Benedetti, Giovanni Battista de, Io. Baptistae Benedicti ... Diversarvm specvlationvm mathematicarum, et physicarum liber : quarum seriem sequens pagina indicabit ; [annotated and critiqued by Guidobaldo Del Monte]

Page concordance

< >
Scan Original
341 329
342 330
343 331
344 332
345 333
346 334
347 335
348 336
349 337
350 338
351 339
352 340
353 341
354 342
355 343
356 344
357 345
358 346
359 347
360 348
361 349
362 350
363 351
364 352
365 353
366 354
367 355
368 356
369 357
370 358
< >
page |< < (284) of 445 > >|
    <echo version="1.0">
      <text type="book" xml:lang="la">
        <div xml:id="echoid-div7" type="body" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div477" type="chapter" level="2" n="6">
            <div xml:id="echoid-div544" type="section" level="3" n="13">
              <div xml:id="echoid-div544" type="letter" level="4" n="1">
                <pb o="284" rhead="IO. BAPT. BENED." n="296" file="0296" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/pageimg/0296"/>
              </div>
            </div>
            <div xml:id="echoid-div548" type="section" level="3" n="14">
              <div xml:id="echoid-div548" type="letter" level="4" n="1">
                <head xml:id="echoid-head416" xml:space="preserve">DE IVSTITIA COMMVTATIVA.</head>
                <head xml:id="echoid-head417" style="it" xml:space="preserve">Franciſco Ferrario Anciſa Iuriſconſulto
                  <reg norm="ſenatorique" type="simple">ſenatoriq́ꝫ</reg>
                apud
                  <lb/>
                ſubalpinos grauißimo.</head>
                <p>
                  <s xml:id="echoid-s3522" xml:space="preserve">
                    <emph style="sc">SAepivs</emph>
                  inter nos dum oportunitas vicinarum ædium, & amoris mutui
                    <lb/>
                  vis, ad familiaria trahunt colloquia ego de meis mathematicis, tu de tuis
                    <lb/>
                  legibus, in quibus tractandis magnum tibi nomen comparaſti loquuti ſu
                    <lb/>
                  mus. </s>
                  <s xml:id="echoid-s3523" xml:space="preserve">Cum vero nonnunquam de mirabili iuſtitiæ commutatíuæ inſtitu
                    <lb/>
                  to non ingratus incidiſſet ſermo, dixi modum, quo formam ſuam à proportionali-
                    <lb/>
                  tate arithmetica diſiuncta, & non a coniuncta deſumat, à nemine literis proditum
                    <lb/>
                  eſſe, libet autem nunc per otium latius explicare. </s>
                  <s xml:id="echoid-s3524" xml:space="preserve">dixi enim à diſiuncta, & non con-
                    <lb/>
                  iuncta proportionalitate, quia in coniuncta, ſeu continua nullo pacto fieri poteſt
                    <lb/>
                  talis commutatio, cum ſemper quatuor terminos ad minus tranſeat, vt nunc vide-
                    <lb/>
                  bimus.</s>
                </p>
                <p>
                  <s xml:id="echoid-s3525" xml:space="preserve">Exempli gratia, Petrus ex ſuis bonis tribuat Ioanni aliquid valoris quinquagin
                    <lb/>
                  ta aureorum.</s>
                </p>
                <p>
                  <s xml:id="echoid-s3526" xml:space="preserve">Vnde priuſquam Ioannes aliquid ex ſuis bonis retribuat Petro, bona ipſius Pe-
                    <lb/>
                  tri diminuta erunt per quinquaginta aureos, bona verò ipſius Ioannis, aucta toti-
                    <lb/>
                  dem aureis.</s>
                </p>
                <p>
                  <s xml:id="echoid-s3527" xml:space="preserve">Ecce nunc quo pacto conftituti ſunt .4. termini in proportionalitate aritmetica,
                    <lb/>
                  per quos ſit talis permutatio, ſed nondum æquata, niſi fiat æqualis retributio à Ioan-
                    <lb/>
                  ne ad Petrum, vt videbimus.</s>
                </p>
                <p>
                  <s xml:id="echoid-s3528" xml:space="preserve">Cogitentur itaque .4. termini aritmeticè proportionales
                    <var>.C.A.B.D</var>
                  . </s>
                  <s xml:id="echoid-s3529" xml:space="preserve">Ita quod
                    <var>.A.</var>
                    <lb/>
                  mediante ſignificentur bona Ioannis
                    <var>.B.</var>
                  vero Petri, prius quam Petrus aliquid ex bo
