Bernoulli, Daniel, Hydrodynamica, sive De viribus et motibus fluidorum commentarii
page |< < (267) of 361 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div276" type="section" level="1" n="208">
          <pb o="267" file="0281" n="281" rhead="SECTIO DUODECIMA."/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div277" type="section" level="1" n="209">
          <head xml:id="echoid-head266" xml:space="preserve">Exemplum 4.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7812" xml:space="preserve">§ 15. </s>
            <s xml:id="echoid-s7813" xml:space="preserve">Fieri poteſt, ut altitudo ſuperficiei aqueæ ratione loci, pro quo
              <lb/>
            preſſio indaganda eſt, ſit negativa, veluti in ſiphonibus recurvis aquas ex vaſe
              <lb/>
            uno in aliud humilius poſitum ducentibus: </s>
            <s xml:id="echoid-s7814" xml:space="preserve">Tuncque preſſio fit duplici titulo
              <lb/>
            negativa, nempe = - a - b, denotante a altitudinem loci ſupra ſuperficiem
              <lb/>
            aquæ & </s>
            <s xml:id="echoid-s7815" xml:space="preserve">b altitudinem velocitati aquæ in illo loco debitam.</s>
            <s xml:id="echoid-s7816" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7817" xml:space="preserve">Iſta vero ſufficient, ut puto, ad recte intelligendam fluidorum moto-
              <lb/>
            rum ſtaticam: </s>
            <s xml:id="echoid-s7818" xml:space="preserve">Venio jam ad alia quædam phænomena, quorum ſolutio ab
              <lb/>
            iſtis, quas dedimus modo, regulis pendet.</s>
            <s xml:id="echoid-s7819" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7820" xml:space="preserve">§. </s>
            <s xml:id="echoid-s7821" xml:space="preserve">16. </s>
            <s xml:id="echoid-s7822" xml:space="preserve">In Sectione tertia §. </s>
            <s xml:id="echoid-s7823" xml:space="preserve">25. </s>
            <s xml:id="echoid-s7824" xml:space="preserve">mentionem feci cohæſionis aquæ per
              <lb/>
            tubos fluentis: </s>
            <s xml:id="echoid-s7825" xml:space="preserve">veras autem iſtius cohæſionis menſuras ubique definire res eſt,
              <lb/>
            quæ ſine iſta præmiſſa hydraulico-ſtatica expediri nequit: </s>
            <s xml:id="echoid-s7826" xml:space="preserve">neque enim altitudi-
              <lb/>
            nes conſideraſſe verticales ſupra orificium effluxus ſufficit, ut vulgo putatur, ſed
              <lb/>
            oportet etiam noſſe velocitates aquis convenientes, hæque cognoſcuntur ex
              <lb/>
            amplitudinibus. </s>
            <s xml:id="echoid-s7827" xml:space="preserve">Ut vero ſtatim appareat lex generalis in definienda vi cohæ-
              <lb/>
            ſionis ſeu conatu, quo fluida ad mutuam ſeparationem ſolicitantur, dico il-
              <lb/>
            lam vim cohæſionis æqualem eſſe vi, qua latera canalis introrſum premuntur,
              <lb/>
            quam definivimus §. </s>
            <s xml:id="echoid-s7828" xml:space="preserve">10. </s>
            <s xml:id="echoid-s7829" xml:space="preserve">Propoſitio hæc alia demonſtratione egere mihi non
              <lb/>
            videtur; </s>
            <s xml:id="echoid-s7830" xml:space="preserve">prouti enim compreſſio aquæ, ſeu vis quâ ejus partes ad ſe invicem
              <lb/>
            comprimuntur, æqualis eſt ſuperincumbenti columnæ aqueæ ſtagnanti, ita
              <lb/>
            viciſſim conatus fluida ſeparandi æqualis cenſendus eſt appenſæ columnæ ver-
              <lb/>
            ticali aqueæ ſtagnanti, quæ cum aquis præterfluentibus in æquilibrio ſit. </s>
            <s xml:id="echoid-s7831" xml:space="preserve">Exem-
              <lb/>
            plorum loco eadem accipiemus, quibus ſupra pro indicandis aquarum preſſio-
              <lb/>
            nibus negativis uſi ſumus.</s>
            <s xml:id="echoid-s7832" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7833" xml:space="preserve">(I) In Figura ſeptuageſima quinta §. </s>
            <s xml:id="echoid-s7834" xml:space="preserve">12. </s>
            <s xml:id="echoid-s7835" xml:space="preserve">explicata, ſi in tubulo D L N
              <lb/>
            altitudo D ſupra N talis ſit, ut aqua in eo ſtagnans cum aquis in D præterflu-
              <lb/>
            entibus in æquilibrio ſit, tanta debet eſſe vis cohæſionis in D, ne aqua ibi-
              <lb/>
            dem diſcerpatur, quantam habet pondus columnæ aqueæ ſimilis baſis & </s>
            <s xml:id="echoid-s7836" xml:space="preserve">alti-
              <lb/>
            tudinis verticalis D N. </s>
            <s xml:id="echoid-s7837" xml:space="preserve">Inde intelligitur quod dixi §. </s>
            <s xml:id="echoid-s7838" xml:space="preserve">25. </s>
            <s xml:id="echoid-s7839" xml:space="preserve">Sect. </s>
            <s xml:id="echoid-s7840" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s7841" xml:space="preserve">poſſe longi-
              <lb/>
            tudinem tubi ita augeri, ut tandem aquæ deſinant eſſe continuæ in tubo, quin
              <lb/>
            poti{us} in column{as} dividantur, idque fieri in tubis cylindricis cum infra </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>