Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of Notes
<
1 - 4
[out of range]
>
[Note]
Page: 110
[Note]
Page: 110
[Note]
Page: 111
[Note]
Page: 111
[Note]
Page: 111
[Note]
Page: 112
[Note]
Page: 112
[Note]
Page: 112
[Note]
Page: 113
[Note]
Page: 113
[Note]
Page: 113
[Note]
Page: 114
[Note]
Page: 114
[Note]
Page: 115
[Note]
Page: 115
[Note]
Page: 115
[Note]
Page: 116
[Note]
Page: 117
[Note]
Page: 117
[Note]
Page: 117
[Note]
Page: 118
[Note]
Page: 118
[Note]
Page: 118
[Note]
Page: 119
[Note]
Page: 119
[Note]
Page: 119
[Note]
Page: 120
[Note]
Page: 120
[Note]
Page: 121
[Note]
Page: 121
<
1 - 4
[out of range]
>
page
|<
<
(243)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
243
"
file
="
0295
"
n
="
295
"
rhead
="
PARS TERTIA.
"/>
tate ſua effugerit huc uſque obſervantium oculos, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quod per
<
lb
/>
intermedias vires ſuas connectat etiam maſſas remotas, ſi for-
<
lb
/>
te ex ſola diverſa combinatione punctorum habentium vires ab
<
lb
/>
eadem illa mea curva expreſſas id etiam phænomenon prove-
<
lb
/>
nire non poſſit. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Sed ad hæc omnia rite evolenda, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">illuſtran-
<
lb
/>
da ſingulares tractatus, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">longæ perquiſitiones requirerentur;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">hic mihi ſatis eſt indicaſſe ingentem Theoriæ meæ foecundi-
<
lb
/>
tatem, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">uſum in difficillimis quibuſcunque Phyſicæ etiam
<
lb
/>
particularis partibus pertractandis.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">516. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Supereſt, ut poſtremo loco dicamus hic aliquid de al-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0295-01
"
xlink:href
="
note-0295-01a
"
xml:space
="
preserve
">Quid materia,
<
lb
/>
& unde ejus vi-
<
lb
/>
res: tria diver-
<
lb
/>
ſa principia, a
<
lb
/>
quibus proveni-
<
lb
/>
re poſſunt.</
note
>
terationibus, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">transformationibus corporum. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Pro materia
<
lb
/>
mihi ſunt puncta indiviſibilia, inextenſa, prædita vi inertiæ,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">viribus mutuis expreſſis per ſimplicem continuam curvam
<
lb
/>
habentem determinatas illas proprietates, quas expreſſi a num.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">117, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quæ per æquationem quoque algebraicam definiri po-
<
lb
/>
teſt. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">An hæc virium lex ſit intrinſeca, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">eſſentialis ipſis in-
<
lb
/>
diviſibilibus punctis; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">an ſit quiddam ſubſtantiale, vel acci-
<
lb
/>
dentale ipſis ſuperadditum, quemadmodum ſunt Peripatetico-
<
lb
/>
rum formæ ſubſtantiales, vel accidentales; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">an ſit libera lex
<
lb
/>
Auctoris Naturæ, qui motus ipſos ſecundum legem a ſe pro
<
lb
/>
arbitrio conſtitutam dirigat: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">illud non quæro, nec vero inve-
<
lb
/>
niri poteſt per phænomena, quæ eadem ſunt in omnibus iis
<
lb
/>
ſententiis. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Tertia eſt cauſarum occaſionalium ad guſtum Car-
<
lb
/>
teſianorum, ſecunda Peripateticis inſervire poteſt, qui in quo-
<
lb
/>
vis puncto poffunt agnoſcere materiam, tum formam ſubſtan-
<
lb
/>
tialem exigentem accidens, quod ſit formalis lex virium, ut
<
lb
/>
etiam, ſi velint, deſtructa ſubſtantia, remanere eadem acciden-
<
lb
/>
tia in individuo, poſſint conſervare individuum iſtud accidens,
<
lb
/>
unde ſenſibilitas remanebit prorſus eadem, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quæ pro di-
<
lb
/>
verſa combinatione ejuſmodi accidentium pertinentium ad di-
<
lb
/>
verſa puncta, erit diverſa. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Prima ſententia videtur eſſe pluri-
<
lb
/>
morum e Recentioribus, qui impenetrabilitatem, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">activas
<
lb
/>
vires, quas admittunt Leibnitiani, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Newtoniani paſſim, vi-
<
lb
/>
dentur agnoſcere pro primariis materiæ proprietatibus in ipſa
<
lb
/>
ejus eſſentia ſitis. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Poteſt utique hæc mea Theoria adhiberi in
<
lb
/>
omnibus hiſce philoſophandi generibus, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſuo cujuſque pecu-
<
lb
/>
liari cogitandi modo aptari poteſt.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">517. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Hæc materia mihi eſt prorſus homogenea, quod perti-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0295-02
"
xlink:href
="
note-0295-02a
"
xml:space
="
preserve
">Homogeneitas
<
lb
/>
elementorum.
<
lb
/>
Si ea non ad-
<
lb
/>
mittatur, quan-
<
lb
/>
to plures com-
<
lb
/>
binationes per
<
lb
/>
diverſas leges
<
lb
/>
virium: for
<
lb
/>
mam ſubſtan-
<
lb
/>
tialem, & ac.
<
lb
/>
cidentia poſſe
<
lb
/>
Peripateticos, ſi
<
lb
/>
velint, agnoſce-
<
lb
/>
re in ipſis pun-
<
lb
/>
ctis.</
note
>
net ad legem virium, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">argumenta, quæ hobeo pro homoge-
<
lb
/>
neitate, expoſui num. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">92. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Siqua occurrent Naturæ phæno-
<
lb
/>
mena, quæ per unicum materiæ genus explicari non poſſint;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">poterunt adhiberi plura genera punctorum cum pluribus legibus
<
lb
/>
inter ſe diverſis, atque id ita, ut tot leges ſint, quot ſunt bi-
<
lb
/>
naria generum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">præterea, quot ſunt ipſa genera, ut illa-
<
lb
/>
rum ſingulæ exprimant vires mutuas inter puncta pertinentia
<
lb
/>
ad bina ſingulorum binariorum genera, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">harum ſingulæ vires
<
lb
/>
mutuas inter puncta pertinentia ad idem genus, ſingulæ pro
<
lb
/>
generibus ſingulis. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Porro inde mirum ſane, quanto </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>