Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.013572
">
<
pb
pagenum
="
656
"
xlink:href
="
016/01/303.jpg
"/>
cauſa molitus eſt: manifeſtum eſt, quòd
<
lb
/>
imaginatione, & fide conualuit. </
s
>
<
s
id
="
s.013573
">Illud mi
<
lb
/>
rum eſt, quòd ſi fraude fuit, præmium recu
<
lb
/>
ſauit: neque enim videtur quorſum hæc
<
lb
/>
fraus, quæ præmium careat, infamia verò
<
lb
/>
res ſuccedat, ſeu non ſuccedat, haud mini
<
lb
/>
ma defutura ſit? </
s
>
<
s
id
="
s.013574
">Ob id veriſimilius eſt à dæ
<
lb
/>
mone ſanatam eſſe: dæmonáſque ipſos eſſe
<
lb
/>
ac vagari. </
s
>
<
s
id
="
s.013575
">Mira verò ſunt quæ ad confirman
<
lb
/>
dam hanc opinionem recitantur à Plutar
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1838
"/>
<
lb
/>
cho in initio vitæ Simonis de Damone: item
<
lb
/>
de Pauſania, Cleonicéque, Byzantia virgi.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.013576
">ne, quam ille imprudens amatam occiderat:
<
lb
/>
tum à Plinio in ſeptimo Epiſtolarum libro
<
lb
/>
de Phantaſmate, quod in domo Athenis per
<
lb
/>
petuò videbatur: de pueris etiam quibus ca
<
lb
/>
pilli abſque authore vllo præciſi erant. </
s
>
<
s
id
="
s.013577
">Rur
<
lb
/>
ſus apud Suetonium in Caligula occiſo, cuius
<
lb
/>
domus per multos annos oſtentis inquietata
<
lb
/>
eſt, donec incendio abſumpta fuit. </
s
>
<
s
id
="
s.013578
">Refert
<
lb
/>
M. </
s
>
<
s
id
="
s.013579
">Paulus Venetus, Tartaros (olim pars Scy
<
lb
/>
tharum, pars Parthorum nomine intellige
<
lb
/>
batur) adeò pollere dæmonum præſtigiis, vt
<
lb
/>
tenebras cùm velint, & vbi velint inducant,
<
lb
/>
ſemélque à latronibus hac arte circumuen
<
lb
/>
tum, vix euaſiſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.013580
">Cui rei teſtis accedit vir
<
lb
/>
grauis Haitonus, in ſua Sarmatarum hiſto
<
lb
/>
ria, qui prælio etiam inclinatam aciem
<
lb
/>
Tartarorum vexillarij præcantatione, dum
<
lb
/>
tenebras offunderet obſcuriſſimas, reſti
<
lb
/>
tutam & victricem factam litteris prodi
<
lb
/>
derit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.013581
">
<
margin.target
id
="
marg1838
"/>
Dæmonas
<
lb
/>
eſſe,
<
expan
abbr
="
argumẽ-tis
">argumen
<
lb
/>
tis</
expan
>
ab hiſto
<
lb
/>
ria ſumptis
<
lb
/>
oſtenditur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.013582
">Verùm omnibus hiſtoriis magis admira
<
lb
/>
bilem hîc ſubiiciam, quàm non ſemel, nec
<
lb
/>
paucis vicibus audiui à patre meo, Facio
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1839
"/>
<
lb
/>
Cardano, qui dæmonem ſe familiarem per
<
lb
/>
30. fermè annos habuiſſe confitebatur. </
s
>
<
s
id
="
s.013583
">De
<
