290278Diſſertatio Nona.
cylindrus;
camque ſcaphij latera ambirent flammam, atque hæc
ſuo calore hinc & hinc plus ceræ liquaret, quàm poſſet exile el-
lychnium ſoluere in flammam, ſenſim liquata cera excreſcens
in ſcaphio, maximam ellychnij partem demerſam circumqua-
que obſidebat, atque imbuebat ſuo humore, nec erat igniculis
facultas ſe agitandi; propterea flamma ita minuebatur, vt demum
periret.
ſuo calore hinc & hinc plus ceræ liquaret, quàm poſſet exile el-
lychnium ſoluere in flammam, ſenſim liquata cera excreſcens
in ſcaphio, maximam ellychnij partem demerſam circumqua-
que obſidebat, atque imbuebat ſuo humore, nec erat igniculis
facultas ſe agitandi; propterea flamma ita minuebatur, vt demum
periret.
Dand.
Vno verbo, quoties igniculorum agitatio impeditur,
ignis extinguitur: id quod non ſemper frigori tribuendum, quam-
uis hoc vim habeat conſtringendi, ac motum impediendi: pro-
pterea non aſſentior Flauiano apud Macrobium lib. 7. Saturnalio-
rum dicenti, *Quid aceto frigidius, quod culpatum vinum eſt? So-*
*lum enim hoc ex omnibus humoribus cr eſcentem flammam vio-*
*lenter extinguit, dum per frigus ſuum calorem vincit elementi. *
Aceto ſiquidem flammam extingui validiùs, quàm aquâ, ad-
mitto, & ad vſum comprimendi incendij ſeruatum ab Antiquis
acetum, manifeſtum eſt ex ff. de penu legata l. qui penum. vbi Vl-
pianus ait, *Penori acetum quoque cedere nemo dubitat, niſi extin-*
*guendi ignis cauſà fuerit paratum: tunc enim eſui, potuique non fuit. *
Non tamen continuò frigidum eſſe acetum permitto. Scio pluri-
mos ex vino Spiritus euanuiſſe cum aceſceret, non tamen omni-
bus particulis inflammabilibus acetum caret, cum ex eo elici poſ-
ſit liquor æquè flagrans atque Spiritus vini; ſi videlicet ex plum-
bo in calcem excocto extrahatur Sal ope aceti deſtillati: quia enim
particulæ ſalinæ aceti vniuntur ſali ipſius plumbi, Spiritus vino-
ſi à Salium captiuitate liberantur; ideoque ſi extractus plumbi Sal
in Retortâ vrgeatur igne, Spiritus vinoſus propellitur in Recipiens,
qui conflagrabit, ſicuti Spiritus è vino eductus. Quare ex ipſius
aceti natura, non ex eius frigidâ qualitate petenda eſt vis compe-
ſcendi flammam; quia videlicet auolantibus ex vino Spiritibus
atque Sulphureis particulis non paucis, particulæ Salinę præualen-
tes confluxerunt, & exaltatæ ſunt in aceto: hoc autem corpori
ignito affuſum, in quo ſulphureæ particulæ agitantur, eatenus
flammam comprimit, quatenus aceti ſalinæ particulæ ſulphureis
ligni ardentis particulis commiſcentur, & vniuntur, earumque mo-
tum retardantes efficiunt, ne confertim erumpant, adeoque extin-
guitur flamma. Eadem planè eſt ratio, cur acetum ſiue intus ſuſce-
ptum, ſiue extrinſecùs adhibitum refrigerare dicatur,
ignis extinguitur: id quod non ſemper frigori tribuendum, quam-
uis hoc vim habeat conſtringendi, ac motum impediendi: pro-
pterea non aſſentior Flauiano apud Macrobium lib. 7. Saturnalio-
rum dicenti, *Quid aceto frigidius, quod culpatum vinum eſt? So-*
*lum enim hoc ex omnibus humoribus cr eſcentem flammam vio-*
*lenter extinguit, dum per frigus ſuum calorem vincit elementi. *
Aceto ſiquidem flammam extingui validiùs, quàm aquâ, ad-
mitto, & ad vſum comprimendi incendij ſeruatum ab Antiquis
acetum, manifeſtum eſt ex ff. de penu legata l. qui penum. vbi Vl-
pianus ait, *Penori acetum quoque cedere nemo dubitat, niſi extin-*
*guendi ignis cauſà fuerit paratum: tunc enim eſui, potuique non fuit. *
Non tamen continuò frigidum eſſe acetum permitto. Scio pluri-
mos ex vino Spiritus euanuiſſe cum aceſceret, non tamen omni-
bus particulis inflammabilibus acetum caret, cum ex eo elici poſ-
ſit liquor æquè flagrans atque Spiritus vini; ſi videlicet ex plum-
bo in calcem excocto extrahatur Sal ope aceti deſtillati: quia enim
particulæ ſalinæ aceti vniuntur ſali ipſius plumbi, Spiritus vino-
ſi à Salium captiuitate liberantur; ideoque ſi extractus plumbi Sal
in Retortâ vrgeatur igne, Spiritus vinoſus propellitur in Recipiens,
qui conflagrabit, ſicuti Spiritus è vino eductus. Quare ex ipſius
aceti natura, non ex eius frigidâ qualitate petenda eſt vis compe-
ſcendi flammam; quia videlicet auolantibus ex vino Spiritibus
atque Sulphureis particulis non paucis, particulæ Salinę præualen-
tes confluxerunt, & exaltatæ ſunt in aceto: hoc autem corpori
ignito affuſum, in quo ſulphureæ particulæ agitantur, eatenus
flammam comprimit, quatenus aceti ſalinæ particulæ ſulphureis
ligni ardentis particulis commiſcentur, & vniuntur, earumque mo-
tum retardantes efficiunt, ne confertim erumpant, adeoque extin-
guitur flamma. Eadem planè eſt ratio, cur acetum ſiue intus ſuſce-
ptum, ſiue extrinſecùs adhibitum refrigerare dicatur,