Guevara, Giovanni di, In Aristotelis mechanicas commentarii, 1627

Table of figures

< >
[Figure 81]
[Figure 82]
[Figure 83]
[Figure 84]
< >
page |< < of 303 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10019">
            <p id="N1810C" type="main">
              <s id="N18128">
                <pb pagenum="276" xlink:href="005/01/284.jpg"/>
              abripiens, circumagere: Quia poſtquam aqua è loco ripæ
                <lb/>
              continentis diſceſſerit, & vltrò ſe in gyrum mouere cæperit
                <lb/>
              per impetum repulſionis inde acceptum, partes eius exte­
                <lb/>
              riores, ſeu maioris circumferentiæ, ob maiorem velocitatem
                <lb/>
              propriam,
                <expan abbr="maioremq.">maioremque</expan>
              impetum ex incidentia receptum, ef­
                <lb/>
              ficaciùs agunt quàm interiores, quæ per minorem circum­
                <lb/>
              ferentiam commouentur, ac nullum immediatè repulſum
                <lb/>
              acceperunt à conſiſtenti ripa prædicta. </s>
              <s id="N18148">
                <expan abbr="Ideoq.">Ideoque</expan>
              non tantum
                <lb/>
              correſpondentem ſibi partem exteriorem lati corporis E,
                <lb/>
              nempe quæ remotior eſt à centro vorticis magis valent vl­
                <lb/>
              terius promouere, quàm illæ partem eiuſdem corporis in­
                <lb/>
              teriorem; ſed ipſaſmet partes aquæ interiores, quæ per mi­
                <lb/>
              nores ambitus circumuoluuntur magis compellere, ac in
                <lb/>
              minores circuitus reſtringere, quibus ſeſe adaptando ſimul
                <lb/>
              in ſpiras degenerant. </s>
              <s id="N1815E">Et ſic lata corporis magnitudo vnà
                <lb/>
              cum aqua tandem ad vorticis centrum reducitur. </s>
            </p>
            <p id="N18163" type="main">
              <s id="N18165">Quod ſi abſtractè loquendo quælibet maior, ac exterior
                <lb/>
              circumferentia velocius moueatur, quàm minor, & interior
                <lb/>
              circa idem centrum,
                <expan abbr="validiusq.">validiusque</expan>
              propterea corpora impelle­
                <lb/>
              re, aut ſecum rapere poſſe intelligatur, abſque eo, quod ad
                <lb/>
              hoc præſtandum circularem motum relinquat, ac in ſpiras
                <lb/>
              conuertatur, compellendo etiam circumferentias interiores
                <lb/>
              ad ſecum degenerandum ſimili modo. </s>
              <s id="N18179">Id tamen in propo­
                <lb/>
              ſito locum non habet, tum quia aquæ fluenti, & ob inciden­
                <lb/>
              tiam aliquam ſe retorquenti, nullus in rigore præſcribitur
                <lb/>
              circulus, quem debeat perficere, nec partibus eius exterio­
                <lb/>
              ribus interdicitur acceſſus ad interiores, ſicut circumferen­
                <lb/>
              tiæ exteriori ſolidi corporis ad interiorem, à qua profectò
                <lb/>
              æquè diſtat in circulo: tum quia non eſt eadem proportio
                <lb/>
              exceſſus in velocitate, & efficacitate inter circumferentiam
                <lb/>
              exteriorem, & interiorem in circulo conſiſtentis materiæ
                <lb/>
              dum rotatur, atque inter partes exteriores, & interiores
                <lb/>
              aquæ per incidentiam quandam circumuolutas. </s>
              <s id="N18190">Quando­
                <lb/>
              quidem ſemper eſt maior exceſſus in iſtis, quàm in illis. </s>
              <s id="N18195">Vt
                <lb/>
              qui duplici ex cauſa proficiſcatur; tàm ſcilicet ex maiori
                <lb/>
              ambitu, quem perficiunt in æquali tempore, quàm ex maio-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>