1emptos velit.
Theologus proferri iubet, in
ſpiciundos ſcilicet. Promit ille vetus Teſta
mentum, quod vulgus Biblia vocat, Gallicè
verſum. Eum codicem vbi contempſiſſet Theo
logus, ecquos alios haberet percontanti,
grauatim quidem ac detrectanti ſimilis,
alium quendam ſinu abditum producit:
quem euolutum vbi animaduertiſſet impro
barum artium eſſe magiſtrum, haud etiam
ſcio, an nouitate captui ( ita vt fit) curioſius
inſpectarit, an vt fraudem, quàm ſubeſſe ſen
tiſcebat, prorſus expiſcaretur. Rogatus ita
que quidnam ille placeret, reſpondit. Male
ficum ſibi videri librum. Tum ille ſilentij
fidem obteſtatione ſtipulatus, ait eiuſdem
generis aliquot domi ſibi eſſe, ſed eruditi
homini operam deſiderare: alioqui theſau
ros immenſos poſſe his libris conflari. Ibi
arrectior theologus, orat vt eos quoque ad
ſe perferat in ſpiciendos: ſibi rem hanc ve
hementer eſſe cordi, nec omninò in nego
tio tam diuino indormiendum: ſibi ſpem
eſſe certiſſimam feliciter euenturum. Ergo
datis inuicem dextris, miſer ille reliquos li
bros adfert, Theologus expiſcari non deſi
nit, donec homo iam eius animi ſecurus,
omni de re palàm facit. Poſtremò etiam de
Chriſti corpore. Ibi ille tanquam vehemen
ter gauiſus, impenſius obſecrat, vt res tan
tas ſibi oſtendat, ſe iam toto pectore de ma
turando negotio cogitare. Hic hominem do
mum ſuam deducit, vxorem myſterium
illud, reliquaque item maleficij arma de
promere iubet. Proferuntur, inſpectantur.
Monachus longè aliud ſimulans ( vt narat
ipſe) rectà inde ad Officialem, quem vocant.
rem defert, virum profectò ſumma vitæ in
tegritate, & abſoluta Iuris vtriuſque pru
dentia ſpectatiſſimum, noſtri maiorem in
modum amantem. Is verò in re tam prodi
gioſa nihil etiam cunctandum ratus, homi
nem prodente theologo per regios mini
ſtros in vincula coniicit non ſine vxore &
filia. Protinus in ædes irruptum, myſterium
illud adorandum honore quo conueniebat
prolatum, dieique eius quod erat reliquum,
& nos omnis à clero, monachiſque per no
ctes excubias agentibus, ſolennibus cantio
nibus, & precibus celebrata. Poſtridie indi
cta ſolemnis ſupplicatio: veſtiuntur tape
tibus vtrinque viæ, quaque ibatur, quaque
ad templum redibatur: perſtrepebant vrbe
tota templa ſacris tintinnabulis. Procedit
clerus vniuerſus cum ſuis quiſque reliquiis,
tota ciuitate ad ſpectaculum effuſa: digna
que pompa ſacramentum è conſceleratis æ
dibus ſublatum, in templum ſalutiferæ cru
ci ſacrum defertur. Ibi theologus tam fre
quenti concione quantam antea viſam fuiſ
ſe negant, rem omnem non ſine gloriæ ſuſ
pitione exponit: identidem obteſtans Chriſti
corpus inibi ſub dio appoſitum, vt erat ex
ædibus malefici deportatum. Fecerat idem
poſtridie facturus, item deinceps, & vt quid
que illi in cuniculis fuiſſent confeſſi, ita quo
tidie populo renunciaturus: quòd ſibi cre
do certiſſimam parandæ immortalitatis ma
teriam oblatam eſſe iudicaret, niſi Officia
lis vir minimè ſtultum theologo iam vento
ſo gloriæ curru volitanti, ſilentium impo
ſuiſſet. Excutiuntur & audiuntur aſſiduè à
theologis Lutetia in hoc aſcitis, adhibitis
item duobus Iureconſultis. Narrauit nobis
Officialis prodigioſa quædam in quæſtio
nibus à viro aperiri, ſed quæ nondum pro
certis referri poſſent, quod ipſum ſibi parum
adhuc conſtare diceret: mulierem noctu
miſeris modis à cacodæmone vexari, pungi,
cædi, raptari, peneque exanimari: filiam
verò ſui ſecuram, neque quicquam ſupplicij
metu commoueri, quòd ſibi quotidie cum
luce præſtò fieri affirmat neſcio quem, qui
conſolando dolorem illi omnem adimat,
animoque tranquillo eſſe iubeat. Tenetur à
Magduni malefici, cuius ſuprà memini, vi
dua. Hæc ille. Verùm aliquis dubitare poſ
ſet, ne vnquam maleficus hic infelix dæmo
nem auocare potuerit? verùm deficere ali
quid ſuſpicantem conſilio cum vxore inito,
in laqueos incidiſſe. Nam ſi dæmon eum
alloquebatur, docere poterat quæ deficerent,
& hominem non amandare in perniciem,
qui iam ſuus eſſet: quique ſi deſiſſet, non
melior futurus erat, quandoquidem non ad
Deum eſſet acceſſurus, vel illum quæſiturus,
ſed dæmonem ob indignationem relicturus.
