Benedetti, Giovanni Battista de, Io. Baptistae Benedicti ... Diversarvm specvlationvm mathematicarum, et physicarum liber : quarum seriem sequens pagina indicabit ; [annotated and critiqued by Guidobaldo Del Monte]

Page concordance

< >
Scan Original
251 239
252 240
253 241
254 242
255 243
256 244
257 245
258 246
259 247
260 248
261 249
262 250
263 251
264 252
265 253
266 254
267 255
268 256
269 259
270 258
271 259
272 260
273 261
274 222
275 263
276 264
277 265
278 266
279 267
280 268
< >
page |< < (287) of 445 > >|
    <echo version="1.0">
      <text type="book" xml:lang="la">
        <div xml:id="echoid-div7" type="body" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div477" type="chapter" level="2" n="6">
            <div xml:id="echoid-div551" type="section" level="3" n="15">
              <div xml:id="echoid-div552" type="letter" level="4" n="2">
                <p>
                  <s xml:id="echoid-s3560" xml:space="preserve">
                    <pb o="287" rhead="EPISTOL AE." n="299" file="0299" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/pageimg/0299"/>
                  nem & impetum motus, ita vt ſeparatum à virtute mouente per aliquod temporis
                    <lb/>
                  ſpatium ex ſeipſo moueatur. </s>
                  <s xml:id="echoid-s3561" xml:space="preserve">nam ſi ſecundum naturam motu cieatur, ſuam veloci-
                    <lb/>
                  tatem ſemper augebit, cum in eo, impetus & impreſſio ſemper augeantur, quia
                    <lb/>
                  coniunctam habet per petuò virtutem mouentem. </s>
                  <s xml:id="echoid-s3562" xml:space="preserve">Vnde manu mouendo rotam, ab
                    <lb/>
                    <reg norm="eaque" type="simple">eaq́;</reg>
                  eam remouendo rota ſtatim non quieſcet, ſed per aliquod temporis ſpatium
                    <lb/>
                  circunuertetur.</s>
                </p>
                <p>
                  <s xml:id="echoid-s3563" xml:space="preserve">Secunda cauſa eſt, quia quoduis gr aue corpus, aut per naturam, aut per vim mo-
                    <lb/>
                  tum, rectitudinem itineris naturaliter appetat, quod clarè cognoſcere poſſumus,
                    <lb/>
                  proijciendo lapides funda, & circunducentes brachium, nam funes tanto maius
                    <lb/>
                  pondus acquirunt, & manum tanto magis onerant, quanto velocius voluitur funda,
                    <lb/>
                  & incitatur motus, quod ab appetitu naturali inſito ei corpori per
                    <reg norm="lineam" type="context">lineã</reg>
                  rectam pro-
                    <lb/>
                  grediendi procedit. </s>
                  <s xml:id="echoid-s3564" xml:space="preserve">Vnde fit, vt pondus circunferentiæ ipſius rotæ, tanto facilius cir-
                    <lb/>
                  cunuoluatur, & ex ſeipſo tanto longiori tempore moueatur, quanto longius diſtat à
                    <lb/>
                  centro, cum eius iter tanto minus ſit curuum. </s>
                  <s xml:id="echoid-s3565" xml:space="preserve">Hanc igitur ob cauſam, rota, quanto
                    <lb/>
                  maior erit,
                    <reg norm="eiuſque" type="simple">eiuſq́;</reg>
                  pondus tanto magis vicinum circunferentiæ, tanto magis durabit
                    <lb/>
                  impetus motus aſſumptus.</s>
                </p>
                <p>
                  <s xml:id="echoid-s3566" xml:space="preserve">Tertia cauſa eſt, quod funis dum circunuoluitur, vicinius axi mathematico reuo-
                    <lb/>
                  lutionis, quam corpus graue circunferentiæ rotæ, ratione vectis, cum rota eſt in mo
                    <lb/>
                  tu, eius impetus non obtinet reſiſtentiam æqualem à contrario pondere aquæ in ſitu
                    <lb/>
                  la poſitæ.</s>
                </p>
              </div>
              <div xml:id="echoid-div553" type="letter" level="4" n="3">
                <head xml:id="echoid-head422" style="it" xml:space="preserve">De machina, qua aquam impellit & ſubleuat.</head>
                <head xml:id="echoid-head423" xml:space="preserve">AD EVNDEM.</head>
                <p>
                  <s xml:id="echoid-s3567" xml:space="preserve">VNde ſit vt in fonte mandauerim,
                    <lb/>
                    <figure xlink:label="fig-0299-01" xlink:href="fig-0299-01a" number="320">
                      <image file="0299-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/figures/0299-01"/>
                    </figure>
                  vas ſeu mortarium in quod in-
                    <lb/>
                  greditur inſtrumentum, quod aquam
                    <lb/>
                  impellit, diametrum ſuæ concauitatis,
                    <lb/>
                  habere non oportere maiorem dia-
                    <lb/>
                  metro fiſtulæ, per quam debet aſcende
                    <lb/>
                  re aqua, ratio eſt, quia ſi maius eſſet,
                    <lb/>
                  neceſſarium eſſet aliquod inſtrumen-
                    <lb/>
                  tum quo aqua impelleretur multo gra
                    <lb/>
                  uius toto corpore aqueo, quod aptum
                    <lb/>
                  eſſet implere aliquam fiſtulam adeo
                    <lb/>
                  altam, vt eſt fons, quæ tamen eſſet
                    <lb/>
                  adeo lata vt eſt mortarium.</s>
                </p>
                <p>
                  <s xml:id="echoid-s3568" xml:space="preserve">Sit exempli gratia, tota fiſtula, ſeu
                    <lb/>
                  hirundo, per quam aſcendit aqua
                    <var>.f.</var>
                    <lb/>
                  mortarium verò ſit
                    <var>.a.u.</var>
                  quod tam
                    <reg norm="altum" type="context">altũ</reg>
                    <lb/>
                  ſit vt
                    <var>.f.</var>
                  ſed
                    <var>.f.</var>
                  anguſtior ipſo
                    <var>.a.u</var>
                  . </s>
                  <s xml:id="echoid-s3569" xml:space="preserve">Nunc
                    <lb/>
                    <figure xlink:label="fig-0299-02" xlink:href="fig-0299-02a" number="321">
                      <image file="0299-02" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/figures/0299-02"/>
                    </figure>
                  cum repleta fuerint hæc duo vaſa, ma-
                    <lb/>
                  nifeſtum erit, quod aqua ipſius
                    <var>.f.</var>
                  ſuffi-
                    <lb/>
                  ciens erit ad
                    <reg norm="reſiſtendum" type="context">reſiſtẽdum</reg>
                  toti aquæ
                    <reg norm="ipſius" type="simple">ipſiꝰ</reg>
                    <lb/>
                    <var>a.u.</var>
                  & aqua
                    <var>.a.u.</var>
                  reſiſtet aquæ
                    <var>.f.</var>
                  quam-
                    <lb/>
                  uis aqua
                    <var>.a.u.</var>
                  maioris quantitatis ſit, &
                    <lb/>
                  ponderis ipſa
                    <var>.f.</var>
                  hoc autem euenit ex
                    <lb/>
                  eo quod aqua
                    <var>.a.u.</var>
                    <reg norm="non" type="context">nõ</reg>
                  impellit aquam </s>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>