Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

List of thumbnails

< >
301
301 (249)
302
302 (250)
303
303 (251)
304
304 (252)
305
305 (253)
306
306 (254)
307
307 (255)
308
308 (256)
309
309 (257)
310
310 (258)
< >
page |< < (255) of 389 > >|
307255DE ANIMA, & DEO. Virgilii poema componunt, verſentur temere in ſacco aliquo,
tum extrahantur, &
ordinentur omnes litteræ, aliæ poſt alias,
atque ejuſmodi operatio continuetur in infinitum, redituram
&
ipſam combinationem Virgilianam numero vicium quenvis
determinatum numerum ſuperante.
At ad Mundi conſtitutio-
nem habetur inprimis diſpoſitio punctorum materiæ in ſpatio
patente in longum, latum, &
profundum: porro rectæ in uno
plano ſunt infinitæ, plana in ſpatio ſunt infinita, &
pro
quavis recta in quovis plano infinita ſunt curvarum genera,
quæ cum eadem ex dato puncto directione oriantur, in qua-
rum ſingularum claſſibus infinities plures ſunt, quæ per da-
tum punctorum numerum non tranſeant.
Quare ubi ſeligen-
da ſit curva, quæ tranſeat per omnia materiæ puncta, jam
habemus infinitum ſaltem ordinis tertii.
Præterea, determi-
nata ejuſmodi curva, poteſt variari in infinitum diſtantia
puncti cujuſvis a ſibi proximo:
quamobrem numerus diſpoſi-
tionum poſſibilium pro quovis puncto materiæ adhuc cete-
ris manentibus eſt infinitus, adeoque is numerus ex omnium
mutationibus poſſibilibus eſt infinitus ordinis expoſiti a nu-
mero punctorum aucto ſaltem ternario.
Iterum velocitas,
quam habet dato tempore punctum quodvis, poteſt variari
in infinitum, &
directio motus poteſt variari in infinitum or-
dinis ſecundi ob directiones infinitas in eodem plano, &
pla-
na infinita in ſpatio.
Quare cum conſtitutio Mundi, & ſe-
quentium phænomenorum ſeries pendeat ab ipſa velocitate, &

directione motus;
numerus, qui exprimit gradum infiniti, ad
quem aſſurgit numerus caſuum diverſorum, debet multiplicari
ter per numerum punctorum materiæ.
542. Eſt igitur numerus caſuum diverſorum non finitus, ſed
11Cujus ordinis
infinitus ſit:
nimirum alt iſ-
ſimi, & in im-
menſum alti-
oris numero
momentorum
temporis in to-
ta æternitate.
infinitus ordinis expoſiti a quarta potentia numeri punctorum
aucta ſaltem ternario, atque id etiam determinata curva vi-
rium, quæ poteſt itidem infinitis modis variari.
Quamob-
rem numerus combinationum relativarum ad Mundi conſti-
tutionem non eſt finitus pro dato quovis momento temporis,
ſed infinitus ordinis altiſſimi, reſpectu infiniti ejus generis, cu-
jus generis eſt infinitum numeri punctorum ſpatii in recta
quapiam, quæ concipiatur utrinque in infinitum producta.
At huic infinito eſt analogum infinitum momentorum tempo-
ris in tota utraque æternitate, cum unicam dimenſionem ha-
beat tempus.
Igitur numerus combinationum eſt infinitus or-
dinis in immenſum altioris ordine infiniti momentorum tem-
poris, adeoque non ſolum non omnes combinationes non de-
bent redire infinities;
ſed ratio numeri earum, quæ non re-
deunt, eſt infinita ordinis altiſſimi, quam nimirum exponit
quarta potentia numeri punctorum aucta ſaltem binario, vel,
ſi libeat variare virium leges, ſaltem ternario.
Quamobrem
ruit futile ejuſmodi, atque inane argumentum.
543. Sed inde etiam illud eruitur, in immenſo iſto com-
22In ipſo im-

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index