Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Table of contents

< >
< >
page |< < (227) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="227" file="0279" n="279" rhead="PARS TERTIA."/>
            eſt perpendicularem velocitatem vel extinguere totam ante,
              <lb/>
            quam deveniatur ad planum ulterius, vel imminuere, vel au-
              <lb/>
            gere. </s>
            <s xml:space="preserve">In primo caſu debet particula retro regredi, & </s>
            <s xml:space="preserve">deſcri-
              <lb/>
            bere curvam ſimilem illi, quam deſcripſit uſque ad ejuſmodi
              <lb/>
            extinctionem, recuperando iiſdem viribus in regreſſu, quod
              <lb/>
            amiſerat in progreſſu, adeoque debet egredi in angulo reſlexio-
              <lb/>
            nis æquali angulo incidentiæ: </s>
            <s xml:space="preserve">in ſecundo caſu habetur refractio
              <lb/>
            cum receſſu a perpendiculo, in tertio refractio cum acceſſu ad
              <lb/>
            ipſum, & </s>
            <s xml:space="preserve">in utrolibet caſu, quæcunque fuerit inclinatio in in-
              <lb/>
            greſſu, debet differentia quadratorum velocitatis perpendicula-
              <lb/>
            ris in ingreſſu, & </s>
            <s xml:space="preserve">egreſſu eſſe conſtantis cujuſdam magnitudi-
              <lb/>
            nis ex principio mechanico demonſtrato num. </s>
            <s xml:space="preserve">176 in adn. </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            inde num. </s>
            <s xml:space="preserve">305 eſt erutum illud, ſinum anguli incidentiæ ad
              <lb/>
            ſinum anguli refracti debere eſſe in conſtanti ratione, quæ eſt
              <lb/>
            celeberrima lucis proprietas, cui tota innititur Dioptrica, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            præterea illud num. </s>
            <s xml:space="preserve">306 velocitatem in medio præcedente ad
              <lb/>
            velocitatem in medio ſequente eſſe in ratione reciproca ſinuum
              <lb/>
            eorundem.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">487. </s>
            <s xml:space="preserve">Hoc pacto ex uniſormi Theoria deductæ ſunt notiſſi-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0279-01" xlink:href="note-0279-01a" xml:space="preserve">Lumen debere
                <lb/>
              in corpora rea-
                <lb/>
              gere æqualiter:
                <lb/>
              hinc immenſa
                <lb/>
              lucis tenuitas:
                <lb/>
              qui effectus i
                <unsure/>
              pſi
                <lb/>
              falſo tribuantur
                <lb/>
              a nonnullis.</note>
            mæ, ac vulgares leges reflexionis, ac refractionis, ex quibus
              <lb/>
            plura conſectaria deduci poſſunt. </s>
            <s xml:space="preserve">Inprimis quoniam debet actio
              <lb/>
            ſemper eſſe mutua, dum corpora agunt in lumen ipſum re-
              <lb/>
            flectendo, & </s>
            <s xml:space="preserve">refringendo; </s>
            <s xml:space="preserve">debet ipſum lumen agere in corpo-
              <lb/>
            ra, ac debet eſſe velocitas amiſſa a lumine ad velocitatem ac-
              <lb/>
            quiſitam a centro gravitatis corporis ſiſtentis lumen, ut eſt maſ-
              <lb/>
            ſa corporis ad maſſam luminis. </s>
            <s xml:space="preserve">Inde deducitur immenſa lumi-
              <lb/>
            nis tenuitas: </s>
            <s xml:space="preserve">nam maſſa tenuiſſima leviſſimæ plumulæ ſuſpen-
              <lb/>
            ſæ filo tenui, ſi impetatur a radio repente immiſſo, nullum
              <lb/>
            progreſſivum acquirit motum, qui ſenſu percipi poſſit. </s>
            <s xml:space="preserve">Cum
              <lb/>
            tam immanis ſit velocitas amiſſa a lumine; </s>
            <s xml:space="preserve">facile patet, quam
              <lb/>
            immenſa ſit tenuitas luminis. </s>
            <s xml:space="preserve">Newtonus etiam radiorum im-
              <lb/>
            pulſioni tribuit progreſſum vaporum cometicorum in caudam;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">ſed eam ego ſententiam ſatis valido, ut arbitror, argumen-
              <lb/>
            to rejeci in mea diſſertatione De Cometis. </s>
            <s xml:space="preserve">Sunt, qui auro-
              <lb/>
            ras boreales tribuant halitibus tenuiſſimis impulſis a radiis ſo-
              <lb/>
            laribus, quod miror fieri etiam ab aliquo, qui radios putat
              <lb/>
            eſſe undas tantummodo, nam undæ progreſſivum motum per
              <lb/>
            ſe ſe non imprimunt: </s>
            <s xml:space="preserve">qui autem cenſent, & </s>
            <s xml:space="preserve">fluvios retardari
              <lb/>
            orienti Soli contrarios, & </s>
            <s xml:space="preserve">Terræ motus fieri ex impulſu ra-
              <lb/>
            diorum Solis, ii ſane nunquam per legitima Mechanicæ prin-
              <lb/>
            cipia inquiſiverunt in luminis tenuitatem.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">488. </s>
            <s xml:space="preserve">Solis particulis tenuiſſimis corporum imprimunt mo-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0279-02" xlink:href="note-0279-02a" xml:space="preserve">Tenuiſſimum
                <lb/>
              motum impri-
                <lb/>
              mi a lumine
                <lb/>
              particulis cor-
                <lb/>
              porum: calorem,
                <lb/>
              & uſtionem pro-
                <lb/>
              venire ab earum
                <lb/>
              viribus internis,
                <lb/>
              quod ipſum pro-
                <lb/>
              batur hic.</note>
            tum radii, ex quo per internas vires aucto oritur calor, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            quidem in opacis corporibus multo facilius, ubi tantæ ſunt
              <lb/>
            reflexionum, & </s>
            <s xml:space="preserve">refractionum internæ viciſſitudines: </s>
            <s xml:space="preserve">exiguo
              <lb/>
            motu impreſſo paucis particulis, reliqua internæ mutuæ vires
              <lb/>
            agunt juxta ea, quæ diximus num. </s>
            <s xml:space="preserve">467. </s>
            <s xml:space="preserve">Sic ubi radiis ſola-
              <lb/>
            ribus ſpeculo collectis comburuntur aliqua, alia </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>