Scholium.
Obſerua primò, ſi planum reflectens cedit, vel mobile ipſum, rem
aliter eſſe explicandam.
aliter eſſe explicandam.
Secundò tribus modis planum cedere, primò per diuiſionem partium ſi fran
gantur; 2° per diuiſionem ſine fractione propriè ſumpta, ſed cum ceſsione.
gantur; 2° per diuiſionem ſine fractione propriè ſumpta, ſed cum ceſsione.
Tertiò, ſine diuiſione, ſed non ſine compreſsione.
Exemplum primi generis habes in charta, ſeu vitro, quæ dum reflectit fran
gitur: exemplum ſecundi in cera molli, vel pingui terrâ; tertii denique in men
brana tenſa, vel fune tenſo: ſimiliter mobile ipſum tribus modis cedere
poteſt 1° cum diuiſione partium, & fractione, ſic dum vitrum à marmore refle
ctitur in mille partes abit.2° ſine fractione, ſed non ſine depreſsione; ſic
plumbum deprimitur in corpus durum impactum, aut cera mollis. 3° ſine
diuiſione, ſed non ſine aliqua compreſsione, ſic veſicca inflata reflectitur.
gitur: exemplum ſecundi in cera molli, vel pingui terrâ; tertii denique in men
brana tenſa, vel fune tenſo: ſimiliter mobile ipſum tribus modis cedere
poteſt 1° cum diuiſione partium, & fractione, ſic dum vitrum à marmore refle
ctitur in mille partes abit.2° ſine fractione, ſed non ſine depreſsione; ſic
plumbum deprimitur in corpus durum impactum, aut cera mollis. 3° ſine
diuiſione, ſed non ſine aliqua compreſsione, ſic veſicca inflata reflectitur.
Itaque duo ſunt planorum genera.
Primum eſt eorum, quæ non cedunt
præ duritie. Secundum eorum, quæ cedunt vel per fractionem, vel per de
preſsionem, vel per compreſsionem: per fractionem dupliciter; primò ſi
alterantur tantùm aliquæ partes minutiores, vt fit in molliori lapide;
Secundò ſi per fractionem corpus diuidatur in partes notabiles, vt fit in
vitro, glacie; adde totidem genera mobilium.
præ duritie. Secundum eorum, quæ cedunt vel per fractionem, vel per de
preſsionem, vel per compreſsionem: per fractionem dupliciter; primò ſi
alterantur tantùm aliquæ partes minutiores, vt fit in molliori lapide;
Secundò ſi per fractionem corpus diuidatur in partes notabiles, vt fit in
vitro, glacie; adde totidem genera mobilium.
Obſerua tertiò eſſe tres alias combinationes;
vel enim mobile reflecti
tur à mobili, ſed non pellitur à plano, & hæc eſt pura reflexio; vel pellitur
à plano ſine motu præuio, vel ſimul reflectitur, & pellitur à plano, quod
ſimul mouetur. Obſerua 4° cum mouetur corpus reflectens à mobili im
pacto tres eſſe quoque combinationes, vel enim cum mouetur corpus refle
ctens, reflectitur, ſeu retroagitur mobile impactum, vel conſiſtit, ſeu quie
ſcit, vel non retroagitur, ſed idem iter proſequitur. Obſerua 5° cum ſint
quinque veluti ſtatus corporis reflectentis; nam vel eſt molle, vel preſsi
bile, vel durum vel fragile, vel friabile, & totidem ſtatus mobilis, eſſe 25.
combinationes, vt patet ex regula combinationum, in quo non eſt diffi
cultas; igitur deinceps conſiderabo reflexionem ratione potiùs materiæ
corporis, tùm reflexi, tùm reflectentis, ſit ergo.
tur à mobili, ſed non pellitur à plano, & hæc eſt pura reflexio; vel pellitur
à plano ſine motu præuio, vel ſimul reflectitur, & pellitur à plano, quod
ſimul mouetur. Obſerua 4° cum mouetur corpus reflectens à mobili im
pacto tres eſſe quoque combinationes, vel enim cum mouetur corpus refle
ctens, reflectitur, ſeu retroagitur mobile impactum, vel conſiſtit, ſeu quie
ſcit, vel non retroagitur, ſed idem iter proſequitur. Obſerua 5° cum ſint
quinque veluti ſtatus corporis reflectentis; nam vel eſt molle, vel preſsi
bile, vel durum vel fragile, vel friabile, & totidem ſtatus mobilis, eſſe 25.
combinationes, vt patet ex regula combinationum, in quo non eſt diffi
cultas; igitur deinceps conſiderabo reflexionem ratione potiùs materiæ
corporis, tùm reflexi, tùm reflectentis, ſit ergo.
Theorema 51.
Deſtruitur impetus in reflexione ex multis capitibus: primò, ratione diuer
ſæ determinationis, ſi talis eſt vt aliquid impetus ſit fruſtrà, ſuppoſita
etiam perfecta duritie mobilis, & plani & figura apta. Secundò, ratione
diuiſionis partium vel plani, vel mobilis, vel vtriuſque; ſi enim alteran
tur partes, fit quaſi foſſula, quam ſenſim ſubit mobile, cumque ſingulis
inſtantibus ſit noua difficultas ſuperanda, ſemper inde imminuitur impe
tus: adde quod minor eſt determinatio plani quod cadit; igitur minor
eſt motus reflexus; igitur plùs impetus eſt fruſtrà; igitur plùs deſtruitur;
ſi autem planum vel ipſum mobile propter fragilitatem in partes diſsi
liat, etiam deſtruitur aliquid impetus; Tertio ratione impreſsionis;
Quarto ratione compreſsionis; Quintò ratione repulſionis; Sextò ra
tione liberioris ceſsionis; ſed hæc omnia minutiùs videntur eſſe ex
plicanda.
ſæ determinationis, ſi talis eſt vt aliquid impetus ſit fruſtrà, ſuppoſita
etiam perfecta duritie mobilis, & plani & figura apta. Secundò, ratione
diuiſionis partium vel plani, vel mobilis, vel vtriuſque; ſi enim alteran
tur partes, fit quaſi foſſula, quam ſenſim ſubit mobile, cumque ſingulis
inſtantibus ſit noua difficultas ſuperanda, ſemper inde imminuitur impe
tus: adde quod minor eſt determinatio plani quod cadit; igitur minor
eſt motus reflexus; igitur plùs impetus eſt fruſtrà; igitur plùs deſtruitur;
ſi autem planum vel ipſum mobile propter fragilitatem in partes diſsi
liat, etiam deſtruitur aliquid impetus; Tertio ratione impreſsionis;
Quarto ratione compreſsionis; Quintò ratione repulſionis; Sextò ra
tione liberioris ceſsionis; ſed hæc omnia minutiùs videntur eſſe ex
plicanda.