lb
/>
mum cùm illius ſcripta requirerem, quòd
<
lb
/>
ſæpius audieram, ita literis ac memoriæ man
<
lb
/>
datum inueni. </
s
>
<
s
id
="
s.013584
">Idibus Auguſti, 1491. cùm
<
lb
/>
peregiſſem ſacra hora diei 20. apparuerunt
<
lb
/>
de more ſeptem viri, ſericeis induti veſtibus,
<
lb
/>
pallio quaſi Græco, caligis ( vt videbatur)
<
lb
/>
purpureis, ſubuculæ thoracibus ſplendenti
<
lb
/>
bus ac rubentibus, vt è chermeſino eſſe vi
<
lb
/>
derentur, forma auguſtiore, quàm commu
<
lb
/>
ni, & conſpicua admodum. </
s
>
<
s
id
="
s.013585
">Nec tamen om
<
lb
/>
nes ſic veſtiti, ſed duo, quos conſtabat eſſe
<
lb
/>
nobiliores inter ipſos: nam illorum alterum,
<
lb
/>
qui procerior erat & rubicundus, duo alij
<
lb
/>
ſequebantur comites: alterum qui pallidior
<
lb
/>
eſſet ac minor corpore, tres alij. </
s
>
<
s
id
="
s.013586
">Ita om
<
lb
/>
nes ſeptem erant. </
s
>
<
s
id
="
s.013587
">Capiti ne quid haberent
<
lb
/>
impoſitum, an nudum eſſet, ſcriptum non
<
lb
/>
reliquit. </
s
>
<
s
id
="
s.013588
">Ætas illis iuxta quadrageſimum
<
lb
/>
annum, ſed quæ nec trigeſimum perferret.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.013589
">Cùm interrogarentur, quinam eſſent, re
<
lb
/>
ſponderunt, homines eſſe quaſi aëreos, qui
<
lb
/>
& ipſi naſcerentur, ac interirent: verùm vi
<
lb
/>
tam illorum noſtra eſſe longè diuturniorem,
<
lb
/>
vt quæ ad annos 300. extenderentur. </
s
>
<
s
id
="
s.013590
">Inter
<
lb
/>
roganti de animæ immortalitate noſtræ, ni
<
lb
/>
hil quòd cuique proprium eſſet, ſupereſſe
<
lb
/>
affirmarunt. </
s
>
<
s
id
="
s.013591
">Ipſos diuis eſſe coniunctiores
<
lb
/>
multò humano genere, ſed tamen ab illis
<
lb
/>
infinito penè diſtare interuallo. </
s
>
<
s
id
="
s.013592
">Nec ſecus
<
lb
/>
illos nobis, aut beatiores eſſe, aut miſerio
<
lb
/>
res, ac nos ipſis ſumus belluis. </
s
>
<
s
id
="
s.013593
">Nihil late
<
lb
/>
re abditarum rerum, vt nec libros, aut pe
<
lb
/>
cunias: infimámque illorum colluuiem eſſe
<
lb
/>
genios virorum nobiliſſimorum, non ſecùs
<
lb
/>
ac homines viliſſimos generoſorum canum,
<
lb
/>
aut equorum educatores. </
s
>
<
s
id
="
s.013594
">Cúmque ipſi te
<
lb
/>
nuiſſimo eſſent corpore, nihil nobis com
<
lb
/>
modi, aut detrimenti poſſe afferre præter
<
lb
/>
ſpectra atque terrores, tum ſcientiam. </
s
>
<
s
id
="
s.013595
">Erant
<
lb
/>
alteri, qui minore erat corpore, 300. diſci
<
lb
/>
puli, alteri 200. in publica academia. </
s
>
<
s
id
="
s.013596
">Vter
<
lb
/>
que enim eorum publicè profitebatur. </
s
>
<
s
id
="
s.013597
">Cùm
<
lb
/>
pater meus interrogaſſet, cur ſi theſauros
<
lb
/>
noſſent, ipſi non reuelarent hominibus?
