmi, nil aliud habetur, quàm quae non moueatur à ſeipſo
<
lb
/>
primò: huic verò non repugnat, vel à parte, vel ab alio quopiam moueri. </
s
>
<
s
>Satis enim eſt, vt ſit
<
lb
/>
loco diſcluſum id quod mouet, ab eo quod mouetur. </
s
>
<
s
>quòd ſic à ſeipſo primò non mouebitur. </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>