297245PARS TERTIA.
quas eadem habere debet cum aliis maſſis, quas nimirum de-
11unde alteratio
nes, & tran-
formationes. terminabunt numeri, & combinationes, ac motus earum, &
datur radix omnium mutationum, quæ ipſi poſſunt accidere.
Quoniam vero ſunt quædam combinationes peculiares, quæ ex-
hibent quaſdam peculiares proprietates conſtantes, quas deter-
minavimus, & expoſuimus, nimirum ſuæ pro cohæſione, &
variis ſoliditatum gradibus, ſuæ pro fluiditate, ſuæ pro elaſti-
citate, ſuæ pro mollitie, ſuæ pro certis acquirendis figuris, ſuæ
pro certis habendis oſcillationibus, quæ & per ſe, & per vires
ſibi affixas diverſos ſapores pariant, & diverſos odores, & co-
lorum diverſas conſtantes proprietates exhibeant, ſunt autem
aliæ combinationes, quæ inducunt motus, & mutationes non
permanentes, uti eſt omne fermentationum genus; poſſunt a
primis illis conſtantium proprietatum combinationibus deſumi
ſpecificæ corporum formæ, & differentiæ, & per haſce poſte-
riores habebuntur alterationes, & transformationes.
11unde alteratio
nes, & tran-
formationes. terminabunt numeri, & combinationes, ac motus earum, &
datur radix omnium mutationum, quæ ipſi poſſunt accidere.
Quoniam vero ſunt quædam combinationes peculiares, quæ ex-
hibent quaſdam peculiares proprietates conſtantes, quas deter-
minavimus, & expoſuimus, nimirum ſuæ pro cohæſione, &
variis ſoliditatum gradibus, ſuæ pro fluiditate, ſuæ pro elaſti-
citate, ſuæ pro mollitie, ſuæ pro certis acquirendis figuris, ſuæ
pro certis habendis oſcillationibus, quæ & per ſe, & per vires
ſibi affixas diverſos ſapores pariant, & diverſos odores, & co-
lorum diverſas conſtantes proprietates exhibeant, ſunt autem
aliæ combinationes, quæ inducunt motus, & mutationes non
permanentes, uti eſt omne fermentationum genus; poſſunt a
primis illis conſtantium proprietatum combinationibus deſumi
ſpecificæ corporum formæ, & differentiæ, & per haſce poſte-
riores habebuntur alterationes, & transformationes.
520.
Inter illas autem proprietates conſtantes poſſunt ſeligi
22Diſcrimen in-
ter transforma-
tionem, & al-
terationem. quædam, quæ magis conſtantes ſint, & quæ non pendeant a
permixtione aliarum particularum, vel etiam, quæ ſi amit-
tantur, facile, & prompte acquirantur, & illæ haberi pro eſ-
ſentialibus illi ſpeciei, quibus conſtanter mutatis habeatur trans-
formatio, iiſdem vero manentibus, habeatur tantummodo al-
teratio. Sic ſi fluidi particulæ alligentur per alias, ut motum
circa ſe invicem habere non poſſint, ſed illarum textus, & vi-
rium genus maneat idem; conglaciatum illud fluidum dicetur
tantummodo alteratum, non vero etiam mutatum ſpecifice.
Ita alterabitur etiam, & non ſpecifice mutabitur corpus, au-
cta quantitate materiæ igneæ, quam in poris continet, vel au-
cto motu ejuſdem, vel etiam aucta aliqua ſuarum partium oſ-
cillatione, ac dicetur calefactione nova alteratum tantummodo:
& aquæ maſſa, quæ poſt ebullitionem redit ad priorem for-
mam, erit per ipſam ebullitionem alterata, non transformata:
figuræ itidem mutatio, ubi ex cera, vel metallo diverſa fiunt
opera, alterationem quandam inducet. At ubi mutatur ille
textus, qui habebatur in particulis, atque id mutatione con-
ſtanti, & quæ longe alia phænomena præbeat; tum vero dice-
tur corrumpi, & transformari corpus. Sic ubi e ſolidis cor-
poribus generetur permanens aer elaſticus, & vapores elaſtici
ex aqua, ubi aqua in terram concreſcat, ubi commixtis ſub-
ſtantiis pluribus arcte inter ſe cohæreant novo nexu earum par-
ticulæ, & novum mixtum efforment, ubi mixti particulæ ſe-
paratæ per ſolutionem nexus ipſius, quod accidit in putrefa-
ctione, & in fermentationibus plurimis, novam ſingulæ con-
ſtitutionem acquirant, habebitur transformatio.
22Diſcrimen in-
ter transforma-
tionem, & al-
terationem. quædam, quæ magis conſtantes ſint, & quæ non pendeant a
permixtione aliarum particularum, vel etiam, quæ ſi amit-
tantur, facile, & prompte acquirantur, & illæ haberi pro eſ-
ſentialibus illi ſpeciei, quibus conſtanter mutatis habeatur trans-
formatio, iiſdem vero manentibus, habeatur tantummodo al-
teratio. Sic ſi fluidi particulæ alligentur per alias, ut motum
circa ſe invicem habere non poſſint, ſed illarum textus, & vi-
rium genus maneat idem; conglaciatum illud fluidum dicetur
tantummodo alteratum, non vero etiam mutatum ſpecifice.
Ita alterabitur etiam, & non ſpecifice mutabitur corpus, au-
cta quantitate materiæ igneæ, quam in poris continet, vel au-
cto motu ejuſdem, vel etiam aucta aliqua ſuarum partium oſ-
cillatione, ac dicetur calefactione nova alteratum tantummodo:
& aquæ maſſa, quæ poſt ebullitionem redit ad priorem for-
mam, erit per ipſam ebullitionem alterata, non transformata:
figuræ itidem mutatio, ubi ex cera, vel metallo diverſa fiunt
opera, alterationem quandam inducet. At ubi mutatur ille
textus, qui habebatur in particulis, atque id mutatione con-
ſtanti, & quæ longe alia phænomena præbeat; tum vero dice-
tur corrumpi, & transformari corpus. Sic ubi e ſolidis cor-
poribus generetur permanens aer elaſticus, & vapores elaſtici
ex aqua, ubi aqua in terram concreſcat, ubi commixtis ſub-
ſtantiis pluribus arcte inter ſe cohæreant novo nexu earum par-
ticulæ, & novum mixtum efforment, ubi mixti particulæ ſe-
paratæ per ſolutionem nexus ipſius, quod accidit in putrefa-
ctione, & in fermentationibus plurimis, novam ſingulæ con-
ſtitutionem acquirant, habebitur transformatio.
521.
Si poſſemus inſpicere intimam particularum conſtitu-
33Quid require-
retur ad inſpi-
ciendam for-
mam intimam,
unde licere tionem, & textum, ac diſtinguere a ſe invicem particulas or-
dinum gradatim altiorum a punctis elementaribus ad hæc no-
ſtra corpora; fortaſſe inveniremus aliqua particularum
33Quid require-
retur ad inſpi-
ciendam for-
mam intimam,
unde licere tionem, & textum, ac diſtinguere a ſe invicem particulas or-
dinum gradatim altiorum a punctis elementaribus ad hæc no-
ſtra corpora; fortaſſe inveniremus aliqua particularum
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib