Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
261
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1754
"/>
<
lb
/>
Quòd obiicit demonſtrationem peccare in regulis vniuerſalis: nam communius eſſet
<
expan
abbr
="
prędicatũ
">prędicatum</
expan
>
,
<
lb
/>
quàm medium, & medium, quàm ſubiectum: quippe non moueri primùm à ſeipſo, quàm ani
<
lb
/>
matum, & continuum. </
s
>
<
s
>Quæro
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
primo loco, de quónam ſolet afferri demonſtratio? </
s
>
<
s
>certè de
<
lb
/>
re obſcura. </
s
>
<
s
>Nam quæ manifeſta ſunt, initia demonſtrationis euadunt, non
<
expan
abbr
="
aũt
">aut</
expan
>
demonſtrantur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>At in iis quæ mouentur ab alio manifeſtè, quid concludere oportebat ea non moueri à ſeipſis pri
<
lb
/>
mò? </
s
>
<
s
>quis eſt adeò corpore & pectore obeſo, vt exigat eorum
<
expan
abbr
="
demonſtrationẽ
">demonſtrationem</
expan
>
quæ mouentur ab
<
lb
/>
alio perſpicuè, vt in his quæ violenter aguntur, an à ſeipſis primò concitentur? </
s
>
<
s
>nec verò quęritur
<
lb
/>
de animalibus, licet idem attributum vtriſque conueniat, quòd in his dubium non eſt, quanuis
<
lb
/>
extra ſe motorem non habeant, moueantur'ne primò à ſeipſis; apparet
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
pars mouens ab aliis
<
lb
/>
ſegregata: ſed pertinet hoc ad inanima, cùm videamus ea moueri quidem, ſed lateat mouens: &
<
lb
/>
hæc monſtrat Ariſtoteles à tali quoque principio moueri quod à re mobili diſiunctum ſit, neque
<
lb
/>
ratione tantum, ſed etiam loco,
<
expan
abbr
="
multoq́
">multoque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>magis, quàm in animantibus, ibi
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
mouens intra eſt, hæc
<
lb
/>
prorſus ab externo mouentur, accipiendo perpetuò corpora, nihil hîc agendo de principiis ad eſ
<
lb
/>
ſentiam pertinentibus, tametſi in alia principia reſolui queunt animantium motus in animum .ſ.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>aut quod illi proportione reſpondeat, vt in cęlo, quibus tamen ineſt generatim, vt ita moueant,
<
lb
/>
quatenus à re mobili ſegregata, ſeu loco, ſeu ſubiecto. </
s
>
<
s
>Neque
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
principium illud mouens in cę
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1755
"/>
<
lb
/>
lo pertinet ad conſtitutionem mobilis, vt forma ſimpliciter, ſicut animus ad conſtitutionem vi
<
lb
/>
uentis. </
s
>
<
s
>Verùm, quia loco non diſtinguitur eo quòd eſt incorporeum, ſic diſtingui ſubiecto nunc
<
lb
/>
intelligimus; non ſanè quòd poſitiuè, ſed quòd priuatiuè diſtinguatur. </
s
>
<
s
>Quoquomodo ſe
<
expan
abbr
="
habeãt
">habeant</
expan
>
<
lb
/>
hęc; contractum eſt illud prædicatum ob eam cauſſam quam nuper expoſuimus, ex quo ſubie
<
lb
/>
cti factum eſt proprium, quod eſt inanimum, licet animal etiam communiter complectatur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1740
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1741
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1742
"/>
a Lib. de
<
lb
/>
motu an.
<
lb
/>
c. 5.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1743
"/>
b 8. Phyſ.
<
lb
/>
T. 27.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1744
"/>
c Lib. de
<
lb
/>
reſpirat.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1745
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1746
"/>
d
<
expan
abbr
="
Ælian9
">Ælianus</
expan
>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1747
"/>
C</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1748
"/>
D</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1749
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1750
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1751
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1752
"/>
a 1. de An.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1753
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1754
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1755
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
head
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Exploratur genus demonstrationis 7. Phyſ. Caput XVI
<
emph.end
type
="
italics
"/>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>CONSEQVENS eſt nunc, vt illud item perpendamus, cuius'nam generis ſit allata
<
expan
abbr
="
demõ-ſtratio
">demon
<
lb
/>
ſtratio</
expan
>
, an'ne à ſigno, quemadmodum cenſuit Auerroës, an etiam à cauſſa, veluti decreuit
<
lb
/>
Themiſtius. </
s
>
<
s
>Adſunt
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
qui Themiſtio faueant Auerrois auctoritate poſthabita. </
s
>
<
s
>Sunt qui conen
<
lb
/>
tur vtrunque defendere. </
s
>
<
s
>Audiamus igitur ea quæ ſinguli dicunt, vt quid potius ſit, ſumere va
<
lb
/>
leamus. </
s
>
<
s
>Themiſtius, quem vir acerrimi iudicij, &
<
expan
abbr
="
Latinorũ
">Latinorum</
expan
>
omnium ſine controuerſia princeps
<
lb
/>
D. Thomas eſt conſecutus, eam demonſtrationem eſſe duxit ex cauſsis, atque illam quidem eiuſ
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1756
"/>
<
lb
/>
modi, vt vim habeat oſtendendi. </
s
>
<
s
>Auerroës contrà (hunc verò ſequuntur AEgidius
<
expan
abbr
="
atq.
