Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Table of figures
<
1 - 30
[out of range]
>
<
1 - 30
[out of range]
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
264
"/>
ex eo nonnullos abſurdum deducere, quia .ſ. </
s
>
<
s
>in Ariſtotelica hypotheſi contineatur vnum quod
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1767
"/>
<
lb
/>
ſit continuum infinitum; at hoc moueri non poteſt. </
s
>
<
s
>Cęterùm duo me de hac ſententia mouent.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Primum
<
expan
abbr
="
quidẽ
">quidem</
expan
>
,
<
expan
abbr
="
qa
">quam</
expan
>
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
exiſtimauit
<
expan
abbr
="
abſurdũ
">abſurdum</
expan
>
<
expan
abbr
="
aliqñ
">aliquando</
expan
>
Ariſtoteles
<
expan
abbr
="
infinitũ
">infinitum</
expan
>
poſſe moueri,
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
quia, tametſi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1768
"/>
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
locũ
">locum</
expan
>
mutare nequit; at in ſeipſo moueri nil prohibet. </
s
>
<
s
>Verùm eſto, ſit ratio illa ad
<
expan
abbr
="
hominẽ
">hominem</
expan
>
, nanque
<
lb
/>
ſimpliciter
<
expan
abbr
="
mot9
">motus</
expan
>
ab
<
expan
abbr
="
ĩfinito
">infinito</
expan
>
reiectus eſt. 3. Phyſ. cùm
<
expan
abbr
="
cõclusũ
">conclusum</
expan
>
ſit
<
expan
abbr
="
infinitũ
">infinitum</
expan
>
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
poſſe moueri
<
expan
abbr
="
sĩpliciter
">simpliciter</
expan
>
,
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
qñ
">quin</
expan
>
nec
<
expan
abbr
="
tpe
">tempore</
expan
>
finito, nec infinito mouetur. </
s
>
<
s
>quid igitur oportebat, Ariſt. </
s
>
<
s
>in aliud
<
expan
abbr
="
abſurdũ
">abſurdum</
expan
>
detrudere
<
lb
/>
renitentem, quia .ſ. </
s
>
<
s
>tempore finito moueretur? </
s
>
<
s
>Satis
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
fuerat ipſum docere motum non iri. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Itaq.
">Itaque</
expan
>
<
lb
/>
obſerua, an, cùm motus tempore finito cernatur abſolui (à ſenſu
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
peterem huius abſurdi prin
<
lb
/>
cipium) atque hic ſit tanquam vnius continui, cuius tamen partes in
<
expan
abbr
="
infinitũ
">infinitum</
expan
>
alia moueatur ex
<
lb
/>
alia; quòd motus iſti ſtatuuntur ordinati, ſicut item ordo exiſtit in mobilibus atque mouentibus
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
cõmunicati
">communicati</
expan
>
nimirùm à priore ſecundo, ab hoc tertio, & ſic deinceps in
<
expan
abbr
="
infinitũ
">infinitum</
expan
>
, & cùm vnuſquiſ
<
lb
/>
que motus poſtulet aliquod tempus, quia ſint partes infinitę motus actu, deſiderent etiam partes
<
lb
/>
temporis actu infinitas; quo fiat, vt abſurdum ſit, cùm partes iſtæ motus deſiderent totidem tem
<
lb
/>
poris partes; abſoluantur tempore finito. </
s
>
<
s
>Sic nos ſucceſsioni partium motus abſurdum tribui
<
lb
/>
putamus. </
s
>
<
s
>Nec vrget obiectio, quandoquidem multos
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
rerum propè infinitarum motus obi
<
lb
/>
ri ſimul abſurdum non eſt, niſi motus ordinati fuerint, ſicut Socratis, & mei, & tui, quòd ſi fue
<
lb
/>
rint ordinati, quemadmodum illi qui ab Ariſtotele accipiuntur; abſurdum illud neceſſe eſt con
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1769
"/>
<
lb
/>
ſequatur. </
s
>
<
s
>Mihi ſubuenit hoc loco ex dictis reddere rationem, ecquid eſt, cur vbi milites ordinati
<
lb
/>
procedunt, ſi interualla omnium par ſit obſeruandum, poſteriores gradum accelerare cogantur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>id autem ex eo proficiſci videtur, quòd aliud eſt inſtans quo primus & ſecundus ordo moueri in
<
lb
/>
cipiunt: at inter inſtantia cadit tempus. </
s
>
<
s
>Ergo pro multitudine ordinum inſtantia
<
expan
abbr
="
multiplicãtur
">multiplicantur</
expan
>
,
<
lb
/>
& tempus quod illis includitur. </
s
>
<
s
>hoc ergo tempore
<
foreign
lang
="
grc
">ὑστερίζουσιν</
foreign
>
, & poſteriores veniunt ordines
<
lb
/>
ſubſequentes. </
s
>
<
s
>Ad ſecundam verò dubitationem reſpondebat D. Thomas inquiens, in prioribus
<
lb
/>
phyſiologiæ libris Ariſtotelem ſeuocare corpora & motus à certis rerum formis, & quaſi more
<
lb
/>
mathematico motum ſpectare. </
s
>
<
s
>Ita cùm ſimpliciter quantum relinquatur, non hoc, aut illud;
<
lb
/>
non repugnare naturæ, quòd diuerſa quanta continuentur. </
s
>
<
s
>Sed contra D. Thomam differebat.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Iandunus inquiens, eam poteſtatem, quia non promoueatur ad actum, non eſſe admittendam.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Neque
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
rerum natura patitur è rebus ſpecie diuerſis, cuiuſmodi
<
expan
abbr
="
ponũtur
">ponuntur</
expan
>
à Peripateticis corpus
<
lb
/>
cęleſte, & cętera elementa vnum fieri corpus. </
s
>
<
s
>Quamobrem ipſe diluebat aliter
<
expan
abbr
="
obiectionẽ
">obiectionem</
expan
>
pro
<
lb
/>
poſitam; primò quidem dicens hæc continuari poſſe, quia ſint eiuſdem generis,
<
expan
abbr
="
atq.