At dæmon proditor eſt, & ſuos negligit.
Concedatur: nemo tamen adeò eſt malus, vt
ſibi aduerſetur. Hoc erat abigere homines à
malarum artium ſtudiis, & ſui obſeruatio
ne, quàm ille maximè efflagitare fertur. Sed
quanquam hæc dubia ſint, magnam tamen
præbent ſuſpicionem, ne aliquid eſſet, ob fi
liæ conſolationem. Sed multa latere potue
runt. Ita nos ancipites in his rebus Deus vi
detur eſſe voluiſſe.
ſpiciundos ſcilicet. Promit ille vetus Teſta
mentum, quod vulgus Biblia vocat, Gallicè
verſum. Eum codicem vbi contempſiſſet Theo
logus, ecquos alios haberet percontanti,
grauatim quidem ac detrectanti ſimilis,
alium quendam ſinu abditum producit:
quem euolutum vbi animaduertiſſet impro
barum artium eſſe magiſtrum, haud etiam
ſcio, an nouitate captui ( ita vt fit) curioſius
inſpectarit, an vt fraudem, quàm ſubeſſe ſen
tiſcebat, prorſus expiſcaretur. Rogatus ita
que quidnam ille placeret, reſpondit. Male
ficum ſibi videri librum. Tum ille ſilentij
fidem obteſtatione ſtipulatus, ait eiuſdem
generis aliquot domi ſibi eſſe, ſed eruditi
homini operam deſiderare: alioqui theſau
ros immenſos poſſe his libris conflari. Ibi
arrectior theologus, orat vt eos quoque ad
ſe perferat in ſpiciendos: ſibi rem hanc ve
hementer eſſe cordi, nec omninò in nego
tio tam diuino indormiendum: ſibi ſpem
eſſe certiſſimam feliciter euenturum. Ergo
datis inuicem dextris, miſer ille reliquos li
bros adfert, Theologus expiſcari non deſi
nit, donec homo iam eius animi ſecurus,
omni de re palàm facit. Poſtremò etiam de
Chriſti corpore. Ibi ille tanquam vehemen
ter gauiſus, impenſius obſecrat, vt res tan
tas ſibi oſtendat, ſe iam toto pectore de ma
turando negotio cogitare. Hic hominem do
mum ſuam deducit, vxorem myſterium
illud, reliquaque item maleficij arma de
promere iubet. Proferuntur, inſpectantur.
Monachus longè aliud ſimulans ( vt narat
ipſe) rectà inde ad Officialem, quem vocant.
rem defert, virum profectò ſumma vitæ in
tegritate, & abſoluta Iuris vtriuſque pru
dentia ſpectatiſſimum, noſtri maiorem in
modum amantem. Is verò in re tam prodi
gioſa nihil etiam cunctandum ratus, homi
nem prodente theologo per regios mini
ſtros in vincula coniicit non ſine vxore &
filia. Protinus in ædes irruptum, myſterium
illud adorandum honore quo conueniebat
prolatum, dieique eius quod erat reliquum,
& nos omnis à clero, monachiſque per no
ctes excubias agentibus, ſolennibus cantio
nibus, & precibus celebrata. Poſtridie indi
cta ſolemnis ſupplicatio: veſtiuntur tape
tibus vtrinque viæ, quaque ibatur, quaque
ad templum redibatur: perſtrepebant vrbe
tota templa ſacris tintinnabulis. Procedit
clerus vniuerſus cum ſuis quiſque reliquiis,
tota ciuitate ad ſpectaculum effuſa: digna
que pompa ſacramentum è conſceleratis æ
dibus ſublatum, in templum ſalutiferæ cru
ci ſacrum defertur. Ibi theologus tam fre
quenti concione quantam antea viſam fuiſ
ſe negant, rem omnem non ſine gloriæ ſuſ
pitione exponit: identidem obteſtans Chriſti
corpus inibi ſub dio appoſitum, vt erat ex
ædibus malefici deportatum. Fecerat idem
poſtridie facturus, item deinceps, & vt quid
que illi in cuniculis fuiſſent confeſſi, ita quo
tidie populo renunciaturus: quòd ſibi cre
do certiſſimam parandæ immortalitatis ma
teriam oblatam eſſe iudicaret, niſi Officia
lis vir minimè ſtultum theologo iam vento
ſo gloriæ curru volitanti, ſilentium impo
ſuiſſet. Excutiuntur & audiuntur aſſiduè à
theologis Lutetia in hoc aſcitis, adhibitis
item duobus Iureconſultis. Narrauit nobis
Officialis prodigioſa quædam in quæſtio
nibus à viro aperiri, ſed quæ nondum pro
certis referri poſſent, quod ipſum ſibi parum
adhuc conſtare diceret: mulierem noctu
miſeris modis à cacodæmone vexari, pungi,
cædi, raptari, peneque exanimari: filiam
verò ſui ſecuram, neque quicquam ſupplicij
metu commoueri, quòd ſibi quotidie cum
luce præſtò fieri affirmat neſcio quem, qui
conſolando dolorem illi omnem adimat,
animoque tranquillo eſſe iubeat. Tenetur à
Magduni malefici, cuius ſuprà memini, vi
dua. Hæc ille. Verùm aliquis dubitare poſ
ſet, ne vnquam maleficus hic infelix dæmo
nem auocare potuerit? verùm deficere ali
quid ſuſpicantem conſilio cum vxore inito,
in laqueos incidiſſe. Nam ſi dæmon eum
alloquebatur, docere poterat quæ deficerent,
& hominem non amandare in perniciem,
qui iam ſuus eſſet: quique ſi deſiſſet, non
melior futurus erat, quandoquidem non ad
Deum eſſet acceſſurus, vel illum quæſiturus,
ſed dæmonem ob indignationem relicturus.