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.013598
">Reſponderunt, ſancitum eſſe hoc priuata
<
lb
/>
lege maximis pœnis, ne quiſquam hoc eis
<
lb
/>
communicet. </
s
>
<
s
id
="
s.013599
">Manſerunt apud illum horis
<
lb
/>
plus quàm tribus: diſputarunt autem inte
<
lb
/>
rim, rogante illo de cauſa mundi: qui pro
<
lb
/>
cerior erat, negabat Deum effeciſſe mun
<
lb
/>
dum ab æterno: contrà alter aſtruebat per
<
lb
/>
ſingula momenta ita Deum creare mundum,
<
lb
/>
vt ſi vel momento deſiſteret, protinus mun
<
lb
/>
dus ipſe periret. </
s
>
<
s
id
="
s.013600
">Ad hoc ipſe ex Auerrois di
<
lb
/>
ſputationibus quædam adducebat, cùm liber
<
lb
/>
ille nondum inuentus eſſet. </
s
>
<
s
id
="
s.013601
">Referebat &
<
lb
/>
nomina quorundam librorum, quorum pars
<
lb
/>
inuenta, pars adhuc latitat. </
s
>
<
s
id
="
s.013602
">Atque hi om
<
lb
/>
nes tamen Auerrois erant: ille verò palàm
<
lb
/>
Auerroiſtam ſe profitebatur. </
s
>
<
s
id
="
s.013603
">Hæc ſeu hi
<
lb
/>
ſtoria, ſeu fabula ſit, ita ſe habuit. </
s
>
<
s
id
="
s.013604
">Quòd
<
lb
/>
fabula videatur, ſatis argumento eſſe debet,
<
lb
/>
quòd placita hæc non ſatis cum religione
<
lb
/>
conſentiunt, quodque pater meus cum ſuis
<
lb
/>
dæmonibus nihilo, aut felicior, aut ditior,
<
lb
/>
aut notior hominibus fuerit, quàm ego, qui
<
lb
/>
dæmonas nunquam vidi. </
s
>
<
s
id
="
s.013605
">Ad hæc tamen
<
lb
/>
ille reſponderet, plura ſe prædixiſſe, quæ
<
lb
/>
ſine ope dæmonum tanto tempore antè ſci
<
lb
/>
ri non poterant: vt, quòd Cæſar tandem
<
lb
/>
ſuperior futurus eſſet in Italia, quod vix
<
lb
/>
contingit poſt 30. annos: dæmonas eſſe
<
lb
/>
mendaces iuxta veritatis verbum, ille ( in
<
lb
/>
quit ) eſt pater mendaceij: ſe minimè cu
<
lb
/>
raſſe diuitias, aut honores, quarum rerum
<
lb
/>
ego ſim magis cupidus: natum eſſe humili
<
lb
/>
fortuna ipſum, obfuiſſéque initia prima. </
s
>
<
s
id
="
s.013606
">De
<
lb
/>
nique genium forſan mihi eſſe maiorem,
<
lb
/>
tum aliis longè magis, tametſi illis neque
<
lb
/>
mihi hi ſe oſtendant, non deeſſe tamen pro
<
lb
/>
opportunitate vnicuique ſuum ad auxilium.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.013607
">Suum ſe ſibi, non alios aliis manifeſtaſſe,
<
lb
/>
vel quòd ita expediret, vel quod melior
<
lb
/>
eſſet, ac mente puriore: optimus quippe
<
lb
/>
erat, ac præter hæc, & poſt hæc etiam, reli
<
lb
/>
gioſiſſimus: ſeu quod coniuratione, quàm
<
lb
/>
habuiſſe à moriente Hiſpano conſtat, vſus
<
lb
/>
fuerit. </
s
>
<
s
id
="
s.013608
">Simile eſt illud quod de pueris, &
<
lb
/>
vrceis, aut vnguibus dicitur. </
s
>
<
s
id
="
s.013609
">Aliàs hæc vt
<
lb
/>
falſa deprehenſa refutauimus. </
s
>
<
s
id
="
s.013610
">Solùm id mi
<
lb
/>
rum videtur, quod Didio Iuliano Impera
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1840
"/>
<
lb
/>
tori contigit, cùm puer è ſpeculo prædiceret
<
lb
/>
hoſtes venientes, & à quibus interficere
<
lb
/>
tur. </
s
>
<
s
id
="
s.013611
">Et nunc Ioannes Leo recitat, in vrbe
<
lb
/>
Feſſa vates in vas aqua plenum olei gut
<
lb
/>
tam infundere, qua clara reddita per puel
<
lb
/>
los reſponſa de futuris dare, qui turmas
<
lb
/>
etiam militum in aqua videre ſe affirment.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.013612
">Non tamen ille plus quàm quod & hîc
<
lb
/>
vulgus ſcire ſe refert: aut diligentius rem
<
lb
/>
inquiſiſſe. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.013613
">
<
margin.target
id
="
marg1839
"/>
Dæmonum
<
lb
/>
ſeptem hiſto
<
lb
/>
ria mira.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.013614
">
<
margin.target
id
="
marg1840
"/>
Didio Iulia
<
lb
/>
no è ſpeculo
<
lb
/>
à puero exi
<
lb
/>
tium prædi
<
lb
/>
ctum.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.013615
">Sunt rurſus & alia argumenta dæmo
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1841
"/>
<
lb
/>
num, oraculorum reſponſa: velut illud Theo-</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>