Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
280
"/>
litudine adſtringuntur. </
s
>
<
s
>Quanquam & id verè prædicamentum conſtituit, quod eſt actu & ens
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1845
"/>
<
lb
/>
ſenſile, eius
<
expan
abbr
="
principiũ
">principium</
expan
>
eſſentia & materia, poteſtas & actus. </
s
>
<
s
>Eſſe igitur à compoſito ſola ratione
<
lb
/>
diſiungitur;
<
expan
abbr
="
atq.
">atque</
expan
>
illud eſt eſſe actu quod tum contingit, cùm forma ab agente imprimitur mate
<
lb
/>
riæ ſenſili; quapropter
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
forma dicitur actus primus; quo dirigitur illa ſpecies poteſtatis quæ
<
lb
/>
vocatur eſſentialis, quia .ſ. </
s
>
<
s
>reſpiciat
<
expan
abbr
="
formã
">formam</
expan
>
quæ eſt potiſsima pars eſſentiæ, & vnde eſt ipſum com
<
lb
/>
poſitum. </
s
>
<
s
>Nam forma per ſe actus eſt, & ſine hac actus
<
expan
abbr
="
vtiq.
">vtique</
expan
>
nullus; vt etiam præuiæ illæ affectio
<
lb
/>
nes, licèt formæ futuræ miniſtrent, cum actu tamen antecedente conſiſtant, ſiue efficiente, ſiue
<
expan
abbr
="
ẽt
">etiam</
expan
>
<
lb
/>
ſubiecto innitantur. </
s
>
<
s
>Etenim tum primùm res eſt, vbi forma cum materia copulatur, vnde mate
<
lb
/>
ria quæ poteſtate fuerat, illud aſſequitur, vt actu exiſtat, & acceſsione formæ fiat compoſitum.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1832
"/>
D</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1833
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1834
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1835
"/>
a 1. Phyſ.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1836
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1837
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1838
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1839
"/>
a 7. Met.
<
lb
/>
T. 28.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1840
"/>
b 1. Phyſ.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1841
"/>
c 13. Met.
<
lb
/>
c. 3.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1842
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1843
"/>
C</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1844
"/>
D</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1845
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
head
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Dubitationes aliquæ tolluntur ad ea pertinentes quę de eſſe & eſſentia dicta ſunt, & aliæ proponuntur
<
lb
/>
ad actus vtriuſque naturam ſpectantes. </
s
>
<
s
>Cap. </
s
>
<
s
>XXVI
<
emph.end
type
="
italics
"/>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>VERVMENIMVERO Theophilus quem ſemper honoris cauſſa nomino, contra hæc
<
lb
/>
in ſuis commentariis de Anima diſputabat, inquiens nullo modo fieri poſſe, vt eſſe addita
<
lb
/>
mentum foret eſſentiæ,
<
expan
abbr
="
quandoquidẽ
">quandoquidem</
expan
>
præter ens, quod in
<
expan
abbr
="
decẽ
">decem</
expan
>
prædicamenta ſecatur, & ens ve
<
lb
/>
rum, & vt puto, reale ad eius
<
expan
abbr
="
differentiã
">differentiam</
expan
>
quod rationis appellant, quia ſit opus mentis humanæ;
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1846
"/>
<
lb
/>
numerandum
<
expan
abbr
="
quoq.
">quoque</
expan
>
eſſet tertium ens ſubſtantiæ
<
expan
abbr
="
ſuperadditũ
">ſuperadditum</
expan
>
, quod tamen nuſquàm factitatum
<
lb
/>
fuiſſe
<
expan
abbr
="
cõperimus
">comperimus</
expan
>
,
<
expan
abbr
="
neq.
">neque</
expan
>
ab Ariſtotele ſolùm; ſed ab iis omnib. qui diſtributioni Ariſtotelicæ acquie
<
lb
/>
ſcere noluerunt. </
s
>
<
s
>Tum deinde ſi eſſe eſſentiæ ſuperinduceretur; de eo
<
expan
abbr
="
quærendũ
">quærendum</
expan
>
foret, cuius be
<
lb
/>
neficio ſit: nam ſi per ſe; ergo non per eſſe additum: ſi per aliud; etiam de hoc ipſo quæretur,
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
atq.
