Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
10
"/>
eſſentiam rei cuiuſpiam reſpicere videatur; cùm etiam ab hac & ab illa, & re & mente ſeuocari
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg95
"/>
<
lb
/>
poſsint. </
s
>
<
s
>Oportet igitur vt accidentia ſint per ſe & hæc, vel ſint generis vel alicuius partis eius.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>quanquam & valent ad hoc ſeparatim, vt ſenſus ad animal dignoſcendum; vel etiam coniun
<
lb
/>
ctim plura, quæ aliquod commune præſentent,
<
foreign
lang
="
grc
">συνδρομήν</
foreign
>
Græci vocant, ideſt concurſum; &
<
lb
/>
ſpeciatim medici ſigna habent, quæ pathognomonica appellant, quorum auxilio certa genera ve
<
lb
/>
nantur: pluribus ſenſibus vnà de eadem re
<
expan
abbr
="
iudiciũ
">iudicium</
expan
>
facientibus,
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
neque vno ſufficiente, cùm ſin
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg96
"/>
<
lb
/>
gula communius aliquod offerant. </
s
>
<
s
>Proptereà, quanquam notitia ſubſtantiæ tempore acciden
<
lb
/>
tis notitiæ præfertur; aut agitur de doctrina diſtincta, aut præcedere tempore accipiendum pri
<
lb
/>
uatiuè quòd vnà, nec poſterius ſubſtantia noſcatur: nam ſiquid antecedit, tametſi non tempo
<
lb
/>
re; id eſt, vt aiunt, inſtans naturæ: eſt enim accidens ratio per quam ſubſtantia recipitur à ſenſu.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Confert item accidens ad cognoſcendum quid eſt, quòd ex eius natura quę multiplex eſt, vel ma
<
lb
/>
teriam, vel
<
foreign
lang
="
grc
">ἐξ ἀφαιρὲσεως</
foreign
>
, vel etiam
<
foreign
lang
="
grc
">χωρικὴ</
foreign
>
, nouimus eſſe triplex definitionum genus, quod
<
lb
/>
vteretur materia ſenſili, quòd materia intelligenda, vel abiiceret omnino materiam. </
s
>
<
s
>Et hoc in
<
lb
/>
philoſophia Peripatetica tritiſsimum. </
s
>
<
s
>Nam cùm ipſa ſit de rebus ſenſilibus principia ſenſilia
<
lb
/>
ſumere cogitur. </
s
>
<
s
>At, inquies, materia prima ſenſilis non eſt: & tamen eſt principium rerum ſen
<
lb
/>
ſilium. </
s
>
<
s
>Conſueuerunt maiores noſtri reſpondere cauſſas accipi non omnes, ſed propinquas;
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg97
"/>
<
lb
/>
has enim ſolas eſſe ſenſiles, quippe quòd in ſingularibus proximè inſideant. </
s
>
<
s
>At verò quod docet
<
lb
/>
aliquando philoſophus monet me, vt ſenſile communius accipiam, ac dicam ſenſile nonmodo
<
lb
/>
id quod ſenſui poteſt ſubiici, ſed quod quoquo pacto reſpicit materiam. </
s
>
<
s
>Proptereà neque
<
lb
/>
Deus, cùm ſit auctor motus, effugit
<
expan
abbr
="
hãc
">hanc</
expan
>
conſiderationem: hoc enim modo ſunt cauſſæ ſenſilium,
<
lb
/>
& cadunt in ſenſum; quia ſunt principia ſenſilium: vt quanuis per ſe non ſentiantur, quia fa
<
lb
/>
ciant ſenſilia, ad ſenſilia referantur, vel vt ferrum, quo fit ſanitas, ad ſanitatem; vnde item ſa
<
lb
/>
num vocatur. </
s
>
<
s
>Et rerum quidem ſenſilium ſemper & propriè ſcientia ponitur vt ſubiecti: ho
<
lb
/>
rum verò ſcientia propriè non eſt. </
s
>
<
s
>itaque nec ea per ſe ſentiantur oportet; verum ſat eſt, vt ſen
<
lb
/>
tiantur eo qui dictus eſt, modo: nec ob id tollitur quin rerum ſenſilium ſit ſcientia naturalis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>& talia ſunt etiam remotiſsima à ſingularibus, & vniuerſalia maximè, quod ſanè multi philoſo
<
lb
/>
phi præſertim Platonici
<
expan
abbr
="
neglexerũt
">neglexerunt</
expan
>
, quia numeros auctores rerum naturalium fecerint, vel Ideas
<
lb
/>
quas extra materiam eſſe voluere. </
