Musschenbroek, Petrus van, Physicae experimentales, et geometricae de magnete, tuborum capillarium vitreorumque speculorum attractione, magnitudine terrae, cohaerentia corporum firmorum dissertationes: ut et ephemerides meteorologicae ultraiectinae

Table of handwritten notes

< >
< >
page |< < (274) of 795 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div176" type="section" level="1" n="176">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6503" xml:space="preserve">
              <pb o="274" file="0288" n="288" rhead="PRÆFATIO."/>
            mali vivo extrinſecus applicatorum & </s>
            <s xml:id="echoid-s6504" xml:space="preserve">per vaſa capillaria anguſtiſſi-
              <lb/>
            ma, Abſorbentia vocata, uſque in ſanguinem delatorum: </s>
            <s xml:id="echoid-s6505" xml:space="preserve">ingreſſus
              <lb/>
            fluidorum, effuſorum in cavitatibus corporis, in vaſa abſorbentia
              <lb/>
            ſubtiliſſima; </s>
            <s xml:id="echoid-s6506" xml:space="preserve">veluti ſunt in plexubus Choroideis Cerebri, in cavitate
              <lb/>
            Pectoris, in Pericardio, abdominis Peritonæo, Scroto, tunica va-
              <lb/>
            ginali, in Iride Oculi, in ligamentis juncturas oſſium ambientibus
              <lb/>
            &</s>
            <s xml:id="echoid-s6507" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s6508" xml:space="preserve">Ingreſſus fluidorum, oleorumque in vaſa & </s>
            <s xml:id="echoid-s6509" xml:space="preserve">canales lapidum
              <lb/>
            omnium, ſive fuerint homogeneæ ſubſtantiæ, ſive diverſi coloris
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s6510" xml:space="preserve">duritiei maculas habeant; </s>
            <s xml:id="echoid-s6511" xml:space="preserve">ut plurima alia tranſeam corpora, quæ
              <lb/>
            canalibus poriſve pertuſa liquores in ſe rapiunt, quemadmodum vi-
              <lb/>
            trei tubi. </s>
            <s xml:id="echoid-s6512" xml:space="preserve">Ex quibus liquet, capillarium tuborum phænomena non
              <lb/>
            tam exigui in Phyſicis habenda eſſe momenti, aut adeo arctis eo-
              <lb/>
            rum utilitatem circumſcribi limitibus, ut modo cauſa ad ſolos hos
              <lb/>
            tubos, non ad plurimos in Natura alios, ex diverfâ compoſitos ma-
              <lb/>
            teriâ, pertineret.</s>
            <s xml:id="echoid-s6513" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6514" xml:space="preserve">Videntur hoc bene perſpexiſſe Eruditi, qui idcirco in eruenda
              <lb/>
            effectuum horum cauſa plurimum operæ poſuerunt, uti Hookius,
              <lb/>
            Honoratus Fabry, Sinclarius, Boyleus, Rohaultus, Sturmius,
              <lb/>
            Carreus, Hombergius, Bernouillius, Newtonus, Jurinus, Peti-
              <lb/>
            tus, Fayus. </s>
            <s xml:id="echoid-s6515" xml:space="preserve">Quia autem elapſo fæculo perverſa maxime viguit
              <lb/>
            philoſophandi methodus, innixa potius Hypotheſibus, quam Ex-
              <lb/>
            perimentis, atque ex paucis ſolvi problema ſatis poſſe credebatur;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6516" xml:space="preserve">variæ illico conditæ ſunt hypotheſes effictæque cauſæ, ex quibus
              <lb/>
            phænomena explicabantur; </s>
            <s xml:id="echoid-s6517" xml:space="preserve">ſed infeliciſſimo ſucceſſu; </s>
            <s xml:id="echoid-s6518" xml:space="preserve">nam indies
              <lb/>
            pluribus detectis effectibus prioris ratiocinii infirmitas apparebat; </s>
            <s xml:id="echoid-s6519" xml:space="preserve">
              <lb/>
            quare recentiores Philoſophi, refutatis antiquis, alias ſuggeſſerunt
              <lb/>
            cauſas; </s>
            <s xml:id="echoid-s6520" xml:space="preserve">quarum abſurdo iterum â poſterioribus detecto, novæ in ſce-
              <lb/>
            nam prodiere nec meliores nec magis ſtabiles; </s>
            <s xml:id="echoid-s6521" xml:space="preserve">unde hic, uti cum
              <lb/>
            aliis quoque accidit phænomenorum aſſumtis cauſis, quot capi-
              <lb/>
            ta, tot ſententias invenimus. </s>
            <s xml:id="echoid-s6522" xml:space="preserve">Sed omnis hæc turba orta fuit, quia
              <lb/>
            non ſatis Experimentis inſudatum eſt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6523" xml:space="preserve">nimium attribuebatur vi-
              <lb/>
            ribus rationis, quibus ſe in omnia Naturæ arcana penetrare poſſe
              <lb/>
            præcipiti feſtinatione Philoſophi conſiſi ſunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s6524" xml:space="preserve">Hoc obſervato, di-
              <lb/>
            verſâ prorſus methodo Thema de Tubis capillaribus tractandum ju-
              <lb/>
            dicavi, plurima inſtituendo experimenta, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6525" xml:space="preserve">ſobrie ratiocinando; </s>
            <s xml:id="echoid-s6526" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Corollaria ex Experimentis deducta, iterum aliis confirmando, </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>