                    <lb/>
                  nis ſuis tribuat Ioanni. </s>
                  <s xml:id="echoid-s3530" xml:space="preserve">Tunc Petrus ſecat partem vnam ex
                    <var>.B.</var>
                    <reg norm="eamque" type="simple">eamq́;</reg>
                  dat ipſi Ioan-
                    <lb/>
                  ni, vnde ipſi Petro remanet
                    <var>.D</var>
                  . </s>
                  <s xml:id="echoid-s3531" xml:space="preserve">Ioanni autem
                    <var>.C.</var>
                  quatuor igitur termini conſtituti
                    <lb/>
                  ſunt
                    <var>.B.D.C.A.</var>
                  quorum
                    <var>.B.</var>
                  primus
                    <var>.A.</var>
                  quartus
                    <var>.C.</var>
                  uero tertius
                    <var>.D.</var>
                    <reg norm="autem" type="wordlist">aũt</reg>
                  ſecundus, ſed
                    <lb/>
                  B. et
                    <var>.A.</var>
                  ſunt in ſua naturali mediocritate abſque defectu vel exceſſu ſui ipſius. </s>
                  <s xml:id="echoid-s3532" xml:space="preserve">Non
                    <lb/>
                  ita tamen ſe habet
                    <var>.C.</var>
                  et
                    <var>.D.</var>
                  quia
                    <var>.D.</var>
                  deficit
                    <var>.C.</var>
                  autem excedit à ſua priori quantitate.
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="echoid-s3533" xml:space="preserve">Nihilominus iſti .4. termini conſtituti ſunt in ipſa aritmetica proportionalitate, nam
                    <lb/>
                  eadem quantitate qua
                    <var>.D.</var>
                  diminuta eſt à
                    <var>.B.</var>
                  eadem
                    <var>.C.</var>
                  aucta eſt ſupra
                    <var>.A</var>
                  .</s>
                </p>
                <p>
                  <s xml:id="echoid-s3534" xml:space="preserve">Sed quia
                    <var>.B.</var>
                  et
                    <var>.A.</var>
                  tantummodo iuſti ſunt termini
                    <var>.C.</var>
                  uerò et
                    <var>.D.</var>
                  iniuſti, vt ad ſuam
                    <lb/>
                  priorem æqualitatem reuertantur, oportebit ex
                    <var>.C.</var>
                  ſecare aliquam partem æqualis
                    <lb/>
                  valoris ei, qua
                    <var>.C.</var>
                  ſuperat
                    <var>.A.</var>
                  vel qua
                    <var>.D.</var>
                  minor eſt
                    <var>.B.</var>
                  & ipſam partem addere ipſi
                    <var>.D.</var>
                    <lb/>
                  vt bona Petri reuertantur ad priorem ſuam quantitatem ipſius
                    <var>.B.</var>
                  & bona Ioannis
                    <lb/>
                  remaneant æqualia
                    <var>.A.</var>
                  vt prius.</s>
                </p>
                <p>
                  <s xml:id="echoid-s3535" xml:space="preserve">Quare neceſſarium non eſt, vt talis proportionalitas ſit coniuncta (vt inquit Eu
                    <lb/>
                  f
                    <gap/>
                  atius ſeu Michael Epheſius,
                    <lb/>
                  ſuper quinto capite libr. quin-
                    <lb/>
                    <figure xlink:label="fig-0296-01" xlink:href="fig-0296-01a" number="319">
                      <image file="0296-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/figures/0296-01"/>
                    </figure>
                  ti Ethicorum) tribus terminis
                    <lb/>
                  contenta, imò oportet ut ipſa
                    <lb/>
                  diſiuncta ſit, ut diximus, vbi
                    <lb/>
                  non eſt neceſſe quod
                    <var>.A.</var>
                  æqualis ſit
                    <var>.B.</var>
                  aliquo modo.</s>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>