Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[Figure 101]
[102] FRONTE.
[103] A
[104] Græcorum ædes earumq́; partium diſpoſitiones.A. peristylium amplum.E. peristylium primum.C. aditus amplus.D. aditus ab uno ad aliudperiſtylium.E. proſtas ubi eraut duæ antæ.F. G. Antithalamus.H. I. gynæconitides.K. cu-bicuUmdiebria.L. S. oeci,& bibliotecæ,& ubi ſunt pictores.M. R. pinacotbecæ.N. cyzicena triclinia.O. porticus ad ſeptentrionem.P. cellæ hostiariæ.Q. oeci quadrati.T. V. porticus ad triclinia cizcena.X. hypæthra loca.r. oeci magni ubi matres familiarũ cum lanificijs habent ſeſſiones.Z. hoſpitalia.1. thirorium.2. Equilia.3. cubicula.4. meſaulæ & andronæ.5. triclinia quo-tidiana.6. posthalamus.7. thalamus.8. porticus Rhodiaca altior. T QVNMRN8SALKICHXYYFEG76B543O32P21
[105] Pauimentorum genera.Filandri.Anticum.
[106] c d f b c 8
[107] CHOROBATES.2 I 3 2
[108] d 10 10 a d 50 50 50 c 50 ba s d s 7 {1/14} 25 s b ce 8 8 10 84 f hm 5 43 3 4 4 3 3 4 4 5 5 5 53 5 4
[109] Figura ex meſolabio Architæ ad inueniendas medias.c t @ @ q p o n m l k l h g f p e o ξ v M @ k I o h j ε δ r B d s R q P o N M L K I H G F E L x c 6 N ς ε ξ γ B a
[110] Veſtigium meſolabij Architæ.
[111] Orthographia meſolabij Architæ.
[112] Demonſtratio Eratoſtbenis. a g t cb f b d
[113] Instrumentum Eratoſthenis. m a x g n b c n i o l v q p b e f k d
[114] Vſ{us} demonſtratio Eratoſtbenis cum inſtrumento. a h n ek l i o d b 8 m c 4
[115] Inſtrumentum Platonis. f i n o m
[116] cubus. 8 8 64 8 8 8 8 512 8s e
[117] Demonstratio Archita. p l k b o i m b e d af
[118] Demonctration Platonis. d e b c g
[119] Demostratio ter tiæ proprietatis, & aſſumptionis Nicomedis.instrumentum Nicomedis. f h d g b s n m k a
[120] Duplicatio cubi. e a b c d f g
[121] Dimonctratio prrima proprie tatis. s n m l k
[122] Vſus inſtrume ti Nicomedis & eius demő ſtratio. l e b c g f a k h i
[123] h
[124] b d c e f g
[125] a b c e d
[126] Secunda proprietas lineæ flexæ.f n e b g i d m k c
[127] a. centrum mundi.b. oculus in ſuperficie terræc. ſydus.d. uertex.b c a. angulus diuerſitatis. c d 6 a
[128] a b deferens.c. deferentis centrum.d e. epicyclus.a. centrum epicycli.f. mundi centrum.a. iugum deferentis.b. antiiugum.d. iugum epicycli. d a e c s b
[129] a b g. concentricum.d. eius centrum.e z b. eccentricum.t. eius centrum.k z. epicyclus.b. eius centrum.d t. b z. œquales.t z. d b. œquales.motus { concentrici b d a. \\ epicycli k b z. \\ eccentrici z t e. \\ anguli œquales Sol utroque modo uidetur in z. per li-neam d z. e a t d b z b k
[130] a b g. eccentricum.d. eius centrum.e. centrum mundi.a d g. linea ingi.b. centrm Solis.e z. linea medij motus parallela li-neœ b d.c b. linea ueri motus.b e z. angulus œquatio. z b a d e
< >
page |< < (266) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div688" type="section" level="2" n="128">
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s19926" xml:space="preserve">
                <pb o="266" file="514.01.298" n="298" rhead="LIBEROCTAVVS."/>
              tantur autem ac primum uaporum pericula, aut ſi locum mutauerimus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19927" xml:space="preserve">aliunde aquam quæſierimus, aut
                <lb/>
              ſi utrinque ad dextram & </s>
              <s xml:id="echoid-s19928" xml:space="preserve">ſiniſtram ad latera putei foderimus æſtuaria, quibus uſque ad aquæ libramentum,
                <lb/>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s19929" xml:space="preserve">ab his foramina hinc inde patefacta, uelut nares intus agemus, qua nocens ſpiritus euaporet, quo fa-
                <lb/>
              cto latera puteorum ſtructura ſuſcipiat, ita tamen ut uenæ obturentur. </s>
              <s xml:id="echoid-s19930" xml:space="preserve">Post uitamus laterum ruinam ſtru-
                <lb/>
              ctura ſolidißima penes puteum facta, quæſit tantæ amplitudinis, quantum puteum habere in circuitione uo-
                <lb/>
              luerimus, quæ ſit tanquam baſis futuri parietis. </s>
              <s xml:id="echoid-s19931" xml:space="preserve">hanc in foßionem deprimes, iterumq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s19932" xml:space="preserve">ſuperſtruito, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19933" xml:space="preserve">foßione
                <lb/>
              profundiori facta deprimetur, atque ita fodiendo, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19934" xml:space="preserve">ſuperstruendo deprimetur structura uſque ad fundum
                <lb/>
              ſine periculo corruentium laterum. </s>
              <s xml:id="echoid-s19935" xml:space="preserve">Si cuniculum facies uaporibus malis eo modo prouidebis, quo dictum eſt.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s19936" xml:space="preserve">Ruinam uero fulcris, armamentis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19937" xml:space="preserve">testudinibus uitabis, æſtuariaq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s19938" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s19939" xml:space="preserve">ad perpendiculum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19940" xml:space="preserve">obliqua in
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.298-01" xlink:href="note-514.01.298-01a" xml:space="preserve">10</note>
              linea facies plurima. </s>
              <s xml:id="echoid-s19941" xml:space="preserve">Quærentibus aquas inter fodiendum ne aßiduo humentiores glebæ reſpondeant, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19942" xml:space="preserve">fer-
                <lb/>
              ramenta facilius deſcenderint frustrabitur ſpes aquæ inueniendæ, quare ad cisternas confugiendum, interim
                <lb/>
              animaduertere debemus, non ante fodientibus aquam ſe præbere, quàm ad fluminis libramentum deſcenderit.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s19943" xml:space="preserve">Vnde apud Volſinium montanum oppidum Etruriæ ad ducentos, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19944" xml:space="preserve">uigintipedes puteos foderunt, antequam
                <lb/>
              uenas ullas attingerent: </s>
              <s xml:id="echoid-s19945" xml:space="preserve">quoniam aqua non prius reperta eſt, quàm ad fontium libramentum uentum ſit, ut
                <lb/>
              ait, Albertus: </s>
              <s xml:id="echoid-s19946" xml:space="preserve">quæ ſuis locis de montis latere ſcaturiat. </s>
              <s xml:id="echoid-s19947" xml:space="preserve">Cæterum maxime intereſt quo fodias loco, ut idem
                <lb/>
              ait, nam cum habeat quidem tellus cutes diuerſas, fit ut interdum imbrium aqua ſub congeſtitia tellure illico
                <lb/>
              in prima denſiore cute inuenta contineatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s19948" xml:space="preserve">Eandem quòd impura ſit, aſpernabimur. </s>
              <s xml:id="echoid-s19949" xml:space="preserve">Contraq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s19950" xml:space="preserve">interdum eue-
                <lb/>
              niet, ut aqua inuenta ubi adhuc profundius fodere proſequaris, euaneſcat: </s>
              <s xml:id="echoid-s19951" xml:space="preserve">quod ideo fit, quia uaſis, quo ea
                <lb/>
              aqua continebatur, fundum perfoderis. </s>
              <s xml:id="echoid-s19952" xml:space="preserve">Quare ad hæc omnia animaduertito diligenter, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19953" xml:space="preserve">optima, aptaq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s19954" xml:space="preserve">ma-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.298-02" xlink:href="note-514.01.298-02a" xml:space="preserve">20</note>
              xime structura putei prouideto. </s>
              <s xml:id="echoid-s19955" xml:space="preserve">Nunc de ciſternis danda ſunt præcepta, in quibus ex tectis areare aquæ plu-
                <lb/>
              uiæ colliguntur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19956" xml:space="preserve">tunc faciendæ ſunt, cum aut loca ad puteorum effoßionem dura erunt, aut in imum uenæ
                <lb/>
              penitus non fuerint. </s>
              <s xml:id="echoid-s19957" xml:space="preserve">Cisterna fundo, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19958" xml:space="preserve">lateribus bene ſtructa, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19959" xml:space="preserve">ſolida, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19960" xml:space="preserve">conſtans eße debet: </s>
              <s xml:id="echoid-s19961" xml:space="preserve">curandumq́;
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s19962" xml:space="preserve">eſt ut in ea aqua recte immittatur, aſſeruetur, recte miniſtretur ad uſus. </s>
              <s xml:id="echoid-s19963" xml:space="preserve">Ciſternarum uitia ſunt, uel quod aqua
                <lb/>
              effluat per interuenia rimoſæ, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19964" xml:space="preserve">non firmæ structuræ, uel quod aqua fœditate miſceatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s19965" xml:space="preserve">Prioriuitio mede-
                <lb/>
              bimur ſtructura firmißima parietum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19966" xml:space="preserve">opere ſicciſſimo antequam aqua immittatur: </s>
              <s xml:id="echoid-s19967" xml:space="preserve">nam grauis aqua cum
                <lb/>
              ſit, premit & </s>
              <s xml:id="echoid-s19968" xml:space="preserve">inuentis vel minimis meatibus humectando, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19969" xml:space="preserve">stillando eos amplos reddit, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19970" xml:space="preserve">liberius effluit. </s>
              <s xml:id="echoid-s19971" xml:space="preserve">
                <lb/>
              Albertus ait maiores huic incommodo prouidentes in angulis parietum multiplici arenationum illinimento
                <lb/>
              curaſſe, cutimq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s19972" xml:space="preserve">operi obduxiſſe ſumma diligentia marmorato. </s>
              <s xml:id="echoid-s19973" xml:space="preserve">Sed nullare commodius aquæ proruptiones
                <lb/>
              uitabuntur, quàm creta inter cisternæ parietem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19974" xml:space="preserve">foſſuræ latus ingeſta, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19975" xml:space="preserve">denſata ualde uectibus ferratis. </s>
              <s xml:id="echoid-s19976" xml:space="preserve">
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.298-03" xlink:href="note-514.01.298-03a" xml:space="preserve">30</note>
              Alteri uitio prouidendum est, ut uitioſam aquam ſale corrigamus, extenuat enim ſal. </s>
              <s xml:id="echoid-s19977" xml:space="preserve">mittunt etiam anguillas,
                <lb/>
              piſcesq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s19978" xml:space="preserve">fluuiales, ut horum natatu aqua ſtans agilitatem currentis imitetur, alij addunt, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19979" xml:space="preserve">Lauri folia, quæ
                <lb/>
              aquam iam corruptam emendare dicunt innoxiumq́;</s>
              <s xml:id="echoid-s19980" xml:space="preserve">, ac bene olentem reddere, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19981" xml:space="preserve">aduerſus uenena præſenti
                <lb/>
              auxilio eſſe. </s>
              <s xml:id="echoid-s19982" xml:space="preserve">Structuram uero ſatis aperte Vitruuius ponit, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19983" xml:space="preserve">priori loco mortarium intelligit locum, ubi
                <lb/>
              arenatum rutro ſubigitur, ſecundo pro arenato. </s>
              <s xml:id="echoid-s19984" xml:space="preserve">Librarium uero lapidem intelligit pondere unius libræ. </s>
              <s xml:id="echoid-s19985" xml:space="preserve">Ge-
                <lb/>
              minas autem uel ternas cisternas eſſe oportet, ut in priori uitia aquæ conſidant, at que percolationiibus in pro-
                <lb/>
              ximam, tranſeat aqua maxime pura, & </s>
              <s xml:id="echoid-s19986" xml:space="preserve">ſalubrior efficiatur.</s>
              <s xml:id="echoid-s19987" xml:space="preserve"/>
            </p>
          </div>
          <div xml:id="echoid-div701" type="section" level="2" n="129">
            <head xml:id="echoid-head137" xml:space="preserve">Finis Libri Octaui.</head>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>