s
>
<
s
>Parum ab his abfuere Pythagorici. </
s
>
<
s
>Nanque etſi numeros
<
lb
/>
accepere qui eſſet in ſenſilibus, & eos vt numero ſpectarunt, numerorum conditiones illis attri
<
lb
/>
buentes,
<
expan
abbr
="
eaſq́ue
">eaſque</
expan
>
ad res ſenſiles applicantes, neque illa obſeruarunt, quæ in numeris inſunt, qua
<
lb
/>
tenus materia fundantur, quod eum facere oportebat, qui naturalis ſcientiæ principia veſtiga
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg98
"/>
<
lb
/>
ret. </
s
>
<
s
>Eiuſdem quoque notæ ſunt, qui puncta, plana, & figuras rerum naturalium principia po
<
lb
/>
nunt, è quorum etiam numero fuit Plato, quanquam hi minus errarunt, quòd illa ſtatuerunt,
<
lb
/>
è quibus ratio probabilis reddi poſſet aliquorum, quæ conducerent ad motum. </
s
>
<
s
>Ita eueniet, vt
<
lb
/>
in phyſicis demonſtrationibus componendis à primis vſque ad vltimas cauſſas procedere liceat,
<
lb
/>
& accipere item illa quæ ſunt nota natura & ſecundum rationem, non ſecundum ſenſum, & ea
<
lb
/>
tamen ſint principia ſenſilium, nec à phyſica methodo aliena. </
s
>
<
s
>Neque enim ſine his vlla de
<
lb
/>
monſtratio poteſt abſolui, ſeu prima ſint, ſeu poſtrema: ſiue in eadem ſerie cauſſarum, ſiue in
<
lb
/>
alia: habent nexum quendam inſolubilem & varia cauſſarum genera inter ſe & in eodem ordi
<
lb
/>
ne, ex quo erumpit effectus, & cùm hic ſit ſingularis à ſingularis cauſſę ſocietate neutiquam di
<
lb
/>
uelluntur, qualia verò ſint quibus principatus effectus ſit committendus non in omni cauſſarum
<
lb
/>
genere communis ratio fortè poterit aſsignari, primas in quibuſdam ferente cauſſa priore ſecun
<
lb
/>
dum naturam, & remotiore, contrà in aliis. </
s
>
<
s
>Sed hæc poſtea diſſerentur vberius. </
s
>
<
s
>In his princi
<
lb
/>
piis & illud numerabitur: Methodum imitari naturam quo ad eius fieri poteſt. </
s
>
<
s
>Nam, ſi metho
<
lb
/>
dus eſt ſcientia artificio tradita, ars verò naturam, quo ad poteſt imitatur, & inuenit quod ipſa de
<
lb
/>
ſiderat, & ſequitur quod oſtendit, methodus quoque neceſſe eſt imitetur naturam, & eundem
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg99
"/>
<
lb
/>
progreſſum propemodum faciat. </
s
>
<
s
>Itaque, veluti natura nihil fruſtra molitur, & niſi impediatur,
<
lb
/>
ad finem vſquam perducit, ac fine propoſito mox illa præparat, quibus fine ſuo commodè po
<
lb
/>
tiatur; ſic ars omnia ſtruit ad vſus humanos, ac ſcopo conſtituto prius ordine diſponit deinceps
<
lb
/>
ea ſine quibus conſequentia non conſiſtunt. </
s
>
<
s
>Ita reſoluendo, prius ab eo quod eſt primum in
<
lb
/>
optatis, ad ea ſine quibus hoc non exiſtit, mox componendo, ab eo ſine quo cætera non con
<
lb
/>
ſtant, progreditur ad finem, eumque ordinem ſeruans nihil omittit, nil ſuperuacaneum, & inu
<
lb
/>
tile machinatur. </
s
>
<
s
>Eodem modo methodus ſcientia ſibi propoſita prius de principiis cogitat tan
<
lb
/>
quam fundamentis: his ſuperſtruit demonſtrationes inſiſtens ea via qua res dilucidè explicari
<
lb
/>
queat, vt nihil inculcet inane, nihil redundans: neque ſic præcisè eloquatur, vt oratio pariat ob
<
lb
/>
ſcuritatem, in id præcipuè collimans, vt auditoris habeat rationem, ad cuius ingenium & captum
<
lb
/>
ſingula referre ſtudet. </
s
>
<
s
>Ad hæc mirificè confert ordo, cuius admonitu neceſſaria perſequitur:
<
lb
/>
vnde etiam ſicut in natura vnum quoddam eſt, quod caput eſt vniuerſi ordinis, & ex quo cętera
<
lb
/>
deriuantur: ſic in methodo ſolet eſſe vnum principium commune, quod reliquis omnibus </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>