Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Table of contents

< >
< >
page |< < (256) of 389 > >|
308256APPENDIX binationum numero infinities eſſe plures pro quovis genere
11menſo combi-
nationum nu-
mero in im-
menſum plures
eſſe combina-
tiones inordina-
tas, quam or-
dinatas.
combinationes inordinatas, quæ exhibeant incertum chaos, &

maſſam temere volitantium punctorum, quam quæ exhibeant
Mundum ordinatum, &
certis conſtantem perpetuis legibus.
Sic ex. gr. ad efformandas particulas, quæ conſtanter ſuam
formam retineant, requiritur collocatio in punctis illis, in qui-
bus ſunt limites, &
quorum numerus debet eſſe infinities mi-
nor, quam numerus punctorum ſitorum extra ipſos:
nam in-
terſectiones curvæ cum axe debent fieri in certis punctis, &

inter ipſa debent intercedere ſegmenta axis continua, habentia
puncta ſpatii infinita.
Quamobrem niſi ſit aliquis, qui ex o-
mnibus æque per ſe poſſibilibus ſeligat unam ex ordinatis;
in-
finities probabilius eſt, infinitate ordinis admodum elevati,
obventuram inordinatam combinationum ſeriem, &
chaos, non
ordinatam, &
Mundum, quem cernimus, & admiramur. At-
que ad vincendam determinate eam infinitam improbabilita-
tem, requiritur infinita vis Conditoris Supremi ſeligentis u-
nam ex iis infinitis.
22Non determi-
nari ab homine
individuum:
ſed eo determi-
nante intra li-
mites, ad quos
cognitio pertin-
git, reliquam
indeterminatio-
nem vinci ab
Ente in infini-
tum libero.
544. Nec vero illud objici poteſt, etiam hominem, qui ſta-
tuam aliquam effingat, finita vi eligere illam individuam for-
mam, quam illi dat, inter infinitas, quæ haberi poſſunt.
Nam
inprimis ille eam individuam non eligit, ſed determinat modo
admodum confuſo figuram quandam, &
individua illa oritur
ex Naturæ legibus, &
Mundi conſtitutione illa individua,
quam naturæ Opifex Infinitus infinitam indeterminationem ſu-
perans determinavit, per quam ab ejus voluntatis actu oriun-
tur illi certi motus in ejus brachiis, &
ab hiſce motus inſtru-
mentorum.
Quin etiam in genere idcirco tam multi Philoſo-
phi determinationem ad individuum, &
determinationem ad
omnes illos gradus, ad quos cognitio creati determinantis non
pertingit, rejecerunt in Deum infinita cognoſcendi, &
diſcer-
nendi vi præditum, neceſſaria ad determinandum unum indi-
viduum caſum ex infinitis ad idem genus pertinentibus;
cum
creatæ mentis cognitio ad finitum tantummodo graduum di-
verſorum numerum diſtincte percipiendum extendi poſſit:
ſi-
ne ullo autem determinante ex caſibus infinitis, &
quidem
tanto infinitatis gradu, individuus unus præ aliis per ſe,
aut per fortuitam eventualitatem prodire omnino non pot-
eſt.
545. Sed nec dici poteſt, hunc ipſum ordinem neceſſarium
33Hunc ordinem
non poſſe dici
per ſe neceſſa-
rium: prima
impugnatio a
nullo nexu,
qui videtur ha-
beri inter di-
ſtantiam, &
vim, quæ id-
circo liberum
determinantem
requirunt.
eſſe, &
æternum, ac per ſe ſubſiſtere, caſu quovis ſequen-
te determinato a proxime præcedente, &
a lege virium in-
trinſeca, &
neceſſaria iis individuis punctis, & non aliis.
Nam contra hoc ipſum miſerum ſane effugium quamplurima
ſunt, quæ opponi poſſunt.
Inprimis admodum difficile eſt, ut
homo ſibi ſerio perſuadeat, hanc unam virium legem, quam ha.

bet hoc individuum punctum reſpectu hujus individui puncti,
fuiſſe poſſibilem, &
neceſſariam, ut nimirum in hac

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index