">atque</
expan
>
naturæ, de
<
lb
/>
inde ſtatuens propoſitionem Ariſtotelis non eſſe cathegoricam, ſed hypotheticam. </
s
>
<
s
>Veruntamen
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1770
"/>
<
lb
/>
in vtraque ſolutione, iudicio noſtro, decipitur: in prima ſanè, quoniam falſum eſt apud Ariſtote
<
lb
/>
lis ſectatoreis vniuerſa corpora eſſe generis eiuſdem, cùm cęlum à proximis corporibus
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
pluſ
<
lb
/>
quam genere diſtingui putetur, & ex altera materia conſtet atque noſtratia. </
s
>
<
s
>Prætereà quoniam
<
lb
/>
etiam ignis & terra, licet ſint eiuſdem generis, ſecum iungi non poſſunt. </
s
>
<
s
>Neque
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
corpora ſic ea
<
lb
/>
poſſunt fieri vnum; niſi fortè ſpecie illa continuationis, quæ reſpicit motum qua .ſ. </
s
>
<
s
>illa continua
<
lb
/>
dicuntur, quæ vnico motu, licet differant ſpecie, concitantur. </
s
>
<
s
>Adde quòd etiam ſic in eodem ſpa
<
lb
/>
tio temporis vnà moueri contingeret; ex quo efficeretur, vt nil prohiberet, quominus infinitus
<
lb
/>
motus abſolueretur tempore finito, quod certè demonſtrationem Ariſtotelis euertit. </
s
>
<
s
>Quin etiam
<
lb
/>
falſum eſt eam
<
expan
abbr
="
propoſitionẽ
">propoſitionem</
expan
>
eſſe hypotheticam, quanuis etiam, Simplicius idem approbarit, eiuſ
<
lb
/>
modi forſan eſt, quæ contineat id quod fieri
<
expan
abbr
="
põt
">potest</
expan
>
, his hypotheſis eſt: attamen ab Ariſtotele, tan
<
lb
/>
quam categorica vſurpatur, & talis, vt accipiatur de ineſſe. </
s
>
<
s
>Non igitur admodum apta Iandu
<
lb
/>
ni ſolutio, ni prorſus fallor. </
s
>
<
s
>Neque D. Thomam cogit illa ratio, vt interim pro illo & pro veri
<
lb
/>
tate, prout officium noſtrum eſt, aliquid dicamus: ſiquidem poteſtas non vniuſmodi ſit; neque
<
lb
/>
omnis ad actum dirigatur; verùm ea ſolum, quæ vocatur naturalis, ſed altera quædam eſt, quæ
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1771
"/>
<
lb
/>
eſt ſecundùm rationem, & cogitatione ſolùm admittitur, ob
<
expan
abbr
="
eamq́
">eamque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>cauſſam logica nuncupatur:
<
lb
/>
eſt verò non repugnantia
<
expan
abbr
="
terminorũ
">terminorum</
expan
>
, vt, quanuis res ipſa nunquam futura ſit, quia tamen defini
<
lb
/>
tiones ſubiecti & prædicati inter ſeſe
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
oppugnant, eiuſmodi propoſitio àc ſi vera ſit, aſſumatur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Ne fortè verò ſibi ſuſpecta ſit hæc definitio poteſtatum; animaduerte quæſo ipſummet Ariſtote
<
lb
/>
lem hæc eadem & explicantem & concludentem. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Habet
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
ipſe pro vero, proprium eſſe recti
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1772
"/>
<
lb
/>
tangere ſphæram in puncto; nihilominus id nunquam eſſe futurum priuilegio materiæ ſenſilis,
<
lb
/>
à qua neque rectum, neque ſphæra ſeiungi poſſunt, & id
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
tanquam verum: ſed quid verum di
<
lb
/>
co? </
s
>
<
s
>tanquam neceſſarium Geometra demonſtrat, quod tamen erit nunquàm. </
s
>
<
s
>Sic igitur & D.
<
lb
/>
Thomas conſimilem poteſtatem vſurpat, à qua item non abhorret Ianduni ſolutio, dum aſſumi
<
lb
/>
tur ea quæ ſunt generis eiuſdem continuari poſſe nulla habita ratione formarum quæ ſecundùm
<
lb
/>
naturam à materia ſimpliciter diuelli non poſſunt. </
s
>
<
s
>Quamobrem ipſe quoque non vidit, vt fieri
<
lb
/>
ſolet, id manticę, quod in tergo gerebat. </
s
>
<
s
>Sed enim vereor, ne illud etiam iure poſsit obiici D.
<
lb
/>
Thomæ, quòd ſi ita continua corpora fingantur, vnus omnium motus
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
tempore vel modico
<
lb
/>
eſſe queat. </
s
>
<
s
>quandò vna continui parte motu, cęterę eodem tempore commouentur. </
s
>
<
s
>Quapropter </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>