Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Page concordance

< >
Scan Original
301 285
302 286
303 287
304 288
305 289
306 290
307 291
308 292
309 293
310 294
311 295
312 296
313 297
314 298
315 299
316 300
317 301
318 302
319 303
320 304
321 305
322 306
323 307
324 308
325 309
326 310
327 311
328 312
329 313
330 314
< >
page |< < (285) of 677 > >|
301285LIBER SECVNDVS. circulum A C B D, qui tropicum refert, contingunt) deſcripta erunt ſigna aſcendentia, hoc or-
dine.
In vtroque horologio ſignum ♈, tranſit per A; ſignum ♉, per punctum ſequens verſus D;
11Ordo ſignorú
aſcendentium
in æquinoctia-
li horologio.
ſignum ♊, per ſequens, &
ſic deinceps, accipiendo tantum illas portiones linearum in ſuperiori
horologio, quæ infra lineam horizontalem in horologium ſuperius cadunt;
in inferiori autem
illas duntaxat earundem linearum portiones, quæ infra horizontalem lineam in horologium
inferius cadunt.
Atque hic ordo facile ex dictis tabellis, tertia & quarta, colligitur, ſi diligenter in
vtroq;
horologio conſideretur pars antemeridiana, pomeridianaque. Sumimus hic, vt in præce-
dentibus, pro inferiori horologio portionem illam, quam horizontalis linea abſcindit, inuerſis ta-
men omnibus partibus, vt ſæpe diximus.
Vnde in inferiori horologio horæ ante meridiem nu-
merandæ erunt à puncto A, verſus C, poſt meridiem verò verſus D.
Tranſibunt autem ſigna a-
2210 ſcendentia, ſi in deſcriptione error non fuerit commiſſus, per ea puncta lineæ horizontalis, in
quibus paralleli per initia ſignorum ducti eam interſecant, cuiuſmodi ſunt puncta F, G, H, I, K, L,
vt perſpicuum eſt ex ijs, quæ in verticali horologio tradidimus propoſ.
21. huius libri. Quæ qui-
dem puncta inuenientur quoqne hac ratione, etiam ſi paralleli ſignorum non deſcribantur.
Ex
33Inuentio pun-
ctorum in li-
nea horizonta-
li, per quę ſigna
aſcendentia du
cenda ſunt.
centro E, ducantur lineæ occultæ terminantes in vtroque tropico arcus ſemidiurnos, ſignorum
quidem borealium in ſuperiori horologio, auſtralium verò in inferiori, prout in tabella 5.
propoſ.
9. huius libri continentur; ita tamen, vt arcus ſemidiurni ſignorum borealium ſupputentur à B,
vtrinque in tropico ♋, auſtralium verò ab A, vtrinque in tropico ♑.
Hæ etenim lineæ ſecabunt
lineam horizontalem in dictis punctis.
EADEM puncta reperiemus ex vltima figura propoſ. 21. huius libri. Si enim in recta E B,
442055Alia inuentio
corundem pun
ctorum.
vel E D, illius figuræ accipiatur recta E h, æqualis rectæ l m, in horologio propoſ.
50. huius lib.
per quam in horologio lineam horizontalem deſcripſimus; & per h, ad B D, perpendicularis ex-
citetur, erit hæc linea horizontalis in horologio, vt perſpicuum eſt, ſi Horizon A B C D, in horo-
logio concipiatur in proprio ſitu, vt nimirum punctum h, ſit in m, &
perpendicularis per h, du-
cta fiat eadem quæ horizontalis per m, ducta;
ac proinde centrum E, figuræ propoſ. 21. huius li-
bri cum centro mundi, &
vertice ſtyli coniungatur, propter æqualitatẽ rectarum E h, l m. Itaque ſi
interualla perpendicularis lineæ per h, ductæ, inter h, &
puncta, in quibus à radiis ex E, proceden
tibus ſecatur, in horizontalem lineam ex m, transferantur, habebuntur eadem puncta, vt prius.
