1eſſe grauiorem.
Cùm hæc proportio ſen
ſim acquiratur, antequàm ſit acquiſita,
extento, & intento etiam brachio ad aliam
partem inclinatur, igitur non cadet. Ca
dere igitur poteſt, ſi vel funis non exactè
extenſus fuerit, ſi membra ſtupore interim
tentantur: ſi corpus non intentum validè
contineatur: ſi pauitet, ſi delaſſetur, ſi ar
te, vel vſu careat, vt tardius extendat, do
nec inclinetur, vel nimis extendat, vt in
aduerſam eius quum timuit decidat partem:
omitto quòd pondera rationem certam,
aut ei propinquam obtinere debent, ad ſin
gulorum, tum pondus, tum magnitudi
nem ac etiam vires. Ergo ſi hæc ſex adſint,
in nullo eſt periculo. Itaque quidam puer
ſphæris ligneis pedibus ſuppoſitis, aliquando
etiam ſacco incluſus totus præter brachia,
ſuper funem inter cacumina turrium exten
ſum maximo noſtro pro illius vita metu am
bulabat.
ſim acquiratur, antequàm ſit acquiſita,
extento, & intento etiam brachio ad aliam
partem inclinatur, igitur non cadet. Ca
dere igitur poteſt, ſi vel funis non exactè
extenſus fuerit, ſi membra ſtupore interim
tentantur: ſi corpus non intentum validè
contineatur: ſi pauitet, ſi delaſſetur, ſi ar
te, vel vſu careat, vt tardius extendat, do
nec inclinetur, vel nimis extendat, vt in
aduerſam eius quum timuit decidat partem:
omitto quòd pondera rationem certam,
aut ei propinquam obtinere debent, ad ſin
gulorum, tum pondus, tum magnitudi
nem ac etiam vires. Ergo ſi hæc ſex adſint,
in nullo eſt periculo. Itaque quidam puer
ſphæris ligneis pedibus ſuppoſitis, aliquando
etiam ſacco incluſus totus præter brachia,
ſuper funem inter cacumina turrium exten
ſum maximo noſtro pro illius vita metu am
bulabat.
Alius etiam deſcendebat ab imo ſolo ad
turrim, quòd difficilius eſt, quum renes
in hac exercitatione multùm laborent. Idem
ſe è turri abſque ponderibus pronus per fu
nem, vſque ad ſolum extentis manibus
demittebat: nam robur adeò manibus, &
brachiis conſtans erat ac firmum. vt illis
ponderum vice vteretur. Idem, quod mi
ſerrimum eſt, funiculo ſatis tenui pede ſe
ſuſpendebat è fune vbi proximus maximè
turri erat, infame ſpectaculum atque hor
rendum. Robore inde renum & dorſi ma
nibus vinculum apprehendebat, atque ita
funi denuò ſe reſtituebat. Fingebant am
bo ſe cadere præcipites, ſumma verò pedis
hærebant funi capite prono. Quantum pe
dis ſummitati illius roboris ineſſe neceſſa
rium fuerit, intelligis: nam ſola curuatura
digitorum, atque ea in ſiniſtram partem
ſuſtinebantur. Puer etiam præcipitem ſe
dabat cum ſphæris, alteráque earum fune
inter pedis plantam, & ſphæram hærente,
neſcio prorſus qua ratione, ne ob rotundi
tatem dilaberetur pendebat. Verùm ſupra
fidem omnem atque expectationem ars fuit,
atque audacia duorum Turcarum: tibi vi
ſa ac toti vrbi noſtræ refero. Duo erant
iuuenes corpore haud magno, ſed tereti:
quiſque illorum primus aſſumpto homine
in humeros per funem ad dimidium recti
anguli accliuem aſcendebat, & abſque
etiam ponderum auxilio. Inde adiectis gla
diis trium fermè palmorum longitudinis,
præacutis, aciéque nouaculæ, pedum mal
leolis, rurſus cum homine eodem aſcende
bat, adeò diſtentis pedibus vt nec in plana
terræ ſuperficie facilè fuerit ſic ambulare.
Inde funi ſuperpoſita tabula, pedibus verò
ſuppoſitis ſublicis quas noſtri ciues vocant
ſcancias, ſuper tabulam ſic poſitam ambula
bat, cùm tabula ipſa per ſe, ne vel momento
funi ſuperſtare poſſet. Deinde quinque
teretia ligna ferreo filo craſſiore transfixa,
ob idque cohærentia, ſed ita vt nullum
alteri poſſet rectè inſiſtere, vtrinque ſup
ponebat pedibus, cum quibus ſuper fu
nem ambulabat, cùm nemo ſic per planum
ſolum poſſit ambulare, imò ne ſtare queat,
hinc inde rotundis lignis, quæ craſſiora
brachio non eſſent dilabentibus. Poſtmo
dum ſuppoſitis patellis æneis abſque vin
culo, quas pedum extenſione retinere co
gebatur, ſuper fune ibat. Pòſt in caldario
(ſic enim Itali vas æneum vocant magnum)
ſedens ſtabat, caldarium ſupra funem pen
dulum, horribile dictu. Quòd verò proxi
mum miraculo fuit, haſtam cum ponderi
bus vaſi ſubduxit, vt caldarium in aëre
pendêre videretur. Nam haſtam retrò in
ter vas, & funem poſitam antè reduxit.
Saltabat ad rhythmum ſuper fune pulſan
te tympano, & modò ſe præcipitem ex il
la dabat hærens ſolo calce ( his oculis vidi)
modò tarſo, ac cymba pedis. Stupeat ne
ceſſe eſt qui videat alterum eorum diſten
tæ tenuiori funi, vt quæ pollicem non ex
cederet craſſitudine, inſiſtere, ac immota
tota ſuperiore parte, inferiorem tanto im
petu cum fune agitare, vt hinc inde palmis
pluſquàm duodecim celerrimè ac quaſi ia
culi iactu moueatur. Quòd verò minus pro
digioſum fuit, ſed ſupra fidem tamen om
nem humanæ potentiæ eſt, quòd cùm è
campo louiæ arcis ad turrim, quæ altiſſi
ma eſt, aſcendiſſet cum ponderibus, inde è
ſumma turri aſcendit ad trabem per funem,
150[Figure 150]
quæ à plano plus tribus partibus è quatuor
recti anguli adeò erecta erat, diſtabat. Ma
iore quoque miraculo deſcendit quàm aſ
cendiſſet, pronus ſcilicet tanquam ruitu
rus in caput. Animaduerſum eſt, pollice
pedis vtriuſque dum funem continet ad
uerſus alios digitos tanquam forcipe fer
rea, tantum vim ſuſtinuiſſe. Neque aliter
fieri potuit, vt vel aſcenderet tam erecto
fune, vel deſcendens non rueret præceps.
Voluit dum hæc ageret hominem ſecum
humeris ſuſtollere, magno pretio etiam ad
dito. Sed tam temerarij propoſiti compli
cem non inuenit. Itaque nil mirum eſt,
quoſcunque maximos principes hoc ſpecta
culo, vt re maximè egregia, delectatos fuiſ
ſe. Plebem verò cenſuiſſe arte dæmonum
hæc fieri, quandoquidem ſupra vires huma
nas viderentur. Sed ceſſauit admiratio poſt
quàm liberalitate tua, ac perſuaſionibus
alter eorum, rarò exemplo noſtræ ætatis
Chriſtianus factus eſt, exhibetque eadem
ſpectacula. Qui etiam prænomine tuo do
natus eſt. Hunc ſæpe vidimus vaſa tria fi
gulina rotunda, & parum caua, medio mu
nita orbiculo ex aurichalco cauo, ad capi
tis claui magnitudinem, ſerico circum or
biculum, ne diffluant munita, trifido ex
cipere, ideóque celeriter manu penè im
mota in diuerſas partes circumagere, vt
viſum effugerent. Cauſa eſt æquilibrio con
iuncta leuitas metalli, ac vis illa latens, de
turrim, quòd difficilius eſt, quum renes
in hac exercitatione multùm laborent. Idem
ſe è turri abſque ponderibus pronus per fu
nem, vſque ad ſolum extentis manibus
demittebat: nam robur adeò manibus, &
brachiis conſtans erat ac firmum. vt illis
ponderum vice vteretur. Idem, quod mi
ſerrimum eſt, funiculo ſatis tenui pede ſe
ſuſpendebat è fune vbi proximus maximè
turri erat, infame ſpectaculum atque hor
rendum. Robore inde renum & dorſi ma
nibus vinculum apprehendebat, atque ita
funi denuò ſe reſtituebat. Fingebant am
bo ſe cadere præcipites, ſumma verò pedis
hærebant funi capite prono. Quantum pe
dis ſummitati illius roboris ineſſe neceſſa
rium fuerit, intelligis: nam ſola curuatura
digitorum, atque ea in ſiniſtram partem
ſuſtinebantur. Puer etiam præcipitem ſe
dabat cum ſphæris, alteráque earum fune
inter pedis plantam, & ſphæram hærente,
neſcio prorſus qua ratione, ne ob rotundi
tatem dilaberetur pendebat. Verùm ſupra
fidem omnem atque expectationem ars fuit,
atque audacia duorum Turcarum: tibi vi
ſa ac toti vrbi noſtræ refero. Duo erant
iuuenes corpore haud magno, ſed tereti:
quiſque illorum primus aſſumpto homine
in humeros per funem ad dimidium recti
anguli accliuem aſcendebat, & abſque
etiam ponderum auxilio. Inde adiectis gla
diis trium fermè palmorum longitudinis,
præacutis, aciéque nouaculæ, pedum mal
leolis, rurſus cum homine eodem aſcende
bat, adeò diſtentis pedibus vt nec in plana
terræ ſuperficie facilè fuerit ſic ambulare.