">atque</
expan
>
Burleus)
<
lb
/>
eam ſtatuit à ſigno. </
s
>
<
s
>Adiecit etiam magnus ille philoſophus, eam ex illo genere eſſe, quæ collige
<
lb
/>
ret id quod fieri non poteſt. </
s
>
<
s
>Cauſſam illi accipiebant, quia motus totius penderet à motu
<
expan
abbr
="
partiũ
">partium</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>In eos inuehebantur AEgidius, & Burleus hoc modo. </
s
>
<
s
>Quoniam demonſtratio quæ ſtruitur ex
<
lb
/>
cauſsis, cauſſam æqualem effectui debet aſſumere. </
s
>
<
s
>atqui demonſtratio noſtra
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
eſt huiuſmodi;
<
lb
/>
ſiquidem illud concluſum ſit. </
s
>
<
s
>Omne quod mouetur, ab alio moueri. </
s
>
<
s
>At medium illud etiam re
<
lb
/>
peritur in iis quæ
<
expan
abbr
="
mouẽtur
">mouentur</
expan
>
à ſeipſis: etenim & hæc manent ex quiete partis. </
s
>
<
s
>ideò
<
expan
abbr
="
cõcluſionis
">concluſionis</
expan
>
op
<
lb
/>
poſitum cum eodem antecedente conſiſtit. </
s
>
<
s
>Medium igitur multò amplius quàm ipſa
<
expan
abbr
="
cõcluſio
">concluſio</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Potuit hæc ratio tantum Apud Ludouicum Buccaferream, vt ipſi cedens, tametſi
<
expan
abbr
="
demõſtrationẽ
">demonſtrationem</
expan
>
<
lb
/>
cenſuit eſſe ex cauſſa,
<
expan
abbr
="
mediũ
">medium</
expan
>
illi tribuerit, quia nihil eſſe poſsit actu ſimul, & poteſtate proptereà
<
lb
/>
neque mouens ſimul, & mobile. </
s
>
<
s
>Verùm quòd eiuſmodi progreſſum quondam reiecimus, eo di
<
lb
/>
miſſo
<
expan
abbr
="
nũc
">nunc</
expan
>
de altera ſecta dicamus. </
s
>
<
s
>Video verò taleis rationeis ab interpretibus excogitatas
<
expan
abbr
="
quib.
">quibus</
expan
>
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>duci poterit Auerroës ad credendum hanc
<
expan
abbr
="
demonſtrationẽ
">demonſtrationem</
expan
>
eſſe à ſigno, vel quia reſoluatur in ar
<
lb
/>
gumentum quo deducimur ad id quod fieri nequit: cenſet
<
expan
abbr
="
aũt
">aut</
expan
>
ipſe tale genus demonſtrationis
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1757
"/>
<
lb
/>
eſſe generatim à ſigno, vel quòd ex prędicatis quibuſdam conflata ſit quę primò non inſunt nam
<
lb
/>
motus de toto concluditur: is verò prius ineſt in parte, vt in ſubiecto: vel vt alij dixerunt, quia
<
lb
/>
non progrediatur ex cauſsis, quoniam partis quies non eſt cauſſa, cur totum à ſeipſo primo non
<
lb
/>
moueatur. </
s
>
<
s
>Si mihi licet nunc dicere quod ſentio. </
s
>
<
s
>Non placent ea quæ ex Auerroë
<
expan
abbr
="
dicũtur
">dicuntur</
expan
>
: nam
<
lb
/>
multa committi video quæ à regulis dialecticis abſunt. </
s
>
<
s
>Primum, quòd putant ab eo
<
expan
abbr
="
nominandã
">nominandam</
expan
>
<
lb
/>
eſſe demonſtrationem ex eo genere quod deducat ad id quod fieri
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
poteſt, quoniam eius pro
<
lb
/>
ſyllogiſmi ſint eiuſmodi. </
s
>
<
s
>quid
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
prohibet propoſitioneis categoricas, per tale
<
expan
abbr
="
rationũ
">rationum</
expan
>
genus de
<
lb
/>
monſtrari, quæ tamen conficiant ſyllogiſmum categoricum, non autem colligentem id quod
<
lb
/>
fieri nequit? </
s
>
<
s
>ab eo quod fieri nequit, quod in cómplexione colligitur, demonſtratio talis appel
<
lb
/>
latur: at hęc in proſyllogiſmo continet id quod fieri nequit, vel illo auctore. </
s
>
<
s
>Prætereà quòd di
<
lb
/>
citur aliquam
<
expan
abbr
="
demõſtrationem
">demonſtrationem</
expan
>
eſſe à ſigno, quia terminetur eo quod non poteſt eſſe, quid habet
<
lb
/>
hoc neceſsitatis? </
s
>
<
s
>Sed, vt res hæc euidentior fiat, pauca quędam de fide demonſtrationis illius exi
<
lb
/>
ſtimo ſubiicienda. </
s
>
<
s
>Compertum ergo eſt illud, hanc demonſtrationem in ea principia tendere,
<
lb
/>
quæ ſunt iis oppoſita, è quibus conflatur demonſtratio vera: at principia verò demonſtrationis,
<
lb
/>
ita nobis perſpicua
<
expan
abbr
="
creditaq́
">creditaque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>eſſe debent, vt ex eorum lumine & fide reliqua noſcamus, & </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>