Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Table of figures
<
1 - 30
[out of range]
>
<
1 - 30
[out of range]
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
260
"/>
Quia verò perſpicuum foret, vt ipſe item philoſophus affirmat, ab alio moueri animans, de ina
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1749
"/>
<
lb
/>
nimo dubium, & id ſolùm patet, ab aliquo moueri, vel idem à ſeipſo, vel ab aliquo ſeparato mo
<
lb
/>
ueatur, adhuc incertum eſt. </
s
>
<
s
>Nam totum & partes vnico motu agitantur. </
s
>
<
s
>Hoc igitur demonſtran
<
lb
/>
dum fuit, & in his concluſum à ſeipſa moueri non poſſe, quia parte vna quieſcente totum non
<
lb
/>
moueatur, atque illud totum quod ex omnibus partibus
<
expan
abbr
="
cõſtat
">conſtat</
expan
>
, vnde naſcitur motus, ſiue ſit
<
expan
abbr
="
vnũ
">vnum</
expan
>
<
lb
/>
continuum ſimpliciter, ſiue vnum factum ex mouente & mobili, vt ex manu & calamo: itaque
<
lb
/>
non habere in ſeipſo cauſſam motus
<
expan
abbr
="
abſolutã
">abſolutam</
expan
>
& adæquatam, ſed quæ aliunde peti debeat, ſiue
<
lb
/>
intra, ſiue extra, diſcutietur poſteà. </
s
>
<
s
>Quapropter
<
expan
abbr
="
neq.
">neque</
expan
>
etiam illò peruenit demonſtratio 7. Phyſ.
<
lb
/>
vt inferatur à ſeipſo moueri, ſed non primò. </
s
>
<
s
>& quiddam generalius eſt non moueri à ſeipſo pri
<
lb
/>
mò, quàm moueri à ſeipſo, ſed non primò; ſicut etiam generalius eſt, non eſſe hominem album,
<
lb
/>
quàm eſſe hominem non album. </
s
>
<
s
>Nanque eſſe hominem non album ad aliud nihil quàm ad ho
<
lb
/>
minem pertinere poteſt, ſed equus non eſt albus homo, & lignum conſimiliter, & non ens etiam
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
eſt homo albus, & à ſeipſo moueri animantia ſola
<
expan
abbr
="
cõplectitur
">complectitur</
expan
>
; hęc
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
ſola mouentur à ſeipſis,
<
lb
/>
ſed non primò: alterum continet
<
expan
abbr
="
itẽ
">item</
expan
>
inanima: non
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
mouentur à ſeipſis primò, non licet autem
<
lb
/>
dicere, aut ſaltem non indicat id demonſtratio pręſens, hæc moueri à ſeipſa non primò: quandò
<
lb
/>
neque à ſeipſis omnino mouentur, vt poſteà declarabimus, ſed illò ſolum peruenit, quòd quod
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1750
"/>
<
lb
/>
cunque corpus quod mouetur, ab alio mouetur, & ſi non fuerit per ſe & primò mobile, quòd
<
lb
/>
mouetur ab aliquo per ſe & primò mobili. </
s
>
<
s
>de mobili per ſe & primò non agitur. </
s
>
<
s
>Nec quòd ex
<
lb
/>
quiete partis quieſcat, arguit idcirco totum à parte moueri, ad cuius quietem ceſſat, quòd om
<
lb
/>
nis pars eſt eiuſmodi, vt ea quieſcente totum non moueatur, ſi
<
expan
abbr
="
continuũ
">continuum</
expan
>
fuerit, & non
<
expan
abbr
="
organicũ
">organicum</
expan
>
;
<
lb
/>
addo
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
animal, ſi vt continuum quid animo concipiatur, non vt diuerſis partibus aggregatum:
<
lb
/>
quacunque
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
parte vel infima & à motus initiis maximè longinqua manente, vt pede, non rectè
<
lb
/>
dicitur moueri totum in hoc ſignificato, nec tamen à pede mouetur animal. </
s
>
<
s
>ſic quieſcit totum
<
lb
/>
continuum qualibet parte feriante ſeorſum, neque tamen ex hoc ſequitur, vt ab ea parte mouea
<
lb
/>
tur. </
s
>
<
s
>Ideò nil aliud hæc demonſtratio conuincit, niſi quòd non moueatur à ſeipſo primò totum
<
lb
/>
à
<
expan
abbr
="
quocunq.
