3053
regularis poteſt fieri reflexio, ut nos declarabimus ſuo loco:
nectamen intelligimus per hæc ſpe-
cula ſolùm corpor a polita artificio, ſed potius per naturam. Quia dum demonſtrationem his ſpe
culis applicamus, natur alia corpor a eiuſdem figuræ intelligimus. Quòd enim in artificialib. cor
poribus exemplariter accidit, in corporibus natur alibus certius accidere neceſſe est. Et dum ſic
per figur as ſpeculorum diſcurrimus, cæleſtes & omnes natur ales influentias à ſubiectis corpo-
ribus ſub quodam reflexionis modo ad alia corpora declaramus. In his enim diuerſit atibus la-
tens eſt naturæ operatio: & ab eiſdem agentibus, ſecundum huius diuerſit atis modum, fit diuer
ſitas formarum, & accidit uiſibus, ſi ad locũ reflexionis deueniant, ut ad ipſos fiat reflexio: quo-
niam uiſibus, ut quodam poſteriori formis natur alibus & corporibus exiſtentibus, ipſorum præ
ſentia rebus natur alibus nibiladdit. Horum it a ſpeculorum communes paßiones, & omnes
proprietates ſpeculorum planorum in quinto libro propoſuimus. In ſexto uerò libro demonſtra-
uimus paßiones, quæ accidunt uiſibus & rebus ex reflexione facta à ſpeculis ſphæricis conuexis.
In ſeptimo uerò poſuimus paßiones accidentium à ſpeculis columnaribus uel pyramidalibus
conuexis: & hæc duo ſpecula ſimul coniunximus propter conformitatem plurium paßionum.
In octauo, de reflexionibus, quæ fiunt à ſpeculis ſphæricis concauis, prolixius tract auimus. In
nono quo, de his, quæ fiunt à ſpeculis columnaribus uel pyramidalibus concauis: & in eodem de
ſpeculis quibuſdam irregularibus, à quorum tot ali ſuperficie fit reflexio lucis & uirtutis ad pun
ctum unum (quæ ſpecula comburentia dicimus) adiunximus tract atum. In decimo uerò libro
huius ſcientiæ, egimus de tertio modo uidendi, quie eſt per medium alterius diaphani, ut cum per
aerem fit uiſio, ſub aqua, uel ſub uitro. Et de deceptionibus, quæ ex hoc accidunt uiſui: nam & ſi
uiſus non fuerit, eædem paßiones uirtuti accidunt agenti. Et in hoc quo decimo tractatu adie-
cimus paßionem ſoli uiſui accidentem ex diuerſitate mediorum, ut eſt impreßio arcus dæmonis,
qui dicitur iris: quoniam & illius generatio ex hac præſenti ſcientia ortum habet: ſić quaſio-
mnium uiſibilium gener alibus paßionibus pertractatis, operi finem damus. Patet it a expræ-
mißis, quòd triplex eſt modus uidendi: quidam per unum medium tantùm, qui eſt uiſio directa:
quidam uerò per reflexionem formarum uiſibilium à corporibus politis: quidam uerò per refra-
ctionem formarum uiſibilium propter diuerſitatẽ mediorum. Hiquo tres modiuidendi, ſignũ
ſunt triplicis actionis formarum & omnium uirtutum cœleſtium & naturalium. Quædame-
nim agunt directè in obiectum ſuſceptibile, & hæc actio eſt fortior, quoniam eſt directè intenta
per naturam, & fit ſecũdum lineas rectas. Accidit aũt illi uirtuti corporalis debilitas, propter
remotionem maiorem agentis ab ipſo acto: ſolenim non adeò calefacit remotiora, ſicut propin-
quiora calefactibilia, quæ ſunt eiuſdem diſpoſitionis. Alia uerò natur alis actio fit per reflexio-
nem à corporibus alijs, ut radij ſolis à corpore lunæ reflectuntur: quamuis enim propter rarit atẽ
lunaris corporis quiddam ſolaris tranſeat uirtutis: plurimi tamen radiorum reflectuntur infe-
rius, ut à ſpeculo ſphærico conuexo. Eſt ergo illi actioni conueniens omne, quod diximus in paßio
nibus ſpeculorum, aßimilante ſe figura corporis (à quo fit reflexio) figuræ ſpeculari. Tertia uerò
maneries natur alium actionum, eſt per plur a media diuerſorum diaphanorum, quæ ſimiliter
in ſuo modo agendi diuerſitatem accipit, quam uiſibus accidere dicemus. In his it a naturalib.
actionibus uiſus ſignum eſt, non cauſa, niſi fortè deceptio ſit per ſe proueniens in uiſu: quoniam
non exiſtente perceptione uiſiua, ijdem modi ſunt omnium natur alium actionum. His itaque
præmißis, aggrediamur intentum. Hoctamen legentem latere nolumus, quia dum ex libro ele-
mentorum Euclidis arguimus, ſola nominatione numeri libri & theorematis conten-
ti ſumus: dum uerò aliquid ex hoc noſlro libro adducimus, & nume-
rum & theorema huius libri nominamus.
