Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.013494
">
<
pb
pagenum
="
654
"
xlink:href
="
016/01/301.jpg
"/>
tudinis pauloque minùs altitudinis. </
s
>
<
s
id
="
s.013495
">Reſonat
<
lb
/>
alia ex obliquo ibidem à muro ſepti fera
<
lb
/>
rum, quem vocant Barcum, quam pulſante
<
lb
/>
cornu obſeruaui decem diſtinctas voces re
<
lb
/>
ferre. </
s
>
<
s
id
="
s.013496
">Ita nihil perfectum vndequaque eſſe
<
lb
/>
poteſt. </
s
>
<
s
id
="
s.013497
">Prima referebat aptè, perfectéque ac
<
lb
/>
ſtatim, ſed non plura neque ſæpiùs: hæc plu
<
lb
/>
ra, ſed non ſæpiùs, aut adeò promptè reddit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.013498
">Tertia multiplex eſt, & in eadem vrbe, quam
<
lb
/>
Ticinum alij à Ticino vocant, in baſilica ma
<
lb
/>
gna, vocant Salam Itali, quæ iuxta arcem ci
<
lb
/>
uitatis ex oſtio toties remittit voces, vt nu
<
lb
/>
merare nequeas: quandoque decimatertia
<
lb
/>
vox exauditur: aderant teſtes multi, & inter
<
lb
/>
cæteros medicæ artis profeſſor egregius,
<
lb
/>
Melchior Malheuſer Germanus, noſter diſ
<
lb
/>
cipulus. </
s
>
<
s
id
="
s.013499
">Credidiſſes ab aliquo reſponderi, aut
<
lb
/>
deludi: emoriuntur ſenſim voces ac deſinunt:
<
lb
/>
vnde mirum in modum Ahime, quod ſonat
<
lb
/>
Latinè heu, refertur, velut morientis ac defi
<
lb
/>
cientis vox. </
s
>
<
s
id
="
s.013500
">Quadrata hæc eſt ædes, & fene
<
lb
/>
ſtris patulis pluribus, in ſuperiore parte à la
<
lb
/>
teribus illuminatur. </
s
>
<
s
id
="
s.013501
">Cæterum frons, & pa
<
lb
/>
ries ex aduerſo poſitus integri ſunt, niſi quòd
<
lb
/>
in fronte oſtium adeſt longitudo pedes cir
<
lb
/>
citer 100. latitudo 25. fermè, altitudo (vr reor)
<
lb
/>
latitudine dimidio maior, eſt enim excelſa:
<
lb
/>
quam diligentiùs deſcribere placuit, vt ſci
<
lb
/>
rent quicunque velint, vnde ratio excogitan
<
lb
/>
da, exemplúmque petendum. </
s
>
<
s
id
="
s.013502
">Reſonat &
<
lb
/>
multiplex vox, ſi iuxta parietem alterum ex
<
lb
/>
aduerſo oſtij ſteteris, videtúrque ex ſublimi
<
lb
/>
tunc oſtij parte reddi. </
s
>
<
s
id
="
s.013503
">Itaque ex vtroque la
<
lb
/>
tere, & maximè extra oſtium ipſum ſtantibus
<
lb
/>
vox reſonat, in medio nequaquam. </
s
>
<
s
id
="
s.013504
">Vnde ne
<
lb
/>
mo dubitare poteſt, vel dæmonem eſſe, aut
<
lb
/>
ſycophantiam. </
s
>
<
s
id
="
s.013505
">Nam vix echo credi poteſt,
<
lb
/>
adeò clarè, adeò expeditè, adeò ſæpè ac ordi
<
lb
/>
ne certo voces omnes exaudiuntur. </
s
>
<
s
id
="
s.013506
">Accepi
<
lb
/>
ab aſtantibus: olim ante oſtium, fornicem
<
lb
/>
porticus è regione poſitam fuiſſe, cuius etiam
<
lb
/>
magna pars ſupereſt. </
s
>
<
s
id
="
s.013507
">Multóque melius ſoli
<
lb
/>
tas reddi voces ſtantibus extra oſtium, ſub
<
lb
/>
fornice, locupletiúſque ac maiore fœtore, vt
<
lb
/>
quæ tricies quandoque reſonarent. </
s
>
<
s
id
="
s.013508
">Certum
<
lb
/>
eſt, vt celeriùs profertur, maioréque ac con
<
lb
/>
citatiore voce, ita clarius ac frequentius red
<
lb
/>
di. </
s
>
<
s
id
="
s.013509
">Contingit autem hoc illi non ſecùs, ac in
<
lb
/>
multiplici imaginum reflexione. </
s
>
<
s
id
="
s.013510
">Ob id refle
<
lb
/>
xa echo dici poteſt: quanquam obſcurior ſit
<
lb
/>
illius ratio. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.013511
">
<
margin.target
id
="
marg1831
"/>
Auguſtini
<
lb
/>
Lauizarij
<
lb
/>
Comëlis ab
<
lb
/>
echo decepti
<
lb
/>
hiſtoria mi
<
lb
/>
ra,</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.013512
">
<
margin.target
id
="
marg1832
"/>
Echo perfe
<
lb
/>
ctæ, conditio
<
lb
/>
nes.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.013513
">Sic & alia nos, ſed alio modo, decipere ſo
<
lb
/>
lent. </
s
>
<
s
id
="
s.013514
">Si enim echo, ſpeculáque res eſſent ra
<
lb
/>
ræ, quis non admiretur, cùm non minùs hæc
<
lb
/>
digna ſint aliis, quæ rarò accidunt admiratio
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1833
"/>
<
lb
/>
ne? </
s
>
<
s
id
="
s.013515
">Sed raritas ſola, admirationem parere ſo
<
lb
/>
let. </
s
>
<
s
id
="
s.013516
">Infantem loqui, etſi nuper natum natu
<
lb
/>
rale eſt, & tamen pro oſtento, quod rarum
<
lb
/>
ſit, & maximo ſemper
<
expan
abbr
="
habitũ
">habitum</
expan
>
eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.013517
">Quomodo
<
lb
/>
autem naturale ſit, docet Ariſtoteles. </
s
>
<
s
id
="
s.013518
">
<
expan
abbr
="
Nã
">Nam</
expan
>
cùm
<
lb
/>
ſermo linguę robore, & intelligentia conſtet,
<
lb
/>
intelligentia
<
expan
abbr
="
autẽ
">autem</
expan
>
pleriſque priùs robore lin
<
lb
/>
guæ adueniat, eò fit, vt loqui
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
abſoluta in
<
lb
/>
telligentia mirum videatur. </
s
>
<
s
id
="
s.013519
">Et
<
expan
abbr
="
tamẽ
">tamen</
expan
>
ſi robur
<
lb
/>
linguæ priùs abſoluatur, cùm homo natura
<
lb
/>
ad
<
expan
abbr
="
loquendũ
">loquendum</
expan
>
paratus ſit, qui impedit, vt au
<
lb
/>
dita
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
intellecta, velut picæ, & pſittaci, non
<
lb
/>
referat? </
s
>
<
s
id
="
s.013520
">Vel quòd vt intellecta iam nixu quo
<
lb
/>
dam atque concurſu ſpirituum ad linguam
<
lb
/>
proferat? </
s
>
<
s
id
="
s.013521
">Indicio eſt, quòd hoc his maximè
<
lb
/>
à ſomno contingit, & clarius: nam tunc per
<
lb
/>
ſomnum viſa, & audita magis mouent, ma
<
lb
/>
iorque ſpirituum eſt copia, & lingua diutur
<
lb
/>
na quiete robuſtior euaſit. </
s
>
<
s
id
="
s.013522
">Admiratio igitur
<
lb
/>
vel ob raritatem, vel ob cauſæ ignorantiam
<
lb
/>
contingit, vel ob vtrunque. </
s
>
<
s
id
="
s.013523
">Sæpius verò
<
lb
/>
contingit, vt raritas effectus ſit cauſa igno
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1834
"/>
<
lb
/>
rantiæ cauſæ. </
s
>
<
s
id
="
s.013524
">Quædam verò rara ſunt, vt hæc
<
lb
/>
ad ſpeciem, illa ad genus: velut quod felium
<
lb
/>