Inde funi ſuperpoſita tabula, pedibus verò
ſuppoſitis ſublicis quas noſtri ciues vocant
ſcancias, ſuper tabulam ſic poſitam ambula
bat, cùm tabula ipſa per ſe, ne vel momento
funi ſuperſtare poſſet. Deinde quinque
teretia ligna ferreo filo craſſiore transfixa,
ob idque cohærentia, ſed ita vt nullum
alteri poſſet rectè inſiſtere, vtrinque ſup
ponebat pedibus, cum quibus ſuper fu
nem ambulabat, cùm nemo ſic per planum
ſolum poſſit ambulare, imò ne ſtare queat,
hinc inde rotundis lignis, quæ craſſiora
brachio non eſſent dilabentibus. Poſtmo
dum ſuppoſitis patellis æneis abſque vin
culo, quas pedum extenſione retinere co
gebatur, ſuper fune ibat. Pòſt in caldario
(ſic enim Itali vas æneum vocant magnum)
ſedens ſtabat, caldarium ſupra funem pen
dulum, horribile dictu. Quòd verò proxi
mum miraculo fuit, haſtam cum ponderi
bus vaſi ſubduxit, vt caldarium in aëre
pendêre videretur. Nam haſtam retrò in
ter vas, & funem poſitam antè reduxit.
Saltabat ad rhythmum ſuper fune pulſan
te tympano, & modò ſe præcipitem ex il
la dabat hærens ſolo calce ( his oculis vidi)
modò tarſo, ac cymba pedis. Stupeat ne
ceſſe eſt qui videat alterum eorum diſten
tæ tenuiori funi, vt quæ pollicem non ex
cederet craſſitudine, inſiſtere, ac immota
tota ſuperiore parte, inferiorem tanto im
petu cum fune agitare, vt hinc inde palmis
pluſquàm duodecim celerrimè ac quaſi ia
culi iactu moueatur. Quòd verò minus pro
digioſum fuit, ſed ſupra fidem tamen om
nem humanæ potentiæ eſt, quòd cùm è
campo louiæ arcis ad turrim, quæ altiſſi
ma eſt, aſcendiſſet cum ponderibus, inde è
ſumma turri aſcendit ad trabem per funem,
150[Figure 150]quæ à plano plus tribus partibus è quatuor
recti anguli adeò erecta erat, diſtabat. Ma
iore quoque miraculo deſcendit quàm aſ
cendiſſet, pronus ſcilicet tanquam ruitu
rus in caput. Animaduerſum eſt, pollice
pedis vtriuſque dum funem continet ad
uerſus alios digitos tanquam forcipe fer
rea, tantum vim ſuſtinuiſſe. Neque aliter
fieri potuit, vt vel aſcenderet tam erecto
fune, vel deſcendens non rueret præceps.
Voluit dum hæc ageret hominem ſecum
humeris ſuſtollere, magno pretio etiam ad
dito. Sed tam temerarij propoſiti compli
cem non inuenit. Itaque nil mirum eſt,
quoſcunque maximos principes hoc ſpecta
culo, vt re maximè egregia, delectatos fuiſ
ſe. Plebem verò cenſuiſſe arte dæmonum
hæc fieri, quandoquidem ſupra vires huma
nas viderentur. Sed ceſſauit admiratio poſt
quàm liberalitate tua, ac perſuaſionibus
alter eorum, rarò exemplo noſtræ ætatis
Chriſtianus factus eſt, exhibetque eadem
ſpectacula. Qui etiam prænomine tuo do
natus eſt. Hunc ſæpe vidimus vaſa tria fi
gulina rotunda, & parum caua, medio mu
nita orbiculo ex aurichalco cauo, ad capi
tis claui magnitudinem, ſerico circum or
biculum, ne diffluant munita, trifido ex
cipere, ideóque celeriter manu penè im
mota in diuerſas partes circumagere, vt
viſum effugerent. Cauſa eſt æquilibrio con
iuncta leuitas metalli, ac vis illa latens, de