Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Page concordance

< >
Scan Original
271 234
272 235
273 236
274 237
275 238
276 239
277 240
278 241
279 242
280 243
281 244
282 245
283 246
284 247
285 248
286 249
287 250
288 251
289 252
290 253
291 254
292 255
293 256
294 257
295 258
296 259
297 260
298 261
299 262
300 263
< >
page |< < (256) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div542" type="section" level="1" n="180">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s10756" xml:space="preserve">
              <pb o="256" file="292" n="293" rhead="Comment. in II Cap. Sphæræ."/>
            dici poterit Septentrionalis, uel Meridionalis, quia uiam eclipticam nunquæ
              <lb/>
            deſerit. </s>
            <s xml:id="echoid-s10757" xml:space="preserve">Idemq; </s>
            <s xml:id="echoid-s10758" xml:space="preserve">dicendum eſt de ſtellis fixis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10759" xml:space="preserve">cæteris planetis, qui ſub Ecli-
              <lb/>
            ptica ad amuſſim conſt ituti fuerint.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s10760" xml:space="preserve">
              <note position="left" xlink:label="note-292-01" xlink:href="note-292-01a" xml:space="preserve">Verticalis
                <lb/>
              circulus ꝓ-
                <lb/>
              prie dictus
                <lb/>
              ſecat cœ@ũ
                <lb/>
              i hemiſ phæ
                <lb/>
              riũ berea-
                <lb/>
              le, & auſtra
                <lb/>
              le.</note>
            </s>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s10761" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Praeter</emph>
            duos modos prædictos accipitur adhuc aliter apud Aſtrono-
              <lb/>
            mos pars Borealis, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s10762" xml:space="preserve">Meridionalis. </s>
            <s xml:id="echoid-s10763" xml:space="preserve">Nã circulus Verticalis ꝓprie dictus, qui
              <lb/>
            videlicet per uerticẽ capitis, ſeu Zenith cuiuſcunq; </s>
            <s xml:id="echoid-s10764" xml:space="preserve">loci, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10765" xml:space="preserve">cõmunes ſectio-
              <lb/>
            nes Aequatoris, Horizõtisq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s10766" xml:space="preserve">incedit, eſtq; </s>
            <s xml:id="echoid-s10767" xml:space="preserve">ad Horizontẽ rectus, diuidit quoq;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s10768" xml:space="preserve">vniuerſum cælũ in duo hemiſphæria, quorũ illud, quod à dicto Verticalicir-
              <lb/>
            culo in Boreã porrigi tur, Septẽtrionale, alterũ aũt, quod ad Meridiem uer-
              <lb/>
            git, Meridionale uocatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s10769" xml:space="preserve">Hoc pacto intelligit partẽ Borealẽ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10770" xml:space="preserve">Meridionali
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-292-02" xlink:href="note-292-02a" xml:space="preserve">Tripliciter
                <lb/>
              cœlũ in he
                <lb/>
              miſphæriũ
                <lb/>
              boreale, &
                <lb/>
              auſtrale di-
                <lb/>
              uiditur, nẽ-
                <lb/>
              pe ab Ae-
                <lb/>
              quatore, E-
                <lb/>
              cliptica, &
                <lb/>
              Verticali.</note>
            Ptolemæus in libello de Analemmate, ipſumq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s10771" xml:space="preserve">ſequuntur omnes Aſtronomi
              <lb/>
            qui horologiorũ Solariũ deſcriptiones tradunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s10772" xml:space="preserve">Eſt enim hæc tertia acceptio,
              <lb/>
            partis Septentrionalis, Meridionalisq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s10773" xml:space="preserve">cõmodiſſima pro horologiorũ deſcri-
              <lb/>
            ptionibus. </s>
            <s xml:id="echoid-s10774" xml:space="preserve">Itaq; </s>
            <s xml:id="echoid-s10775" xml:space="preserve">tribus circulis, nẽpe Aequatore, Zodiaco, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10776" xml:space="preserve">Verticali ꝓprie
              <lb/>
            dicto tripliciter ſphæra ab Aſtronomis diſtribuitur in hemiſphæriũ Boreale,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s10777" xml:space="preserve">Auſtrale: </s>
            <s xml:id="echoid-s10778" xml:space="preserve">quod hoc loco cõmonere lectorẽ uolui, ut attente cõſideret, quã-
              <lb/>
            do ſcriptores mentionẽ dictarum partium cæli faciunt, in qua ſignificatione
              <lb/>
            intelligant hemiſphęriũ Septẽtrionale, Meridionaleve. </s>
            <s xml:id="echoid-s10779" xml:space="preserve">Ex hac acceptione ef
              <lb/>
            ficitur, ut Sol in ſignis Borealibus decurrens iuxta ortum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10780" xml:space="preserve">occaſum dicatur
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-292-03" xlink:href="note-292-03a" xml:space="preserve">Sol quo pa
                <lb/>
              cto eodem
                <lb/>
              die ſit bo-
                <lb/>
              realis, & au
                <lb/>
              ſtralis.</note>
            Septentrionalis reliquo uero dieitempore ante, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10781" xml:space="preserve">poſt meridiem, Meridio-
              <lb/>
            nalis uocetur. </s>
            <s xml:id="echoid-s10782" xml:space="preserve">Quod quidem intelligendum eſt in habitatione Boreali.</s>