pupilla modò nauicularis, Lunæ diuiduæ fi
<
lb
/>
gura conſpicitur, aliàs verò etiam anguſtio
<
lb
/>
re forma, quoniam animal hoc variè vueam
<
lb
/>
contrahat atque diſtendat, cornea verò tu
<
lb
/>
nica in illo craſſiſſima ſit. </
s
>
<
s
id
="
s.013525
">Ob id maximè ſi à
<
lb
/>
latere eam intuearis, multiformis videtur,
<
lb
/>
recta verò & à fronte rotundior, vt nobis:
<
lb
/>
quanquam ſint, qui affirmare audeant, quod
<
lb
/>
etiam alibi teſtatus ſum, non horum tantùm
<
lb
/>
animalium, ſed & hominum pupillas pro
<
lb
/>
Lunæ lumine creſcere, aut diminui. </
s
>
<
s
id
="
s.013526
">Sed hoc
<
lb
/>
ad rotunditatem minimè pertinet. </
s
>
<
s
id
="
s.013527
">Vtvt ſit
<
lb
/>
diuerſitas aſpectus, multum facit ad figuræ
<
lb
/>
rei mutationem: nam & gemmæ longiores
<
lb
/>
ex angulo ſi inſpiciantur, quadratæ formæ
<
lb
/>
propiores videntur: quoniam nec magnitu
<
lb
/>
do longiorum: ne breuiorum laterum parui
<
lb
/>
tas percipi poteſt: quare confuſa ratione,
<
lb
/>
quæ ſolum trientem habet, procul formata
<
lb
/>
videtur. </
s
>
<
s
id
="
s.013528
">Sic autem conſtat
<
foreign
lang
="
grc
">ἀπόδειξις. </
foreign
>
</
s
>
<
s
id
="
s.013529
">Sit
<
lb
/>
<
figure
id
="
id.016.01.301.1.jpg
"
xlink:href
="
016/01/301/1.jpg
"
number
="
155
"/>
<
lb
/>
gemmæ quadrilateræ A B, quincuplum
<
lb
/>
B C, lateri ducatur ac diuidatur per
<
lb
/>
æqua in D, ducatur DB, & conſtituatur ocu
<
lb
/>
lus in E, ducantur AE, & CE, erit igitur an
<
lb
/>
gulus CDE, maior DEA, quare CD, maior
<
lb
/>
videbitur DA, & BC, æqualis fermè BA,
<
lb
/>
propior; ſcilicet quantò E, magis diſtat A, B,
<
lb
/>
& ſublimior eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.013530
">Multa igitur cum noſtrum
<
lb
/>
fallant ſenſum, nobis mira videntur: vt bea
<
lb
/>
tum Antonium rectè dixiſſe ferant, qui in
<
lb
/>
tegris vtuntur ſenſibus, nec ipſa, quæ per li
<
lb
/>
teras fit, indigere eruditione. </
s
>
<
s
id
="
s.013531
">Senſus ille
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1835
"/>
<
lb
/>
dicebat non ſolum hos internos, ſed mentem
<
lb
/>
ipſam ac memoriam, tum rationem. </
s
>
<
s
id
="
s.013532
">Mens
<
lb
/>
enim abſoluta à vinculis vitiorum & affecti
<
lb
/>
bus, plurima cognoſcit, quæ aliis hominibus
<
lb
/>
mirabilia eſſe videntur. </
s
>
<
s
id
="
s.013533
">Ob id igitur nihil
<
lb
/>
mirum videri debet, ſi nocte ambulantibus
<
lb
/>
metus, & caſus multa oſtendant, ignes ſcili
<
lb
/>
cet in cœlo, ſtellas cadentes, voragines, flam
<
lb
/>
mas ſaltantes, vmbras, ſpectra, ſtrepitus in
<
lb
/>
conditos, eiulatus, feras, ſerpentes, latro
<
lb
/>
nes, fures, cadauera, lemures, laruas, mur
<
lb
/>
mura, gemitus vexatorum, canes rabidos:
<
lb
/>
terrores ( vt dixi ) abſque manifeſta cauſa.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.013534
">Hæc tamen, haud demonſtrant, demonas ip
<
lb
/>
fos eſſe. </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>