1ſolutè ac totaliter non ſubalternari Philoſophiæ naturali, ſed
Mathematicæ; Ita ſenſit expreſsè Ariſtoteles in principio iam
explicato huius opuſculi, cum ait, ſubiectum quidem huius
facultatis eſſe Phyſicum, conſiderationem verò eſſe mathe
maticam. Quod poſtea omnes Philoſophi, ac Mathematici
vniuerſaliter ſupponunt in diſtributione, ac ſub alternatione
Mathematicarum diſciplinarum, ſubordinando hanc ſcien
tiam Geometricæ.
Mathematicæ; Ita ſenſit expreſsè Ariſtoteles in principio iam
explicato huius opuſculi, cum ait, ſubiectum quidem huius
facultatis eſſe Phyſicum, conſiderationem verò eſſe mathe
maticam. Quod poſtea omnes Philoſophi, ac Mathematici
vniuerſaliter ſupponunt in diſtributione, ac ſub alternatione
Mathematicarum diſciplinarum, ſubordinando hanc ſcien
tiam Geometricæ.
Ratione verò probatur, nam quælibet ſcientia ſubalterna,
illi ſcicntiæ dicitur ſubalternari, cuius idem ſubiectum ſecun
dum aliquam rationem formalem conſiderat, cuiuſque con
cluſionibus vtitur tanquam principijs ad conficiendas pro
prias demonſtrationes; ſed ſcientia Mechanica circa idem
ſubiectum ſecundum aliquam rationem formalem verſatur
ac Geometria, ex eaque vt plurimum ſumit ſua principia ad
demonſtrandas mechanicas concluſiones. Ergo Mechanica
facultas ſubalternatur Geometriæ & non alteri ſcientiæ. Ma
ior pater ex ſupra notatis. Minor in qua eſt difficultas, pro
batur quoad priorem partem, ex eo; Nam cettum eſt, ipſum
corpus mobile graue, aut leue, quod conſtituitur ſubiectum
huius ſcientiæ, non conſiderari niſi ſecundum quantitatem,
ponderis quam habet, & prout moueri aut detineri poteſt
tanta vel tanta virtute, ac mediante aliquo artificio. Quo
fit vt proxima ratio ſecundum quam de illo agitur, ſit tum
quantitas ponderis illius, abſtrahendo à materia ponderante,
tùm quantitas virtutis mouentis aut detinentis, prout ſcilicet
vtraque quantitas coaptari, ac proportionari debet in ordine
ad motionem aut quietem artificioſam: ſeu prout quantitas
ponderis ſubſtat motioni, aut quieti artificioſæ, quam pro
pterea diximus, vltimò complere, & conſtituere obiectum for
male huius ſcientiæ. At huiuſmodi ratio formalis ſic expli
cata, manifeſtè inuoluit quantitatem abſtractam à materia,
ac ſpecialiter paſſionem quandam quantitatis continuæ ac
permanentis, quæ eſt obiectum Geometriæ; nempe artifi
cioſam mobilitatem & quietem; imò talis mobilitas attendi
tur iuxta dimenſionem quantitatiuam ipſius mobilis, ac pro-
illi ſcicntiæ dicitur ſubalternari, cuius idem ſubiectum ſecun
dum aliquam rationem formalem conſiderat, cuiuſque con
cluſionibus vtitur tanquam principijs ad conficiendas pro
prias demonſtrationes; ſed ſcientia Mechanica circa idem
ſubiectum ſecundum aliquam rationem formalem verſatur
ac Geometria, ex eaque vt plurimum ſumit ſua principia ad
demonſtrandas mechanicas concluſiones. Ergo Mechanica
facultas ſubalternatur Geometriæ & non alteri ſcientiæ. Ma
ior pater ex ſupra notatis. Minor in qua eſt difficultas, pro
batur quoad priorem partem, ex eo; Nam cettum eſt, ipſum
corpus mobile graue, aut leue, quod conſtituitur ſubiectum
huius ſcientiæ, non conſiderari niſi ſecundum quantitatem,
ponderis quam habet, & prout moueri aut detineri poteſt
tanta vel tanta virtute, ac mediante aliquo artificio. Quo
fit vt proxima ratio ſecundum quam de illo agitur, ſit tum
quantitas ponderis illius, abſtrahendo à materia ponderante,
tùm quantitas virtutis mouentis aut detinentis, prout ſcilicet
vtraque quantitas coaptari, ac proportionari debet in ordine
ad motionem aut quietem artificioſam: ſeu prout quantitas
ponderis ſubſtat motioni, aut quieti artificioſæ, quam pro
pterea diximus, vltimò complere, & conſtituere obiectum for
male huius ſcientiæ. At huiuſmodi ratio formalis ſic expli
cata, manifeſtè inuoluit quantitatem abſtractam à materia,
ac ſpecialiter paſſionem quandam quantitatis continuæ ac
permanentis, quæ eſt obiectum Geometriæ; nempe artifi
cioſam mobilitatem & quietem; imò talis mobilitas attendi
tur iuxta dimenſionem quantitatiuam ipſius mobilis, ac pro-
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib