Benedetti, Giovanni Battista de, Io. Baptistae Benedicti ... Diversarvm specvlationvm mathematicarum, et physicarum liber : quarum seriem sequens pagina indicabit ; [annotated and critiqued by Guidobaldo Del Monte]

Page concordance

< >
Scan Original
171 159
172 160
173 161
174 162
175 163
176 164
177 165
178 166
179 167
180 168
181 169
182 170
183 171
184 172
185 173
186 174
187 175
188 176
189 177
190 178
191 179
192 180
193 181
194 182
195 183
196 184
197 185
198 186
199 187
200 188
< >
page |< < (287) of 445 > >|
    <echo version="1.0">
      <text type="book" xml:lang="la">
        <div xml:id="echoid-div7" type="body" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div477" type="chapter" level="2" n="6">
            <div xml:id="echoid-div551" type="section" level="3" n="15">
              <div xml:id="echoid-div552" type="letter" level="4" n="2">
                <p>
                  <s xml:id="echoid-s3560" xml:space="preserve">
                    <pb o="287" rhead="EPISTOL AE." n="299" file="0299" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/pageimg/0299"/>
                  nem & impetum motus, ita vt ſeparatum à virtute mouente per aliquod temporis
                    <lb/>
                  ſpatium ex ſeipſo moueatur. </s>
                  <s xml:id="echoid-s3561" xml:space="preserve">nam ſi ſecundum naturam motu cieatur, ſuam veloci-
                    <lb/>
                  tatem ſemper augebit, cum in eo, impetus & impreſſio ſemper augeantur, quia
                    <lb/>
                  coniunctam habet per petuò virtutem mouentem. </s>
                  <s xml:id="echoid-s3562" xml:space="preserve">Vnde manu mouendo rotam, ab
                    <lb/>
                    <reg norm="eaque" type="simple">eaq́;</reg>
                  eam remouendo rota ſtatim non quieſcet, ſed per aliquod temporis ſpatium
                    <lb/>
                  circunuertetur.</s>
                </p>
                <p>
                  <s xml:id="echoid-s3563" xml:space="preserve">Secunda cauſa eſt, quia quoduis gr aue corpus, aut per naturam, aut per vim mo-
                    <lb/>
                  tum, rectitudinem itineris naturaliter appetat, quod clarè cognoſcere poſſumus,
                    <lb/>
                  proijciendo lapides funda, & circunducentes brachium, nam funes tanto maius
                    <lb/>
                  pondus acquirunt, & manum tanto magis onerant, quanto velocius voluitur funda,
                    <lb/>
                  & incitatur motus, quod ab appetitu naturali inſito ei corpori per
                    <reg norm="lineam" type="context">lineã</reg>
                  rectam pro-
                    <lb/>
                  grediendi procedit. </s>
                  <s xml:id="echoid-s3564" xml:space="preserve">Vnde fit, vt pondus circunferentiæ ipſius rotæ, tanto facilius cir-
                    <lb/>
                  cunuoluatur, & ex ſeipſo tanto longiori tempore moueatur, quanto longius diſtat à
                    <lb/>
                  centro, cum eius iter tanto minus ſit curuum. </s>
                  <s xml:id="echoid-s3565" xml:space="preserve">Hanc igitur ob cauſam, rota, quanto
                    <lb/>
                  maior erit,
                    <reg norm="eiuſque" type="simple">eiuſq́;</reg>
                  pondus tanto magis vicinum circunferentiæ, tanto magis durabit
                    <lb/>
                  impetus motus aſſumptus.</s>
                </p>
                <p>
                  <s xml:id="echoid-s3566" xml:space="preserve">Tertia cauſa eſt, quod funis dum circunuoluitur, vicinius axi mathematico reuo-
                    <lb/>
                  lutionis, quam corpus graue circunferentiæ rotæ, ratione vectis, cum rota eſt in mo
                    <lb/>
                  tu, eius impetus non obtinet reſiſtentiam æqualem à contrario pondere aquæ in ſitu
                    <lb/>
                  la poſitæ.</s>
                </p>
              </div>
              <div xml:id="echoid-div553" type="letter" level="4" n="3">
                <head xml:id="echoid-head422" style="it" xml:space="preserve">De machina, qua aquam impellit & ſubleuat.</head>
                <head xml:id="echoid-head423" xml:space="preserve">AD EVNDEM.</head>
                <p>
                  <s xml:id="echoid-s3567" xml:space="preserve">VNde ſit vt in fonte mandauerim,
                    <lb/>
                    <figure xlink:label="fig-0299-01" xlink:href="fig-0299-01a" number="320">
                      <image file="0299-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/figures/0299-01"/>
                    </figure>
                  vas ſeu mortarium in quod in-
                    <lb/>
                  greditur inſtrumentum, quod aquam
                    <lb/>
                  impellit, diametrum ſuæ concauitatis,
                    <lb/>
                  habere non oportere maiorem dia-
                    <lb/>
                  metro fiſtulæ, per quam debet aſcende
                    <lb/>
                  re aqua, ratio eſt, quia ſi maius eſſet,
                    <lb/>
                  neceſſarium eſſet aliquod inſtrumen-
                    <lb/>
                  tum quo aqua impelleretur multo gra
                    <lb/>
                  uius toto corpore aqueo, quod aptum
                    <lb/>
                  eſſet implere aliquam fiſtulam adeo
                    <lb/>
                  altam, vt eſt fons, quæ tamen eſſet
                    <lb/>
                  adeo lata vt eſt mortarium.</s>
                </p>
                <p>
                  <s xml:id="echoid-s3568" xml:space="preserve">Sit exempli gratia, tota fiſtula, ſeu
                    <lb/>
                  hirundo, per quam aſcendit aqua
                    <var>.f.</var>
                    <lb/>
                  mortarium verò ſit
                    <var>.a.u.</var>
                  quod tam
                    <reg norm="altum" type="context">altũ</reg>
                    <lb/>
                  ſit vt
                    <var>.f.</var>
                  ſed
                    <var>.f.</var>
                  anguſtior ipſo
                    <var>.a.u</var>
                  . </s>
                  <s xml:id="echoid-s3569" xml:space="preserve">Nunc
                    <lb/>
                    <figure xlink:label="fig-0299-02" xlink:href="fig-0299-02a" number="321">
                      <image file="0299-02" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/figures/0299-02"/>
                    </figure>
                  cum repleta fuerint hæc duo vaſa, ma-
                    <lb/>
                  nifeſtum erit, quod aqua ipſius
                    <var>.f.</var>
                  ſuffi-
                    <lb/>
                  ciens erit ad
                    <reg norm="reſiſtendum" type="context">reſiſtẽdum</reg>
                  toti aquæ
                    <reg norm="ipſius" type="simple">ipſiꝰ</reg>
                    <lb/>
                    <var>a.u.</var>
                  & aqua
                    <var>.a.u.</var>
                  reſiſtet aquæ
                    <var>.f.</var>
                  quam-
                    <lb/>
                  uis aqua
                    <var>.a.u.</var>
                  maioris quantitatis ſit, &
                    <lb/>
                  ponderis ipſa
                    <var>.f.</var>
                  hoc autem euenit ex
                    <lb/>
                  eo quod aqua
                    <var>.a.u.</var>
                    <reg norm="non" type="context">nõ</reg>
                  impellit aquam </s>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>