            <s xml:id="echoid-s10783" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div545" type="section" level="1" n="181">
          <head xml:id="echoid-head189" xml:space="preserve">V.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s10784" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Ecliptica</emph>
            eſt terminus, à quo computantur latitudines omnium ſtella-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-292-04" xlink:href="note-292-04a" xml:space="preserve">Ecliptica
                <lb/>
              terminus
                <lb/>
              eſt, à quo la
                <lb/>
              titudines
                <lb/>
              aſtrorũ ſu-
                <lb/>
              putantur.</note>
            rum, punctorumque cæli, quemadmodum Aequator omnes declinationes
              <lb/>
            aſtrorum terminat. </s>
            <s xml:id="echoid-s10785" xml:space="preserve">In hoc enim differt latitudo ſtellarum ab earundem decli-
              <lb/>
            natione, quòd latitudo eſt diſtantia ab Ecliptica, declinatio uero diſtantia ab
              <lb/>
            Aequatore: </s>
            <s xml:id="echoid-s10786" xml:space="preserve">quamuis nonnulli, inter quos etiam eſt auctor noſter, ſine ullo di
              <lb/>
            ſcrimine utramq; </s>
            <s xml:id="echoid-s10787" xml:space="preserve">diſtantiam interdum appellent declinationem, non tñ ſim-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-292-05" xlink:href="note-292-05a" xml:space="preserve">Latitudo
                <lb/>
              ſtellarum
                <lb/>
              ꝗd, & quo
                <lb/>
              modo à de
                <lb/>
              clinatione
                <lb/>
              difſerat.</note>
            pliciter. </s>
            <s xml:id="echoid-s10788" xml:space="preserve">Latitudinem enim dicunt declinationẽ ab Ecliptica; </s>
            <s xml:id="echoid-s10789" xml:space="preserve">Declinationem
              <lb/>
            uero proprie dictã, declinationem ab Aequatore. </s>
            <s xml:id="echoid-s10790" xml:space="preserve">Sed ſatius eſt cũ alijs
              <emph style="sc">A</emph>
            ſtro-
              <lb/>
            nomis cuilibet harum diſtantiarum propriũ, ac peculiare attribuere nomen.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s10791" xml:space="preserve">Vtraque autem diſtantia eſt duplex, ſecundum quod ſtella quæuis recedit ab
              <lb/>
            Ecliptica, uel Aequatore in Boream, aut Meridiem. </s>
            <s xml:id="echoid-s10792" xml:space="preserve">Nam ſi ſtella ab Ecliptica
              <lb/>
            ad Boream uergit, dicitur habere latitudinem Septentrionalẽ: </s>
            <s xml:id="echoid-s10793" xml:space="preserve">Si uero in me-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-292-06" xlink:href="note-292-06a" xml:space="preserve">Latitudo,
                <lb/>
              & declina-
                <lb/>
              tio ſtellarũ
                <lb/>
              borealis, &
                <lb/>
              auſtralis, &
                <lb/>
              qua ratio-
                <lb/>
              ne utraque
                <lb/>
              mẽſuretur.</note>
            ridiem deflectit, latitudinem Meridionalem habere pronunciatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s10794" xml:space="preserve">Eadem ra-
              <lb/>
            tione ſtella recedens ab Aquatore uerſus Septen trionẽ habet declinationem
              <lb/>
            Septentrionalem ſeu Borealem; </s>
            <s xml:id="echoid-s10795" xml:space="preserve">Recedens autem in Auſtrum, declinationem
              <lb/>
            Auſtralem, Meridionalemve obtinet. </s>
            <s xml:id="echoid-s10796" xml:space="preserve">Latitudinẽ cuiuſcunque ſtellæ metiun-
              <lb/>
            tur Aſtronomi circulo maximo, qui per polos Zodiaci & </s>
            <s xml:id="echoid-s10797" xml:space="preserve">per centrum ſtellæ
              <lb/>
            ducitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s10798" xml:space="preserve">Atque hic circulus dici ſolet circulus latitudinis. </s>
            <s xml:id="echoid-s10799" xml:space="preserve">Vnde ab Aſtrono-
              <lb/>
            mis latitudo ſtellæ ita definitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s10800" xml:space="preserve">Latitudo ſtellæ eſt arcus circuli maximi, qui
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-292-07" xlink:href="note-292-07a" xml:space="preserve">Circulus
                <lb/>
              latitudinis</note>
            per Zodiaci polos, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10801" xml:space="preserve">per centtum ſtellæ incedit, interceptus inter Eclipticam
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s10802" xml:space="preserve">uerum locum ſtellę Gradus autem Eclipticæ, per quem circulus latitudinis
              <lb/>
            tranſit, dicitur gradus longitudinis ſtellæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s10803" xml:space="preserve">Oſtendit enim, quot gradus interci
              <lb/>
            piantur inter ipſum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s10804" xml:space="preserve">principium ♈, à quo longitudo ſtellæ cuiuſuis ſumi
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-292-08" xlink:href="note-292-08a" xml:space="preserve">Longitudo
                <lb/>
              ſtellæ quid</note>
            debet, ſecundum ſucceſſio nem ſignorũ procedendo; </s>
            <s xml:id="echoid-s10805" xml:space="preserve">Vt longitudo ſtellæ non
              <lb/>
            ſit aliud, quàm arcus Eclipticæ ab initio ♈, uſque ad circulum latitudinis
              <lb/>
            ſtellæ ſecundum ſignorum ſeriem computatus. </s>
            <s xml:id="echoid-s10806" xml:space="preserve">Declinatio uero ſtellæ </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>