At dæmon proditor eſt, & ſuos negligit.
Concedatur: nemo tamen adeò eſt malus, vt
ſibi aduerſetur. Hoc erat abigere homines à
malarum artium ſtudiis, & ſui obſeruatio
ne, quàm ille maximè efflagitare fertur. Sed
quanquam hæc dubia ſint, magnam tamen
præbent ſuſpicionem, ne aliquid eſſet, ob fi
liæ conſolationem. Sed multa latere potue
runt. Ita nos ancipites in his rebus Deus vi
detur eſſe voluiſſe.
Nam & Pauſanias refert in Atticis, ſingu
lis noctibus in Marathone campo, vbi Mil
tiades iam annis tamen quadringentis elap
ſis, Perſarum centum millia cecidiſſet, vbi
que Icarus etiam rex antea interfectus fue
rat, hinnitus equorum audiri, & pugnan
tium concurſus, Quæ cuique ad hoc ſpecta
culum accedenti data opera non occurre
bant. Sed ſolùm fortuito illuc ſe conferen
tibus exaudiebantur. Adeò videtur ſummus
ille opifex nos omninò incertos relinquere
voluiſſe, vt bonis fidei præmia, improbis, at
que incredulis pœnæ deberentur. Sed ſi om
ninò animæ ibi Perſarum excitabant tumul
tum, oportuit etiam equorum animas quæ
hinnirent ſuperfuiſſe. Quamobrem veriſimi
lius erit paulò pòſt prælium illud graue ex
citatam fabulam è cauſa aliqua naturali ad
ea tempora percrebuiſſe, vt qualemcunque
ſtrepitum confuſo equorum hinnitui, &
concurſu præliantium attribuerent. Nam
que in omni nocturno ſtrepitu, qui è terra
prodit, plerunque pars eſt grauior, pars acu
tior. Grauiorum ad concurſus hominum, &
gemitus referunt, acutiorem ad equorum
hinnitus. Quamobrem antiquis relictis
exemplis, ad quædam noſtri temporis deue
niamus.
lis noctibus in Marathone campo, vbi Mil
tiades iam annis tamen quadringentis elap
ſis, Perſarum centum millia cecidiſſet, vbi
que Icarus etiam rex antea interfectus fue
rat, hinnitus equorum audiri, & pugnan
tium concurſus, Quæ cuique ad hoc ſpecta
culum accedenti data opera non occurre
bant. Sed ſolùm fortuito illuc ſe conferen
tibus exaudiebantur. Adeò videtur ſummus
ille opifex nos omninò incertos relinquere
voluiſſe, vt bonis fidei præmia, improbis, at
que incredulis pœnæ deberentur. Sed ſi om
ninò animæ ibi Perſarum excitabant tumul
tum, oportuit etiam equorum animas quæ
hinnirent ſuperfuiſſe. Quamobrem veriſimi
lius erit paulò pòſt prælium illud graue ex
citatam fabulam è cauſa aliqua naturali ad
ea tempora percrebuiſſe, vt qualemcunque
ſtrepitum confuſo equorum hinnitui, &
concurſu præliantium attribuerent. Nam
que in omni nocturno ſtrepitu, qui è terra
prodit, plerunque pars eſt grauior, pars acu
tior. Grauiorum ad concurſus hominum, &
gemitus referunt, acutiorem ad equorum
hinnitus. Quamobrem antiquis relictis
exemplis, ad quædam noſtri temporis deue
niamus.
Hiſtoria alia
mira.
mira.
Refert Nicolaus Venetus in Indica hiſto
ria, nauclerum Indum cum ceſſaſſent venti,
inuocato, vt ipſe appellabat Deo Mutthiam,
tandem in Arabem quendam illum deſcen
diſſe, corruptumque hominem exclamaſſe,
per nauimque currentem ad tabulam, quæ
ria, nauclerum Indum cum ceſſaſſent venti,
inuocato, vt ipſe appellabat Deo Mutthiam,
tandem in Arabem quendam illum deſcen
diſſe, corruptumque hominem exclamaſſe,
per nauimque currentem ad tabulam, quæ
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib