Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
291 239
292 240
293 241
294 242
295 243
296 244
297 245
298 246
299 247
300 248
301 249
302 250
303 251
304 252
305 253
306 254
307 255
308 256
309 257
310 258
311 259
312 260
313 261
314 262
315 263
316 264
317 265
318 266
319 267
320 268
< >
page |< < (241) of 389 > >|
293241PARS TERTIA. illam ſaturitatem, conſpirat cum iis, quæ diximus de ignea
11catio in hac
Theoria.
ſubſtantia, ubi ipſam reſpectivam ſaturitatem abunde explica-
vimus.
Dum autem fluidum vi mutua agente abit ex altera
ſubſtantia in alteram;
facile patet, debere ipſa etiam ea cor-
pora, quorum particulæ ipſum fluidum, quanquam viribus in-
æqualibus, ad ſe trahunt, ad ſe invicem accedere, ac facile
itidem patet, cur aer humidus, in quo ob admixtas aquæ par-
ticulas vidimus citius manum frigeſcere, electricis phænome-
nis contrarius ſit, vaporibus abripientibus illico, quod in ca-
tena a globi ſibi proximi frictione in ipſo excitatum, &
avul-
ſum congeritur.
Secunda pars, ex qua Batavicum experimen-
tum pendet, &
ſucceſſus plani Frankliniani, aliquanto diffici-
lior, explicatione tamen ſua non caret.
Fieri utique poteſt,
ut in certis corporibus ingens ſit ejus ſubſtantiæ copia ob at.
tractionem ingentem, & ad exiguas diſtantias pertinentem,
congeſta, quæ in aliquanto majore diſtantia in repulſionem
tranſeat, ſed attractioni non prævalentem.
Hæc repulſio cum
illa copia materiæ poteſt eſſe in cauſa, ne per ejuſmodi ſub-
ſtantias tranſire poſſit is vapor, &
ne per ipſam ſuperficiem
excurrat, nec vero ad eam accedat ſatis;
niſi alterius ſubſtan-
tiæ adjunctæ actio ſimul ſuperveniat, &
adjuvet. Tum vero
ubi lamina ſit tenuis, poteſt repulſio, quam exercent particulæ
fluidi prope alteram ſuperficiem ſiti, agere in particulas ſitas
circa ſuperficiem alteram:
ſed adhuc fieri poteſt, ut ea non
poſſit ſatis ad vincendam attractionem, qua hærent particulis
ſibi proximis:
verum ſi ea adjuvetur ex una parte ab attractio-
ne corporis admoti per communicationem electrici, &
ex alte-
ra creſcat acceſſu novi fluidi advecti ad ſuperficiem oppoſitam,
quod vim ipſam repulſivam intendat;
tum vero ipſa prævaleat.
Ipſa autem prævalente, effluet ex ulteriore ſuperficie ejus flui-
di pars novum illud corpus admotum ingreſſa, ac ex ejus par-
tis remotione, ceſſante parte vis repulſivæ, quam nimirum id,
quod effluit, exercebat in particulas citerioris ſuperficiei, ipſi
citeriori ſuperficiei adhæreat jam idcirco major copia fluidi e-
lectrici admota per aquam, vel aurum, donec tamen, commu-
nicatione extrorſum reſtituta per ſeriem corporum ſola com-
municatione electricorum, defluxus ex altera ſuperficie pateat
ad alteram.
Porro explicationem hujuſmodi & illud confir-
mat, quod experimentum in lamina nimis craſſa non ſuccedit.

Quod autem per ſubſtantiam natura ſua electricam non per-
meet, ut æqualitatem acquirat, id ipſum provenire poſſet ab
exigua diſtantia, ad quam extendatur ingens ejus attractiva vis
in illam ſubſtantiam fluidam, &
aliquanto majore diſtantia
ſuarum particularum a ſe invicem:
nam in eo caſu altera
particula ſubſtantiæ per ſe electricæ, utut ſpoliata magna par-
te ſui fluidi, non poterit rapere partem ſatis magnam fluidi
alteri parti affuſi, &
appreſſi.
513. Hæc quidem an eo modo ſe habeant, definire non licet.
22Quod videatur

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index