Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
9
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg89
"/>
<
lb
/>
quod non pendeat ab vtroque; mutuas enim ſibi operas præſtant. </
s
>
<
s
>Verum quia non dubitatur
<
lb
/>
id, accidentiaúe valeant ad cognoſcendum quid eſt, quod philoſophus naturalis ſępiſsimè cogi
<
lb
/>
tur vti demonſtrationibus à ſigno, hoc tanquam firmamento conſtituto, quæramus de modo
<
lb
/>
quo accidens id efficiat. </
s
>
<
s
>Omnium ſententię meo quidem iudicio, ad duo capita referri poſſe vi
<
lb
/>
dentur. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Nonnulli enim accipiunt proportionem inter mentem & ea, quæ mente comprehen
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg90
"/>
<
lb
/>
di poſſunt, qualis eſt inter materiam & formam naturalem. </
s
>
<
s
>Nam veluti materia non accipit
<
lb
/>
formas naturales ſine quadam affectione pręcurrente nimirum accidentium, ſic mens non po
<
lb
/>
teſt, inquiunt, accipere formas intelligendas ſine pręcedente affectione, hæc verò accedit per
<
lb
/>
accidentia quæ mouent ſenſum. </
s
>
<
s
>At verò præter id, quod incidunt in errorem communem,
<
lb
/>
quia putant albedinem à ſenſu cognoſci, quando cognoſcitur hoc album, neſcio vtrum mens
<
lb
/>
requirat eiuſmodi affectionem nécne: ſiquidem mens videatur eſſe poteſtas quę, vbi pręſens fue
<
lb
/>
rit obiectum, è veſtigio operatur, & percipit. </
s
>
<
s
>flagitat ſanè phantaſma, vt mens efficiens habeat.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>quod illuſtret & intelligendum faciat, ſed vt afficiens, non puto. </
s
>
<
s
>Namque ea quæ affectionem
<
lb
/>
poſtulant, docet experientia tempore quoque abſolui. </
s
>
<
s
>Accedit etiam quod affectio præcedit in
<
lb
/>
eadem materia, in qua debet accipi forma. </
s
>
<
s
>Sed mens per ſe non afficitur, niſi à re intelligenda,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg91
"/>
<
lb
/>
hæc verò iam actu facta vt à mente efficiente, vt ipſi volunt, aut à forma ipſa ſubſtantia quæ per
<
lb
/>
ſe mentem informat. </
s
>
<
s
>Nihil ergo præcedit in mente, quod afficiat mentem ad intelligendum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Cui quoque rei ſignum eſſe poteſt quod vti affectio præcedat à minore tenditur ad maius, & ab
<
lb
/>
imperfecto ad perfectum. </
s
>
<
s
>Atqui mens vbi percepit maius, multò facilius concipit
<
expan
abbr
="
quoq;
">quoque</
expan
>
minus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Docent alij ſic accidentia nos in notitiam ſubſtantiæ ducere, quia ſubſtantia non poſsit excitare
<
lb
/>
facultates cognoſcendi ſine accidentibus quaſi vtatur animus his accidentibus, vt ſic dixerim,
<
lb
/>
pro vehiculo ſubſtantiarum. </
s
>
<
s
>Quæ item ratio videtur imperfecta; quia deſiderarem ego mihi
<
lb
/>
explicari modum quo, poſtquàm ſubſtantia per accidentia concepta fuerit, mens ſubſtantiæ no
<
lb
/>
titiam conſequatur: vt puta, quomodo ex eo quòd Luna lumine priuetur, percipiamus cauſſas
<
lb
/>
& definitionem defectus. </
s
>
<
s
>Itaque mihi videtur ita ſenſiſſe Ariſtoteles. </
s
>
<
s
>Cùm globus ille prędi
<
lb
/>
camentorum omnium, quod vocamus indiuiduum, pepulit ſenſus noſtros, & ex repetitione
<
lb
/>
facta memoria productum eſt vniuerſale, quod, vt alibi docui, concretum eſt vt album, quan
<
lb
/>
tum, mobile, reſoluitur à mente in ſuas partes & illo inuento ſine quo cętera non exiſtunt, ſed il
<
lb
/>
lud ſine aliis, hoc verò eſt ipſa ſubſtantia, ſiue vt primum excipiens, velut animus, ſiue vt cuius