RVRSVM, ſi ex tabella 6. propoſ. 9. huius libri ſumantur declinationes mediationum cæ-
66Alia deſcriptio
ſignorum aſcẽ-
dentium in eo
dem horologio
æquinoctiali P
mediationes cę
li, & angulos
tetræ.
li, &
angulorum terræ, earumq́; puncta inueniantur in linea meridiana, per quæ ſcilicet paralleli
7730 illarum declinationum tranſeunt, ſecundum doctrinam propoſ.
50. huius libri, tranſibunt quoque
ſigna aſcendentia per ea puncta, ſi erratum non fuerit in eorum deſcriptione.
In ſuperiori quidem
horologio mediationes cæli ſignorum borealiũ continentur in portione lineæ meridianæ ex pun
cto E, per B, extenſa, cum hæc horam 12.
meridiei indicet; angulorũ vero terræ in portione reli-
qua lineæ meridianæ ex eodem puncto E, per A, educta, quæ nimirum horam 12.
mediæ noctis
monſtrat;
adeo vt hæc ſigna ♌, ♐; ♍, ♏, & ♎, tranſeant per puncta inuenta in linea E B, protracta;
quia his ſignis aſcendentibus, mediant cælum puncta Eclipticæ borealia: hæc vero ſigna ♋, ♑, ♊,
♒, ♉, ♓, &
♈, ducantur per puncta inuenta in recta E A, producta, quòd, his ſignis orientibus,
cõſtituantur in angulo terræ puncta eclipticæ borealia, vt ex dicta tabella 6.
apparet. In horologio
vero inferiori mediationes cæli ſignorum auſtralium continentur in linea meridiana E A, produ-
8840 cta, angulorum autem terræ in linea mediæ noctis E B, protracta;
ita vt hæc ſigna ♋, ♑, ♊, ♒,
♉, ♓, &
♈, incedant per puncta reperta incta E A, proptetea quòd, hiſce ſignis aſcendentibus,
in medio cæli reperiantur puncta eclipticæ auſtralia;
hæc autem ſigna ♌, ♐, ♍, ♏, & ♎, tranſeant
per puncta inuenta in recta E B, protracta;
Nam illis orientibus, puncta Eclipticæ auſtralia in an-
gulo terræ exiſtunt.
Perſpicuum autem eſt, in ſuperiori horologio deſcribi tantum poſſe declina-
tiones boreales, &
auſtrales in inferiori.
99Alia defcriptio
ſignorũ aſcen-
dentium in ho
rologio æquino
ctiali, per pun-
cta Eclipticæ in
linea horæ 6. à
mer. uel med.
noc. exiſtentia,
cũ ſignorũ prin
cipia oriuntur.
POSTREMO, ſi ex tabella 7. ciuſdem propoſ. 9. huius lib accipiantur declinationes pun-
ctorum Eclipticæ borealium in linea horæ 6.
ante meridiem, & poſt exiſtentium, cum principia
ſignorum oriuntut, eorumq́;
puncta in linea horę 6. ante, vel poſt meridiem inueniantur in horo
logio ſuperiori;
Itemq́; fiat de declinationibus punctorum Eclipticæ auſtralium in eadem linea
101050 exiſtentium in inferiori horologio;
tranſibunt eadem ſigna aſcedentia per hæc puncta inuenta in
linea horæ 6.
Quocirca ſigna zodiaci aſcendentia in eodem æquinoctiali horologio figurauimus.
Quod faciendum erat.
SCHOLIVM.
SIGNA Zodiaci aſcendentia cum Andrea Schonero ita depingemus. In prima figura ſcholij
1111Qua ratione ſe
cũdum praxim
Andreæ Scho-
neri eadem ſi-
gna aſcenden-
tia in horolo-
gio æquinoctia
li delincentu@.
propoſ.
9. huius libri in recta E B, accipiatur recta E β, æqualis portioni meridianæ lineæ E M, inter
centrum horologij, &
lineam horizontalem interiectæ in ſigura propoſ. 50. huius libri, & per β, ipſi
A C, parallela agatur, ita vt centro E, illius figuræ in puncto m, collocato in horologio, &
puncto β, in
centro E, parallela per β, ducta congruat lineæ horæ 6.
ſecabit hæc par allela per β, ducta rectas

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index