">atque</
expan
>
ita quæſtio perduci poterit in infinitum. </
s
>
<
s
>Reſpondemus
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
ad primum, in
<
expan
abbr
="
decẽ
">decem</
expan
>
prædicamen
<
lb
/>
ta diſtribui tale genus entis,
<
expan
abbr
="
qd
">quod</
expan
>
addit eſſentiæ
<
expan
abbr
="
materiã
">materiam</
expan
>
<
expan
abbr
="
ſenſilẽ
">ſenſilem</
expan
>
, & hoc eſſe verè
<
expan
abbr
="
proprięq́
">proprięque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
ſubſtãtiã
">ſubſtantiam</
expan
>
<
lb
/>
cuius alia principia ſint quæ ſint, vt fertur, analogicè ſubſtantiæ. </
s
>
<
s
>Quare
<
expan
abbr
="
vr̃
">videtur</
expan
>
eſſe lapſus in eo, quae hoc
<
lb
/>
ſubſtantiæ ſuperaddatur; cùm ſuperaddatur eſſentiæ, & ipſum propriè ſit ſubſtantia. </
s
>
<
s
>Ad ſecun
<
lb
/>
dùm verò diſtinguimus illam vocem per ſe: quandò inter alia ſignificata hoc habet,
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
quae actu
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1847
"/>
<
lb
/>
continet intra ſe principia ex quibus exiſtit. </
s
>
<
s
>ſic homo per ſe eſt, & animal rationis compos, cui
<
lb
/>
non repugnat eſſe per aliud; quippe per cauſſam quæ tamen non ſit extra ipſum. </
s
>
<
s
>Dicimus igi
<
lb
/>
tur hoc eſſe ita exiſtere per ſe & per aliud; nempe per eſſentiam & materiam ſenſilem, vt cauſſas,
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
atq.
">atque</
expan
>
principia, ſed hæc omnia intra ſe habere. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Neq.
">Neque</
expan
>
ideò neceſſe eſt, vt ſi per aliud ſit illi non con
<
lb
/>
ueniat eſſe per ſe; aut quòd reſoluatur in alia quæ habeant eſſe: Verùm ſat eſt, ſi ea in quæ reſol
<
lb
/>
uitur; habeant eſſe per ſe quidem, ſed aptum ſibi & conueniens, quod eſt eſſe principij, vnde exi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1848
"/>
<
lb
/>
ſtit illud eſſe quod eſſentiæ ſuperinduci defendimus. </
s
>
<
s
>Eodem modo reſponderemus ei qui item
<
lb
/>
de compoſito quæreret, ſit'ne per ſe, an per aliud: & quæſtionem deduceret in infinitum: eſt
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
<
lb
/>
per ſe & per aliud, quod tamen habet eſſe, non exiſtentiæ quod quærimus, ſed eſſentiæ, & id ſuffi
<
lb
/>
cit. </
s
>
<
s
>Id cùm ſit in materia, eſt planè ſingulare;
<
expan
abbr
="
ideòq́
">ideòque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ſingulare verè eſt. </
s
>
<
s
>ab hoc
<
expan
abbr
="
mẽs
">mens</
expan
>
abſtrahit
<
expan
abbr
="
ſpe-ciẽ
">ſpe
<
lb
/>
ciem</
expan
>
vniuerſalem quæ primum eſt mentis
<
expan
abbr
="
obiectũ
">obiectum</
expan
>
, cuius .ſ. </
s
>
<
s
>principia
<
expan
abbr
="
cauſſęq́
">cauſſęque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>veſtigentur, & de qua
<
lb
/>
demonſtrentur affectiones. </
s
>
<
s
>Ex eo verò quòd eſſe ſic ratione ſeparatur à reb. de
<
expan
abbr
="
quib.
">quibus</
expan
>
dicitur;
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
<
lb
/>
ſequitur (vt hoc veluti corollarium addamus) vt prędicari poſsit,
<
expan
abbr
="
atq.
">atque</
expan
>
item, vt medium intereſ
<
lb
/>
ſe & id, de quo prędicatur, intercedat, eſſentia nimirùm & cauſſa. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Indeq́
">Indeque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>etiam naſcitur, vt, cùm
<
lb
/>
reipſa non diſcrepet ab eo de quo dicitur, remaneat nihilominus quæſtio ſimplex. </
s
>
<
s
>Quòd ſiquan
<
lb
/>
do Alexander, aut alius quiſquam retulit quæſtionem, ſit'ne res ad accidens; meminerit multi
<
lb
/>
plex eſſe ſignificatum eius vocis; id .ſ. </
s
>
<
s
>quod citra ſubiecti interitum abeſſe contingit, & id
<
expan
abbr
="
deniq.
">denique</
expan
>
<
lb
/>
quod accedit ei quod eſt actu; dicitur
<
expan
abbr
="
itẽ
">item</
expan
>
accidens
<
foreign
lang
="
grc
">ἐνδεχόμενον</
foreign
>
& contingens, vt homini ambu
<
lb
/>
lare. </
s
>
<
s
>Dicitur & tertiò id quod non
<
expan
abbr
="
cõprehenditur
">comprehenditur</
expan
>
in notione formali rei
<
expan
abbr
="
cuiuſpiã
">cuiuſpiam</
expan
>
, quemadmo
<
lb
/>
dum non accipitur
<
expan
abbr
="
quodcunq.
">quodcunque</
expan
>
poſterius in notione prioris, ſic animali accidit homo vltimò ac
<
lb
/>
cidens illud appellari ſolet quod ſine vlla limitatione prędicatur, velut apud dialecticos in Top.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1849
"/>
<
lb
/>
& hoc modo quæſtio, an ſit res, eſt quęſtio accidentis, quaſi accidere valeat idem,
<
expan
abbr
="
atq.
">atque</
expan
>
inhęrere:
<
lb
/>
admodum
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
patet ea vox
<
foreign
lang
="
grc
">συμβαίνειν</
foreign
>
, vt etiam ad ea tranſumatur quæ neceſſariò
<
expan
abbr
="
conſequũtur
">conſequuntur</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Sed de his hactenus. </
s
>
<
s
>Redeo nunc in viam. </
s
>
<
s
>Nam multa certè ſunt ea quæ de actus
<
expan
abbr
="
vtriuſq.
">vtriuſque</
expan
>
natura
<
lb
/>
dicenda ſuccurrunt. </
s
>
<
s
>Primùm quidem
<
expan
abbr
="
q̃tũ
">quantum</
expan
>
ad
<
expan
abbr
="
illorũ
">illorum</
expan
>
ordinem ſpectat; tantum
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
abeſt, vt actus ille
<
lb
/>
quem ſecundum vocamus, ab actu primo proficiſcatur, & ex ipſo habitu pullulet, vt ſi habitum
<
lb
/>
contrahere velimus; anteà cogamur agere, & prout benè malèúe egerimus; inde bonus maluſúe
<
lb
/>
habitus oriatur. </
s
>
<
s
>Hinc cytharam pulſando cytharœdi efficimur, & benè pulſando boni; mali
<
expan
abbr
="
aũt
">aut</
expan
>
<
lb
/>
malè,
<
expan
abbr
="
atq.
">atque</
expan
>
ex hoc deducta
<
expan
abbr
="
cõmunis
">communis</
expan
>
illa propoſitio è frequentatis actib. habitum comparari,
<
expan
abbr
="
eoq́
">eoque</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>nomine expreſſus eſt, quod
<
expan
abbr
="
firmitatẽ
">firmitatem</
expan
>
ſignificaret quæ ex antecedente actione naſceretur. </
s
>
<
s
>Habere
<
lb
/>
.n. poſsidere eſt, & vti poſſe,
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
ſummis digitis attingere, vel ſuperficie tenus infectum eſſe, & ex
<
lb
/>
habitu talem reddi, vt facilè munus ſuum ipſius proprium exercere, & tueri valeat: ac ſicut in ha
<
lb
/>
bituum
<
expan
abbr
="
moraliũ
">moralium</
expan
>
comparatione monebat Philoſophus;
<
expan
abbr
="
tantũ
">tantum</
expan
>
abeſt, vt ille qui iam ſibi
<
expan
abbr
="
cõtraxerit
">contraxerit</
expan
>
</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>