cula ſolùm corpor a polita artificio, ſed potius per naturam. Quia dum demonſtrationem his ſpe
culis applicamus, natur alia corpor a eiuſdem figuræ intelligimus. Quòd enim in artificialib. cor
poribus exemplariter accidit, in corporibus natur alibus certius accidere neceſſe est. Et dum ſic
per figur as ſpeculorum diſcurrimus, cæleſtes & omnes natur ales influentias à ſubiectis corpo-
ribus ſub quodam reflexionis modo ad alia corpora declaramus. In his enim diuerſit atibus la-
tens eſt naturæ operatio: & ab eiſdem agentibus, ſecundum huius diuerſit atis modum, fit diuer
ſitas formarum, & accidit uiſibus, ſi ad locũ reflexionis deueniant, ut ad ipſos fiat reflexio: quo-
niam uiſibus, ut quodam poſteriori formis natur alibus & corporibus exiſtentibus, ipſorum præ
ſentia rebus natur alibus nibiladdit. Horum it a ſpeculorum communes paßiones, & omnes
proprietates ſpeculorum planorum in quinto libro propoſuimus. In ſexto uerò libro demonſtra-
uimus paßiones, quæ accidunt uiſibus & rebus ex reflexione facta à ſpeculis ſphæricis conuexis.
In ſeptimo uerò poſuimus paßiones accidentium à ſpeculis columnaribus uel pyramidalibus
conuexis: & hæc duo ſpecula ſimul coniunximus propter conformitatem plurium paßionum.
In octauo, de reflexionibus, quæ fiunt à ſpeculis ſphæricis concauis, prolixius tract auimus. In
nono quo, de his, quæ fiunt à ſpeculis columnaribus uel pyramidalibus concauis: & in eodem de
ſpeculis quibuſdam irregularibus, à quorum tot ali ſuperficie fit reflexio lucis & uirtutis ad pun
ctum unum (quæ ſpecula comburentia dicimus) adiunximus tract atum. In decimo uerò libro
huius ſcientiæ, egimus de tertio modo uidendi, quie eſt per medium alterius diaphani, ut cum per
aerem fit uiſio, ſub aqua, uel ſub uitro. Et de deceptionibus, quæ ex hoc accidunt uiſui: nam & ſi
uiſus non fuerit, eædem paßiones uirtuti accidunt agenti. Et in hoc quo decimo tractatu adie-
cimus paßionem ſoli uiſui accidentem ex diuerſitate mediorum, ut eſt impreßio arcus dæmonis,
qui dicitur iris: quoniam & illius generatio ex hac præſenti ſcientia ortum habet: ſić quaſio-
mnium uiſibilium gener alibus paßionibus pertractatis, operi finem damus. Patet it a expræ-
mißis, quòd triplex eſt modus uidendi: quidam per unum medium tantùm, qui eſt uiſio directa:
quidam uerò per reflexionem formarum uiſibilium à corporibus politis: quidam uerò per refra-
ctionem formarum uiſibilium propter diuerſitatẽ mediorum. Hiquo tres modiuidendi, ſignũ
ſunt triplicis actionis formarum & omnium uirtutum cœleſtium & naturalium. Quædame-
nim agunt directè in obiectum ſuſceptibile, & hæc actio eſt fortior, quoniam eſt directè intenta
per naturam, & fit ſecũdum lineas rectas. Accidit aũt illi uirtuti corporalis debilitas, propter
remotionem maiorem agentis ab ipſo acto: ſolenim non adeò calefacit remotiora, ſicut propin-
quiora calefactibilia, quæ ſunt eiuſdem diſpoſitionis. Alia uerò natur alis actio fit per reflexio-
nem à corporibus alijs, ut radij ſolis à corpore lunæ reflectuntur: quamuis enim propter rarit atẽ
lunaris corporis quiddam ſolaris tranſeat uirtutis: plurimi tamen radiorum reflectuntur infe-
rius, ut à ſpeculo ſphærico conuexo. Eſt ergo illi actioni conueniens omne, quod diximus in paßio
nibus ſpeculorum, aßimilante ſe figura corporis (à quo fit reflexio) figuræ ſpeculari. Tertia uerò
maneries natur alium actionum, eſt per plur a media diuerſorum diaphanorum, quæ ſimiliter
in ſuo modo agendi diuerſitatem accipit, quam uiſibus accidere dicemus. In his it a naturalib.
actionibus uiſus ſignum eſt, non cauſa, niſi fortè deceptio ſit per ſe proueniens in uiſu: quoniam
non exiſtente perceptione uiſiua, ijdem modi ſunt omnium natur alium actionum. His itaque
præmißis, aggrediamur intentum. Hoctamen legentem latere nolumus, quia dum ex libro ele-
mentorum Euclidis arguimus, ſola nominatione numeri libri & theorematis conten-
ti ſumus: dum uerò aliquid ex hoc noſlro libro adducimus, & nume-
rum & theorema huius libri nominamus.
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib