Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
page
|<
<
(250)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
pb
o
="
250
"
file
="
0302
"
n
="
302
"
rhead
="
APPENDIX
"/>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">529. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Porro ex his, qui cogitationem, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">voluntatem bru-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0302-01
"
xlink:href
="
note-0302-01a
"
xml:space
="
preserve
">Si ea brutis
<
lb
/>
conveniant,
<
lb
/>
quanto imper-
<
lb
/>
fectiora in iis
<
lb
/>
eſſe debeant,
<
lb
/>
& quid de voce
<
lb
/>
ſpiritus.</
note
>
tis attribuunt, alii utrique generi applicant nomen ſpiritus, ſed
<
lb
/>
diſtinguunt diverſa ſpirituum genera, alii vocem ſpiritualis
<
lb
/>
ſubſtantiæ tribuunt illis ſolis, quæ cogitare, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">velle poſſint
<
lb
/>
etiam ſine ullo nexu cum corpore, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſine ulla materiæ orga-
<
lb
/>
nica diſpoſitione, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">motu, qui neceſſarius eſt brutis, ut vi-
<
lb
/>
vant. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">A tque id quidem admodum facile revocari poteſt ad
<
lb
/>
litem de nomine, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ad ideam, quæ affigatur huic voci ſpiri-
<
lb
/>
tus, vel ſpiritualis, cujus vocis latina vis originaria non niſi
<
lb
/>
tenuem flatum ſignificat: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nec magna erit in vocum uſurpatio-
<
lb
/>
ne difficultas; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">dummodo bene diſtinguantur a ſe invicem ma-
<
lb
/>
teria expers omni & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſentiendi, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">cogitandi, ac volendi vi, a
<
lb
/>
viventibus ſenſu præditis; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">in viventibus ipſis anima immor-
<
lb
/>
talis, ac per ſe ipſam etiam extra omne organicum corpus ca-
<
lb
/>
pax cogitationis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">voluntatis, a brutis longe imperfectiori-
<
lb
/>
bus, vel quia ſolum ſentiendi vim habeant omnis cogitationis,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">voluntatis expertia, vel quia, ſi cogitent, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">velint, longe
<
lb
/>
imperfectiores habeant ejuſmodi operationes, ac diſſoluto per
<
lb
/>
organici corporis corruptionem nexu cum ipſo corpore, pror-
<
lb
/>
ſus diſpereant.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">530. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Ceterum longe aliud proſecto eſt & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">tenuitas lamellæ,
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0302-02
"
xlink:href
="
note-0302-02a
"
xml:space
="
preserve
">Diſcrimen in
<
lb
/>
ter motus, a
<
lb
/>
quibus idea ex-
<
lb
/>
citatur, & i-
<
lb
/>
deam ipſam :
<
lb
/>
quatuor acce-
<
lb
/>
ptiones vocis
<
lb
/>
color.</
note
>
quæ determinat hunc potius, quam illum coloratum radium
<
lb
/>
ad reflexionem, ut ad oculos noſtros deveniat, in quo ſenſu
<
lb
/>
adhibet coloris nomen vulgus, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">opifices; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">diſpoſitio pun-
<
lb
/>
ctorum componentium particulam luminis, quæ certum ipſi
<
lb
/>
conciliat refrangibilitatis gradum, certum in certis circumſtan-
<
lb
/>
tiis intervallum vicium facilioris reflexionis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">facilioris tranſ-
<
lb
/>
miſſus, unde fit, ut certam in oculi fibris impreſſionem fa-
<
lb
/>
ciat, in quo ſenſu nomen coloris adhibent Optici; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">impreſſio
<
lb
/>
ipſa facta in oculo, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">propagata ad cerebrum, in quo ſenſu
<
lb
/>
coloris nomen Anatomici uſurpare poſſunt; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">longe aliud
<
lb
/>
quid, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">diverſum ab iis omnibus, ac ne analogum quidem
<
lb
/>
illis, ſaltem ſatis arcto analogiæ, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">omnimodæ ſimilitudinis
<
lb
/>
genere, eſt idea illa, quæ nobis excitatur in animo, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quam
<
lb
/>
demum a prioribus illis localibus motibus determinatam intue-
<
lb
/>
mur in nobis ipſis, ac intima noſtra conſcientia, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">animi
<
lb
/>
vis, de cujus vera in nobis ipſis exiſtentia dubitare omnino
<
lb
/>
non poſſumus, evidentiſſima voce admonent ea de re, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">cer-
<
lb
/>
tos nos reddunt.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">531. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Porro commercium illud inter animam, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">corpus, quod
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0302-03
"
xlink:href
="
note-0302-03a
"
xml:space
="
preserve
">Commercium
<
lb
/>
animæ cum
<
lb
/>
corpore conti-
<
lb
/>
nere tria le
<
unsure
/>
-
<
lb
/>
gum genera :
<
lb
/>
quæ ſint prio-
<
lb
/>
ra duo.</
note
>
unionem appellamus, tria habet inter ſe diverſa legum genera,
<
lb
/>
quarum bina ſunt prorſus diverſa ab ea etiam, quæ habetur
<
lb
/>
inter materiæ puncta, tertium in aliquo genere convenit cum
<
lb
/>
ipſa, ſed ita longe in aliis plurimis ab ea diſtat, ut a mate-
<
lb
/>
riali mechaniſmo penitus remotum ſit. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Priores ſunt in ordi-
<
lb
/>
ne ad motus locales organici noſtri corporis, vel potius ejus
<
lb
/>
partis, ſive ea ſit fluidum quoddam tenuiſſimum, ſive ſint ſo-
<
lb
/>
lidæ fibræ & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ad motus non locales, ſed animaſticos noſtri </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>