<
lb
/>
eſt aliquod primum excipiens, vt animal, vt poſtea declarabimus, tum concipi ſubſtantiam.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg92
"/>
<
lb
/>
Huius autem reſolutionis duo fundamenta eſſe coniicio. </
s
>
<
s
>primum analyticum quod traditur ab
<
lb
/>
Ariſtotele, cum docet
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
quemadmodum inuenienda ſint ea quæ inſunt quatenus ipſum. </
s
>
<
s
>Nam
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg93
"/>
<
lb
/>
proponitur in primis aliquod inueſtigandum, eius vniuerſa attributa percenſentur, & vbi vnum
<
lb
/>
ex illis occurrat, quod ita ſe habeat ad attributum, vt eo poſito primò ponatur, & cum ſublatum
<
lb
/>
fuerit ſecum quoque perimet attributum, id dicimus ineſſe quatenus ipſum, & illam eſſe
<
expan
abbr
="
primã
">primam</
expan
>
<
lb
/>
cauſſam & eſſentiam accidentis, quæ prius elucet in demonſtratione, poſtmodo degenerat in
<
lb
/>
quid eſt, & in definitione ſumitur. </
s
>
<
s
>Alterum fundamentum petitur è prima philoſophia. </
s
>
<
s
>Quo
<
lb
/>
niam accidens ita ſe habet ad ſubſtantiam, vt ad ipſam neceſſariò referatur, & ſicut vnum è rela
<
lb
/>
tiuis ſuapte natura notionem affert alterius, ſic accidens affert notionem ſubſtantiæ in qua ineſt;
<
lb
/>
ac primum ſubſtantiæ, cum qua comprehenditur, vt album in cygno cognoſcitur, aut charta;
<
lb
/>
quia tamen non applicat ſeſe neceſſariò ad chartam aut cygnum; ſed ſine vtriſque percipi po
<
lb
/>
teſt, non tamen ſine aliquo, notionem affert ſubſtantię ſimpliciter, ad extremum indicat illam
<
lb
/>
ſubſtantiam, cui perpetuò comitatur, vt ſine ipſa non exiſtat, & vbi hoc ſit, illa quoque adſit
<
lb
/>
oporteat, & per illam cæteris inſit, quæ vbi fuerit euoluta, per ſe ipſam patet, & ita lucet, vt acci
<
lb
/>
dens quoque quod ex ipſa pendet, illuſtret. </
s
>
<
s
>Quapropter ille progreſſus ab accidentibus ad ſub
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg94
"/>
<
lb
/>
ſtantias pertinet ad doctrinam confuſam & incohatam, cùm ceteroquin in doctrina diſtincta
<
lb
/>
& abſoluta accidens ex ſubſtantia cognoſcatur. </
s
>
<
s
>Neque verò te intelligere velim progreſſum ab
<
lb
/>
accidente ad ſubſtantiam eiuſmodi eſſe, vt accidens prius ſine ſubſtantia cognoſcatur; neque
<
lb
/>
enim notio relatiui ab alterius notione ſeiungitur: ſed cum eo tempore ſimul cum accidentibus
<
lb
/>
ſubſtantia noſcatur accidentia præſtant, vt ſubſtantia per ſe concipi queat. </
s
>
<
s
>Ita fit, vt ſubſtantia
<
lb
/>
& cauſſa per ſe poſt primam notionem, quæ auxilio ſenſus accedit, vt ens ſimpliciter accipiatur,
<
lb
/>
& efficiat primam ſubſtantię notionem, mox appareat, vt cauſſa, & ſic notionem complexam fa
<
lb
/>
ciat ex qua principia demonſtrationis exiſtunt; vltimo accipiatur, vt quid eſt, & compleat defi
<
lb
/>
nitionem. </
s
>
<
s
>Sic igitur accidentia non proximè ſed remotè perducunt ad quid eſt, tùm quòd non
<
lb
/>
ſunt prędicata in quid, ſed ea ſignificant quę prędicantur in quid; tùm quòd per multos gradus
<
lb
/>
euehi, & regredi oportet mentem noſtram, vt aſſequatur ipſum quid eſt. </
s
>
<
s
>Non omnia tamen ac
<
lb
/>
cidentia conducunt ad huiuſmodi progreſſum: quippe quod ea, quę ſunt per accidens, ideſt, non
<
lb
/>
habent certas cauſſas ex hoc ordine deiiciantur. </
s
>
<
s
>cùm enim certas cauſſas non habeant, ſolum af
<
lb
/>
ferunt notionem ſubſtantiæ ſimpliciter, quia ſine illa nunquam exiſtunt, ſed nihil amplius, quod </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>