">quocunque</
expan
>
alio moueatur, & cum multis modis poſsit aliquid moueri, vel accipiendo formam,
<
lb
/>
vel obice repulſo, generatim comprehendit
<
expan
abbr
="
omnẽ
">omnem</
expan
>
mouendi rationem, & valet in iis in quibus eſt
<
lb
/>
dubium, vnde motus naſcatur;
<
expan
abbr
="
quãdo
">quando</
expan
>
partes omnes vnà mouentur: et enim ſuſpicari poſſemus
<
lb
/>
tunc à ſeipſo moueri totum primò; quies igitur in parte facta monſtrat in eo prima motus prin
<
lb
/>
cipia non ineſſe: ita vt,
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
ſi perſpicuum ſit
<
expan
abbr
="
totũ
">totum</
expan
>
non moueri parte manente, illud adhuc igno
<
lb
/>
retur, an'ne ipſum ſecum ipſum ſit cauſſa ſui motus adæquata: quies igitur partis quæ toti com
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1751
"/>
<
lb
/>
municatur, hoc monſtrat: neque id ſolum quòd totum non
<
expan
abbr
="
moueãtur
">moueantur</
expan
>
, quia, ratio totius poſita
<
lb
/>
fit in ſuis partibus vniuerſis, tum verò non vniuerſæ moueatur, quia maneat aliqua, vnde totius
<
lb
/>
ratio corrumpitur; verùm etiam, quia manente illa reliquæ item manent, vt ſi enſis capulum for
<
lb
/>
titer manu teneas, enſis totus loco moueri non
<
expan
abbr
="
põt
">potest</
expan
>
, & ita fit in omnibus continuis. </
s
>
<
s
>Et hoc pacto
<
lb
/>
demonſtratio conſeruatur vniuerſalis, à principiis manifeſtis reperitur, & cętera admittit quæ de
<
lb
/>
motus initiis in ſequentibus ab Ariſtotele longo ſermone peracta fuerunt. </
s
>
<
s
>Hæc planè animum
<
lb
/>
ſedare poſſunt. </
s
>
<
s
>Attamen & illud tibi proponere conſtitui, cuius initia ſi probaueris, tibi fortè ſuc
<
lb
/>
currat, quò facilius defendatur Ariſtoteles. </
s
>
<
s
>Etenim, ſi motum ipſum totum conſideres, quò fit
<
lb
/>
ab efficiente corporeo, quod primum obiicitur vt perſpicuum in noſtra methodo, & in iis potiſ
<
lb
/>
mè quæ ſunt actu: cùm ſimul & eodem motu moueatur quo mouet, vt docuit Ariſtoteles,
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
vbi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1752
"/>
<
lb
/>
confutauit eos qui dicebant eſſe corpus, & corpori organico iam formato ſuperuenire: vnus erit
<
lb
/>
motus qui tanquam in ſubiecto, continebitur in parte mouente, & mobili ſimul,
<
expan
abbr
="
iſq́
">iſque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>totius erit
<
lb
/>
cuius duæ ſunt partes adeò diuerſę. </
s
>
<
s
>Hoc igitur totum, cùm eodem motu moueatur, quòd par
<
lb
/>
tes omnes vno
<
expan
abbr
="
eodemq́
">eodemque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>motu aguntur; non tamen ſeipſum mouebit primò, ſed ab alio moue
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1753
"/>
<
lb
/>
bitur, quia manente parte quæ mouebat, totum non mouebitur, immò quieſcet totum, & pars à
<
lb
/>
parte mouebitur, ſed eiuſmodi, quæ ſit corpus, & à certa parte quæ ſit principium. </
s
>
<
s
>Nec ab hac
<
lb
/>
noſtra coniectura abhorrent illa quæ ſubiecit Ariſtoteles, vtpote quòd mouens cum mobili con
<
lb
/>
iunctum ſit, & quòd mouens naturale in mouendo moueatur. </
s
>
<
s
>Et hoc etiam modo demonſtratio
<
lb
/>
vniuersè concludetur, & cauſſa motus aſsignabitur, & res dubia cognoſcetur. </
s
>
<
s
>Cùm hæc ita ſint,
<
lb
/>
exploremus nunc quid ponderis habeant contra nos obiectiones Ludouici Buccaferreæ. </
s
>
<
s
>Cum
<
lb
/>
primis ipſe opponebat demonſtrationem noſtram fore negantem, cùm ipſa ſit aiens. </
s
>
<
s
>Quæ'nam
<
lb
/>
obſecrò, neceſsitas, vt demonſtrationes omnes aientes futurę ſint? </
s
>
<
s
>At perfectiſsima eſt aiens. </
s
>
<
s
>eſto
<
lb
/>
nos hîc non in eo perfectionis gradu demonſtrationem poſtulamus; ſatis eſt nobis ſi plenam fi
<
lb
/>
dem faciat eius
<
expan
abbr
="
qd
">quod</
expan
>
quærimus. </
s
>
<
s
>At Ariſtoteles aientem concluſionem colligit, nimirùm. </
s
>
<
s
>Id quod
<
lb
/>
mouetur, ab alio moueri. </
s
>
<
s
>Quid ſi dixero eſſe quidem hoc conſequens, non proximam demon
<
lb
/>
ſtrationis noſtrę concluſionem. </
s
>
<
s
>Quòd ſi hæc commeare volueris: Non moueri à ſeipſo primò,
<
lb
/>
& ab alio moueri; reſolue igitur & in aientem hanc noſtram, ſi tibi placeat aiens;
<
expan
abbr
="
ſolumq́
">ſolumque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>me
<
lb
/>
mineris in
<
expan
abbr
="
aiẽte
">aiente</
expan
>
<
expan
abbr
="
cõcluſionem
">concluſionem</
expan
>
fore
<
expan
abbr
="
neceſſariã
">neceſſariam</
expan
>
materiæ merito, cùm formæ beneficio ſit de ineſſe. </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>